Xuất khẩu chuối và chanh dây đang trở thành những ngành hàng tiềm năng của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu gần 700 triệu USD mỗi năm. Nếu đầu tư bài bản và mở rộng vùng trồng, cả hai loại trái cây này đều có khả năng cán mốc tỷ USD trong năm nay. Cục Trồng trọt cho biết Việt Nam có hơn 1,3 triệu ha cây ăn quả, với tổng sản lượng khoảng 15 triệu tấn mỗi năm. Trong đó, chuối chiếm 161.000 ha, với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 380 triệu USD trong năm 2024.
Ông Phạm Quốc Liêm, Tổng giám đốc Unifarm, cho rằng nếu toàn ngành đồng thuận hướng đến sản xuất quy mô lớn, bài bản và áp dụng công nghệ, chuối hoàn toàn có thể trở thành ngành hàng tỷ USD. Unifarm đang triển khai mô hình trồng chuối công nghệ cao, với bộ tiêu chuẩn thống nhất từ giống, canh tác đến thu hoạch và truy xuất nguồn gốc. Điều này không chỉ giúp tăng năng suất mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Chanh dây cũng đang nổi lên như một ‘ngôi sao mới’ trong ngành xuất khẩu nông sản. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Nafoods, cho biết chỉ sau một thập kỷ, ngành chanh dây từ con số 0 vươn lên đạt doanh thu hàng trăm triệu USD một năm. Nếu thị trường Trung Quốc được mở cửa hoàn toàn và ngành được quy hoạch bài bản, chanh dây có thể cán mốc tỷ USD. Tuy nhiên, ngành này vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần được giải quyết.
Ông Hùng đề xuất quy hoạch vùng trồng hợp lý, kiểm soát chất lượng giống, siết chặt quản lý thuốc bảo vệ thực vật và tổ chức lại sản xuất. Bên cạnh đó, dứa và dừa cũng được đánh giá là hai mặt hàng tiềm năng lớn. Với tốc độ tăng trưởng khoảng 6,3% mỗi năm, thị trường dína toàn cầu trị giá gần 29 tỷ USD là cơ hội không nhỏ cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho rằng cần tháo nút thắt lớn nhất là đất đai, thông qua cơ chế thuê, đấu giá, cổ phần hóa đất công. Đồng thời, ngành này cần đầu tư vào giống, thủy lợi và công nghệ để bứt tốc. Tuy nhiên, theo Cục Trồng trọt, một số thách thức nội tại đang cản trở sự bứt phá của trái cây Việt.
Ông Ngô Quốc Tuấn, Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu II, nhấn mạnh vai trò sống còn của việc tuân thủ quy định kiểm dịch, nhất là với thị trường Trung Quốc. Doanh nghiệp cũng phải đồng hành chặt với hợp tác xã để duy trì mã số vùng trồng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc – điều kiện tiên quyết để giữ được thị trường lâu dài. Việc tuân thủ các quy định quốc tế không chỉ giúp trái cây Việt tiếp cận thị trường nước ngoài mà còn nâng cao uy tín và chất lượng sản phẩm.
Nhìn chung, xuất khẩu chuối và chanh dây đang có nhiều tiềm năng để trở thành những ngành hàng tỷ USD của Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần sự chung tay của cả ngành, từ doanh nghiệp đến cơ quan quản lý, trong việc áp dụng công nghệ, quy hoạch vùng trồng và đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Cục Trồng trọt cho biết đang tích cực phối hợp với các cơ quan chuyên môn và địa phương để xây dựng kế hoạch phát triển ngành hàng cây ăn quả, trong đó có chuối và chanh dây. Với những nỗ lực và kỳ vọng, hy vọng rằng chuối và chanh dây sẽ sớm trở thành những trái cây xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, mang về hàng tỷ USD cho nền kinh tế.
