Trong bối cảnh áp lực bảo vệ môi trường và chuyển đổi xanh ngày càng tăng, ngành khai khoáng đang trải qua một cuộc chuyển dịch mạnh mẽ hướng tới các phương pháp khai thác bền vững. Sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại đã đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Các mục tiêu phát triển bền vững đã đẩy nhanh quá trình ứng dụng các giải pháp tiên tiến như tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ vệ tinh và sinh học trong khai khoáng.
Theo số liệu từ nền tảng giám sát vệ tinh Farmonaut, công nghệ đang tái định hình hoạt động khai thác, với robot và hệ thống tự động giúp giảm tiếp xúc của con người với môi trường nguy hiểm, tăng độ chính xác và cho phép vận hành liên tục. AI và phân tích dữ liệu thời gian thực hỗ trợ dự báo hiệu suất thu hồi quặng, tối ưu hóa xử lý chất thải và quản lý tài nguyên hiệu quả. Công nghệ vệ tinh và drone cho phép theo dõi hiện trường, giám sát tác động môi trường và cảnh báo sớm các nguy cơ sinh thái. Cảm biến IoT cũng được triển khai để thu thập thông tin về chất lượng không khí, nước và mức tiêu thụ năng lượng tại các khu vực khai thác xa xôi.
Năm 2025, ngành khai khoáng ghi nhận sự phát triển mạnh của việc khai khoáng bền vững với nhiều công nghệ mới được áp dụng. Công nghệ xử lý quặng bằng vi sinh vật giúp giảm ô nhiễm hóa chất; hệ thống tái sử dụng nước hạn chế nhu cầu nước ngọt và nguy cơ ô nhiễm; năng lượng tái tạo như gió, mặt trời và thủy điện đang dần thay thế nhiên liệu hóa thạch trong vận hành mỏ.
Sau khi khai thác, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện phục hồi sinh thái bằng cách trồng lại thảm thực vật bản địa và tái tạo lớp đất mặt. Đồng thời, khai thác đô thị và tái chế cũng được thúc đẩy như một phần của chiến lược kinh tế tuần hoàn.
Từ năm 2025 trở đi, các xu hướng khai khoáng bền vững chủ đạo như theo dõi môi trường theo thời gian thực, minh bạch chuỗi cung ứng bằng blockchain, khai thác sinh học và tuân thủ quy định dựa trên dữ liệu sẽ tiếp tục lan rộng. Với chi phí ngày càng hợp lý và khả năng tích hợp cao, công nghệ vệ tinh và AI được kỳ vọng sẽ giúp cả những mỏ khai thác quy mô nhỏ cũng có thể hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh thế giới đang ưu tiên giảm phát thải và bảo vệ hệ sinh thái toàn cầu.
Quá trình chuyển dịch sang khai thác bền vững không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài cho các doanh nghiệp. Việc áp dụng công nghệ hiện đại vào khai khoáng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp này, nơi mà hiệu suất và tính bền vững coexist song song.
Trong tương lai, việc sử dụng công nghệ vệ tinh và AI trong khai khoáng sẽ trở nên phổ biến hơn, giúp các doanh nghiệp có thể theo dõi và đánh giá tác động môi trường của họ một cách chính xác hơn. Sự phát triển của các giải pháp công nghệ sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ngành khai khoáng hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững.
