Một vấn đề đang nổi lên liên quan đến dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi, khi mà hướng tuyến hiện tại bị cho là chồng lấn với các khu tái định cư (TĐC) mới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của người dân mà còn tác động tiêu cực đến các công trình hạ tầng thiết yếu.
Qua rà soát và đánh giá thực tế, đoạn đường sắt đi qua phường Đức Phổ có chiều dài 5,185km. Mặc dù hướng tuyến này phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045, nhưng lại đi qua khu TĐC Đồng Mốc. Đây là khu vực vừa hoàn thành hạ tầng và sắp xếp dân cư bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn.
Đáng chú ý, phần lớn hộ dân tại khu TĐC Đồng Mốc vừa ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau một thời gian dài di dời và giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, với hướng tuyến đường sắt hiện tại, nhiều hộ dân lại phải đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, cho biết nếu giữ nguyên hướng tuyến, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời. Điều này không chỉ gây bất ổn tâm lý mà còn phát sinh chi phí, tạo áp lực trong công tác giải phóng mặt bằng và dễ phát sinh khiếu nại.
Tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị với các cơ quan liên quan về việc điều chỉnh hướng tuyến và vị trí nhà ga. Mục tiêu là hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần thứ hai. Qua rà soát, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có tổng chiều dài 86,3km, đi qua 14 xã và 3 phường.
Bên cạnh khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến đường sắt còn đi qua các khu TĐC khác như Hành Thuận, Điền An. Đây đều là những dự án TĐC mới được đầu tư để phục vụ các công trình trọng điểm, bao gồm cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ…
Sự chồng lấn này buộc nhiều hộ dân phải tái định cư lần thứ hai trong thời gian ngắn, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống và dễ phát sinh bức xúc trong cộng đồng. Điều này cũng tác động tiêu cực đến công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.
Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành nhiều văn bản gửi Bộ Xây dựng và Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ. Mục tiêu là tránh băng cắt các khu dân cư và công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ trong quy hoạch.
Đặc biệt, tỉnh Quảng Ngãi cũng đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm. Trước đây, vị trí nhà ga được quy hoạch trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại Khu Công nghiệp Quảng Phú. Nhà máy này đang hoạt động hiệu quả và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế địa phương.
Theo đề xuất, vị trí nhà ga sẽ được dời ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang). Vị trí mới gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn sẽ giúp phù hợp với quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án cũng như cơ sở sản xuất hiện hữu.
