Vai trò của thị trường chứng khoán trong nền kinh tế là không thể phủ nhận, và để đảm bảo thị trường này hoạt động hiệu quả, cần có chính sách thuế phù hợp và được thiết kế theo tinh thần cải cách thực chất. Điều này không chỉ giúp thị trường phù hợp với năng lực thực thi mà còn củng cố nội lực cho phát triển bền vững. Mới đây, đề xuất thu thuế ngay với cổ phiếu thưởng và cổ tức bằng cổ phiếu đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng nhà đầu tư và các chuyên gia kinh tế.
Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thu hút dòng vốn cá nhân vào thị trường chứng khoán, việc đánh thuế ngay khi nhận cổ phiếu thưởng có thể tạo ra tâm lý e ngại đối với nhà đầu tư. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thị trường vốn, vốn đang được kỳ vọng trở thành kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế. Do đó, đề xuất này cần được xem xét lại một cách cẩn trọng, đảm bảo chính sách thuế không cản trở sự phát triển của thị trường.
Ông Nguyễn An Huy, cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT, nhận định rằng chính sách thuế chứng khoán hiện hành của Việt Nam đã tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng vẫn tồn tại sự bất cập khi so sánh với các loại tài sản khác như bất động sản. Ông lấy ví dụ về thuế thừa kế, trong đó cổ phiếu thừa kế phải chịu mức thuế 10%, trong khi tài sản bất động sản thừa kế giữa các thành viên gia đình trực hệ được miễn hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân. Sự bất công bằng này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư và sự phát triển của thị trường vốn.
Chuyên gia này nhấn mạnh rằng nếu mục tiêu là xây dựng thị trường vốn mạnh, nơi người dân có thể đầu tư bền vững, thì chính sách thuế cần đảm bảo công bằng và nhất quán. Việc áp dụng chính sách thuế cần được xem xét trên cơ sở đảm bảo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các kênh đầu tư, không nên tạo ra những ưu đãi quá mức mà chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với các loại tài sản khác.
Ở một số quốc gia như Singapore, không áp dụng thuế lãi vốn đối với các giao dịch chứng khoán và đã bãi bỏ thuế thừa kế từ năm 2008, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho nhà đầu tư. Đối với Việt Nam, ông Huy cho rằng hiện tại chưa cần có cơ chế quá ưu đãi với thị trường chứng khoán, chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với bất động sản là hợp lý.
Một số đề xuất khác cho rằng nên cho phép nhà đầu tư chọn giữa cách tính 0,1% trên giá trị bán hoặc 20% trên phần lãi ròng. Điều quan trọng là phát triển thị trường chứng khoán cần đi theo lộ trình có chiều sâu, không thể đốt cháy giai đoạn. Chính phủ đang xem xét các ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh, thuế thu nhập bán chứng khoán, bất động sản trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân. Sự cân nhắc và điều chỉnh chính sách một cách phù hợp sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng một thị trường vốn ổn định, bền vững và hấp dẫn đối với nhà đầu tư.
Để thị trường chứng khoán trở thành kênh dẫn vốn hiệu quả và bền vững, cần có sự phối hợp và điều chỉnh chính sách một cách chặt chẽ. Việc phát triển thị trường cần đảm bảo tính công bằng, minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế. Đồng thời, cơ quan chức năng cần lắng nghe các ý kiến từ chuyên gia và cộng đồng đầu tư để xây dựng chính sách thuế phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam.
Tóm lại, chính sách thuế đối với thị trường chứng khoán cần được xem xét và điều chỉnh một cách cẩn trọng. cần phải đảm bảo tính công bằng, nhất quán và phù hợp với mục tiêu phát triển thị trường vốn bền vững. Việc cân nhắc các ý kiến và đề xuất từ các chuyên gia và nhà đầu tư sẽ giúp tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi, góp phần vào sự phát triển kinh tế của đất nước.
