Ngày 10/7, tại Hà Nội, Bộ Giao thông Vận tải đã tổ chức lễ ký kết một dự án quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, với 84% diện tích đất tự nhiên là đất nông nghiệp, chính sách đất đai đóng vai trò nền tảng quan trọng để phát triển nông nghiệp.
Ông Bình cho biết, mặc dù chính sách đất đai đã được thể chế hóa trong Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành, nhưng một số tồn tại trong quản lý, sử dụng đất nông nghiệp đã được chỉ ra tại Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Các quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 18 đã giúp hoàn thiện hệ thống chính sách đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
Theo ông Bình, hạn mức giao đất nông nghiệp đã được nâng lên. Cụ thể, hạn mức giao đất trồng cây lâu năm cho cá nhân không quá 10 ha đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 ha đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi. Hạn mức giao đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng trồng cho cá nhân không quá 30 ha đối với mỗi loại đất. Thời hạn sử dụng đất cũng đã được nâng lên so với trước kia. Người trực tiếp sản xuất nông nghiệp được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất (đối với phần diện tích trong hạn mức giao đất) với thời hạn là 50 năm, khi hết thời hạn này, họ được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định mà không phải làm thủ tục gia hạn.
Ông Bình cho biết, quy định này tạo điều kiện thuận lợi cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, hợp tác sản xuất, kinh doanh bằng quyền sử dụng đất, thế chấp quyền sử dụng đất… Luật Đất đai 2024 cũng cho phép cá nhân và doanh nghiệp mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp lên không quá 15 lần hạn mức giao đất. Luật cũng mở rộng đối tượng được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp cho tổ chức kinh tế; cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa trong hạn mức được giao đất nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có năng lực về vốn, khoa học kỹ thuật có quyền tiếp cận đất đai, đầu tư sản xuất nông nghiệp hàng hóa, hạn chế tình trạng bỏ hoang hoặc sử dụng đất nông nghiệp manh mún không hiệu quả.
Tuy nhiên, một số người dân phản ánh khi chuyển đổi mục đích sử dụng phải nộp tiền nhiều. Để giải quyết vướng mắc liên quan đến mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp với Bộ Tài chính để điều chỉnh cách tính. Ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Luật Đất đai 2024 đã xóa bỏ khung giá đất, đồng thời giao cho địa phương trách nhiệm ban hành bảng giá đất phù hợp với thực tiễn, áp dụng từ ngày 1/1/2026. Tuy nhiên, hiện nhiều địa phương chưa kịp thời cập nhật biến động thị trường, dẫn đến bảng giá đất không sát với thực tế.
Để khắc phục vấn đề này, ông Phấn cho hay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản đề nghị các địa phương: xây dựng bảng giá đất sát thực tế, đánh giá tác động của thị trường và tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội; theo dõi và cập nhật thường xuyên dữ liệu giá đất, tổ chức hệ thống quản lý thông tin chặt chẽ. Đồng thời, các địa phương cần tích cực triển khai các quy định về đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành sẽ được thực hiện từ ngày 1/1/2025. Để đảm bảo thực hiện tốt các quy định mới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và địa phương để triển khai các nội dung của Luật.
Có thể thấy, việc hoàn thiện chính sách đất đai là một phần quan trọng trong quá trình phát triển nông nghiệp bền vững. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đất đai 2024 sẽ giúp giải quyết các tồn tại, hạn chế trong quản lý, sử dụng đất nông nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.
Trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai hiệu quả các quy định mới về đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và địa phương để hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật và tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát việc sử dụng đất để đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích và hiệu quả.
