Ngày 28/7/2000, Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, tiền thân của Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), đã chính thức khai trương phiên giao dịch đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam. Trải qua 25 năm phát triển, thị trường chứng khoán đã có sự tăng trưởng vượt bậc, từ chỉ hai doanh nghiệp niêm yết với quy mô vốn hóa khoảng 0,2% GDP, đến nay đã có hơn 1.600 doanh nghiệp tham gia, với quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu gần 100% GDP.
Thị trường chứng khoán đã trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế và các tổ chức kinh tế. Theo Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thị trường chứng khoán đã góp phần huy động hàng triệu tỷ đồng cho đầu tư phát triển, đóng vai trò ‘huyết mạch’ của nền kinh tế hiện đại và là một trong các trụ cột quan trọng của hệ thống tài chính quốc gia.
Một ví dụ điển hình về việc huy động vốn qua thị trường chứng khoán là Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (REE). Khi tiến hành cổ phần hóa vào năm 1993, vốn điều lệ của REE chỉ là 16 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay, vốn hóa của REE đã đạt 36.000 tỷ đồng, tăng 2.250 lần. REE đã nhiều lần phát hành cổ phiếu thông qua thị trường chứng khoán và nguồn vốn này đã được đầu tư hiệu quả vào lĩnh vực năng lượng.
Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục. Ông Don Lam, Tổng Giám đốc và cổ đông sáng lập Tập đoàn VinaCapital, cho rằng thị trường cần có thêm đại diện tiêu biểu của các ngành, thể hiện sự đa dạng của nền kinh tế, như công nghệ cao và lĩnh vực sản xuất.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đề nghị rằng, trong thời gian tới, toàn lĩnh vực chứng khoán cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ, phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo đảm tính ổn định, minh bạch và hiệu quả của thị trường. Ngoài ra, cần nâng cao năng lực quản lý, chất lượng giám sát, thanh tra, kiểm tra, và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm nâng cao tính minh bạch và kỷ cương.
Đặc biệt, cần triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp để sớm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên thị trường mới nổi, qua đó thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước.
