Trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2021, các hệ sinh thái trên Trái đất đã trải qua những biến đổi đáng kể. Một nghiên cứu mới được thực hiện bởi Đại học Duke và công bố trên tạp chí Nature Climate Change đã chỉ ra rằng, trong khi cây cối trên đất liền phát triển mạnh mẽ, thực vật biển lại suy giảm đáng kể. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ carbon của các hệ sinh thái và tác động đến môi trường.
Theo nghiên cứu, cây cối trên đất liền đã gia tăng khả năng quang hợp do khí hậu ấm hơn và lượng mưa nhiều hơn, đặc biệt là tại các vùng ôn đới và vĩ độ cao. Điều này đã dẫn đến tăng thêm 0,2 tỷ tấn carbon được hấp thụ mỗi năm bởi thực vật trên đất liền. Ngược lại, các loài tảo biển, chủ yếu ở vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, đã bị giảm khả năng quang hợp với mức giảm khoảng 0,1 tỷ tấn mỗi năm do nước biển ấm lên khiến nguồn dinh dưỡng bị hạn chế.
Kết quả cuối cùng là các hệ sinh thái trên đất liền đã chiếm ưu thế, dẫn đến lượng carbon được hấp thụ toàn cầu tăng trung bình 0,1 tỷ tấn mỗi năm từ 2003 đến 2021. Sự gia tăng này không chỉ giúp ổn định khí hậu mà còn đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp lương thực, sợi vải và các tài nguyên sinh học khác phục vụ con người.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các dữ liệu vệ tinh để đánh giá mức độ quang hợp toàn cầu và phân tích nhiều yếu tố môi trường như nhiệt độ không khí và mặt biển, lượng mưa và độ sâu lớp nước hỗn hợp ở đại dương. Nghiên cứu chỉ ra vai trò nổi bật của các khu rừng ôn đới và vùng rừng taiga tại các vĩ độ cao ở Bắc bán cầu, nơi khí hậu ấm lên đã kéo dài mùa sinh trưởng, tạo điều kiện cho cây cối hấp thụ nhiều carbon hơn.
Tuy nhiên, sự sụt giảm khả năng quang hợp của thực vật biển tại các vùng nhiệt đới có thể làm suy yếu chuỗi thức ăn tại những khu vực này, gây ảnh hưởng xấu tới đa dạng sinh học, ngành đánh bắt thủy sản và kinh tế địa phương. Nếu tình trạng này kéo dài, khả năng hấp thụ carbon ở các khu vực nhiệt đới có thể bị suy giảm nghiêm trọng, khiến tác động của biến đổi khí hậu càng trầm trọng hơn.
Các nhà khoa học nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục giám sát dài hạn cả hệ sinh thái trên đất liền và đại dương để hiểu rõ hơn về xu hướng tương lai, tìm ra các biện pháp ứng phó phù hợp và đảm bảo sự cân bằng bền vững của các hệ sinh thái trước những thách thức môi trường toàn cầu ngày càng gia tăng.
Để tìm hiểu thêm về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Nature Climate Change để đọc bài báo chi tiết.
