Ngày 31/7, tại chương trình talk show “Khi cuộc đời cho ta quả dứa”, một hoạt động thuộc Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội tái chế 2025, ba doanh nghiệp Việt Nam gồm Fuwa Biotech, Faslink và Liên Thành đã giới thiệu các sản phẩm sáng tạo từ quả dứa. Những sản phẩm này không chỉ thể hiện sự đổi mới mà còn minh chứng rằng sự sáng tạo có thể bắt đầu từ những điều nhỏ bé nhất.
Tại vùng trồng dứa lớn nhất cả nước, Thanh Hóa, phần lõi quả dứa thường được xuất khẩu trong khi vỏ dứa bị bỏ đi với số lượng lớn. Ông Lê Huy Hoàng, nhà sáng lập Fuwa Biotech, đã phát hiện ra vỏ dứa có thể được lên men để tạo ra enzyme khử mùi tự nhiên. Từ đó, ông đã phát triển các sản phẩm tẩy rửa sinh học, vừa đảm bảo an toàn cho sức khỏe, vừa thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, ông Hoàng cũng thừa nhận rằng sản phẩm từ thiên nhiên thường có giá thành cao hơn so với hàng công nghiệp, và người tiêu dùng vẫn còn e ngại do chưa hiểu rõ quy trình sản xuất.
Ông Hoàng chia sẻ rằng trong giai đoạn đầu, công ty gặp khó khăn khi tiếp cận các cửa hàng và nhà phân phối. Tuy nhiên, ông tin rằng khách hàng sẽ dần thay đổi thói quen tiêu dùng, hướng đến lối sống xanh và bền vững hơn. Không chỉ phần vỏ, lá dứa cũng được tận dụng để tạo nên giá trị mới. Bà Nguyễn Bích Diền, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Kết Nối Thời Trang Faslink, cho biết công ty đã hợp tác với các hợp tác xã và chuyên gia để xử lý lá dứa, tách sợi và dệt thành vải.
Qua đó, dòng sản phẩm Pina Lina ra đời, mang đậm bản sắc Việt, thân thiện với môi trường và đã được giới thiệu tại nhiều thị trường quốc tế. Theo bà Diền, ngành dệt may Việt Nam vẫn phụ thuộc phần lớn vào nguyên liệu nhập khẩu, do đó việc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp không chỉ giải quyết vấn đề nguyên liệu mà còn góp phần thúc đẩy thời trang xanh.
Ở một hướng đi khác, Liên Thành, thương hiệu nước mắm lâu đời từ năm 1902, đã tìm cách phát triển nước mắm chay từ dứa. Bà Hoàng Thị Kim Châu, Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy Hải Sản Liên Thành, cho biết ý tưởng này xuất phát từ thực tế nguồn cá cơm ngày càng khan hiếm và người tiêu dùng quan tâm hơn đến sức khỏe trong giai đoạn 2006-2007. Tuy nhiên, khi đưa ra thị trường, doanh nghiệp gặp nhiều định kiến và phải mất thời gian để quảng bá và xin giấy chứng nhận.
Nhà báo Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, nhận xét rằng thiên nhiên có sẵn nhưng không hề dễ tính. Theo bà, để tận dụng, doanh nghiệp phải học hỏi, kiên trì và đầu tư công nghệ. Ông Lê Huy Hoàng ví khởi nghiệp xanh như quả dứa, bên ngoài gai góc, chông gai nhưng nếu kiên trì mài giũa, sẽ đến được phần lõi ngọt ngào.
Quả dứa có thể mang đến vị ngọt lẫn vị chua. Vấn đề là doanh nghiệp có đủ tầm nhìn và bản lĩnh để biến điều bình dị thành giá trị bền vững hay không. Phát triển bền vững không còn là lựa chọn mà là “giấy thông hành” để bước vào các chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe và đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích ứng.
Câu chuyện quả dứa cho thấy biên lợi nhuận trong tương lai không chỉ đến từ sản xuất, mà từ đổi mới sáng tạo và tư duy tuần hoàn. Khi thế giới “xanh hóa”, doanh nghiệp Việt chỉ có hai lựa chọn, thích ứng hoặc bị bỏ lại và sự thích ứng có thể bắt đầu từ một chi tiết nhỏ như vỏ dứa.
