Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một quá trình tăng trưởng nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển âm thầm và thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường. Trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn đang gặp khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường.
Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cũng cho biết, chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.
Chuyển đổi xanh không thể chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết, điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ. Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng.
Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công.
Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường. Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thị trường tài chính xanh.
Việc chuyển đổi xanh trong ngành logistics không chỉ là một xu hướng mà còn là một yêu cầu tất yếu để bảo vệ môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành. Các doanh nghiệp Việt Nam cần tích cực triển khai các giải pháp thân thiện môi trường, đồng thời Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi xanh.
Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, các doanh nghiệp logistics Việt Nam cần chủ động thực hiện chuyển đổi xanh bằng cách áp dụng các công nghệ mới, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu chất thải và phát triển các giải pháp logistics thông minh. Nhà nước cũng cần tăng cường vai trò của mình trong việc hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh.
Trong thời gian tới, ngành logistics Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tuy nhiên, để phát triển bền vững và đáp ứng yêu cầu của thị trường, các doanh nghiệp cần tích cực triển khai chuyển đổi xanh và tận dụng các cơ hội từ thị trường tài chính xanh và các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.
