Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu nhận mẫu ADN từ thân nhân của các liệt sĩ chưa xác định được danh tính, mô tả đây là một chương trình đầy tính nhân văn sâu sắc. Chương trình này thể hiện trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với những người con ưu tú của đất nước đã hy sinh thân mình vì độc lập và tự do của Tổ quốc.

Việc thu nhận mẫu ADN không chỉ mang lại niềm an ủi cho các gia đình liệt sĩ mà còn góp phần làm vơi đi nỗi đau chiến tranh của mỗi gia đình và toàn dân tộc. Tầm quan trọng của chương trình này không thể được đánh giá quá mức, bởi nó không chỉ đơn thuần là việc thu thập thông tin di truyền mà còn là cầu nối giúp những người đã ngã xuống được trở về với tên tuổi, quê hương và gia đình.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các cấp, các ngành, các địa phương cần tích cực phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an để tiến hành rà soát, vận động và thu thập mẫu thân nhân liệt sĩ. Bên cạnh đó, cần huy động các nguồn lực cần thiết cho công tác thu thập và phân tích ADN, nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả của chương trình.

Mục tiêu tối thượng của chương trình là xác định danh tính của các liệt sĩ chưa được biết đến, giúp họ trở về với gia đình và quê hương trong sự biết ơn và kính trọng của hậu thế. Điều này cũng đồng nghĩa với việc không để bất kỳ liệt sĩ nào bị lãng quên, đảm bảo rằng những người đã hy sinh vì Tổ quốc sẽ được ghi nhớ và tôn vinh đúng đắn.

Để đạt được mục tiêu này, sự phối hợp và hỗ trợ của các cấp chính quyền, lực lượng Công an và toàn thể cộng đồng là rất cần thiết. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Công an và các cơ quan liên quan cần tăng cường hợp tác, đồng thời chỉ đạo quyết liệt để làm tốt công tác thu nhận mẫu ADN của gia đình các liệt sĩ.

Trước những nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong việc chăm lo cho hậu quả của chiến tranh, chúng ta kỳ vọng rằng chương trình sẽ đạt được kết quả khả quan. Khi đó, việc tìm về cội nguồn và xác định danh tính của các liệt sĩ chưa xác định được tên tuổi không chỉ là một thành công lớn của chương trình mà còn là dịp để dân tộc ta thể hiện lòng biết ơn vô bờ và sự trân trọng những người đã hi sinh vì nền hòa bình và tự do ngày hôm nay.

Chiều ngày 25/7, tại Hà Nội, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết một năm triển khai kế hoạch thu nhận mẫu ADN cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính trên toàn quốc. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu chỉ đạo tại hội nghị này.

Thủ tướng cho biết, Việt Nam có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó khoảng 900.000 hài cốt đã được quy tập về các nghĩa trang. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được an táng nhưng chưa xác định được danh tính. Bên cạnh đó, Việt Nam hiện có khoảng 652.000 thương binh, 198.000 bệnh binh, hơn 132.000 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng và khoảng 320.000 người chịu ảnh hưởng chất độc hóa học.

Thủ tướng bày tỏ sự xúc động khi nhắc lại những con số này và cho biết chất độc dioxin để lại không chỉ ảnh hưởng đến cuộc đời của những người trực tiếp hứng chịu, mà còn di truyền qua các thế hệ con cháu. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng còn bao gia đình vẫn đau đáu chờ đợi thông tin về phần mộ, hài cốt người thân để được đưa về quê hương an táng.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các cơ quan, đơn vị phải đẩy nhanh tiến độ thu nhận mẫu ADN để không kịp thời. ‘Nếu không làm nhanh, sẽ không kịp nữa. Không ai sống mãi để chờ kết quả. Cho nên, chúng ta phải đột phá, hành quân nhanh hơn để chạy đua với thời gian. Đây là cuộc chạy đua vì ký ức, vì đạo lý và vì tương lai’, Thủ tướng chia sẻ.

Theo Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, tính đến ngày 20/7/2025, cơ quan chức năng đã hoàn thành phân tích 11.138 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu Căn cước hơn 10.000 dữ liệu ADN của thân nhân các liệt sĩ. Hội nghị cũng nghe báo cáo về kết quả triển khai kế hoạch thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 57.273 mẫu được thu nhận. Nhiều địa phương đã vận động xã hội hóa để thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ.

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao Thông báo kết quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ cho đại diện thân nhân các gia đình liệt sĩ. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xác định danh tính liệt sĩ và giúp đỡ gia đình họ.

Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Ngãi đã không ngừng nỗ lực trong việc triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính của các hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Sự chỉ đạo quyết liệt từ các cấp lãnh đạo tỉnh đã giúp đẩy mạnh việc tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ, đồng thời xác định danh tính của họ thông qua việc giám định ADN.

Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi đã tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan để tiến hành khai quật và lấy mẫu sinh phẩm từ các hài cốt liệt sĩ. Mục tiêu của việc này là để xác định danh tính của các liệt sĩ thông qua việc giám định ADN, từ đó giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với tổng số 786 phần mộ liệt sĩ. Tuy nhiên, vẫn còn 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật và lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang này đã được tiến hành cùng với việc tu bổ và chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa, cho biết rằng việc lấy mẫu ADN để xác định lại danh tính cho liệt sĩ là một việc làm vô cùng ý nghĩa. Điều này giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia để tiến hành khai quật và lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ. Mục đích là để xác định gen của các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Trong năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia, người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, cho biết rằng chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN. Kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia để khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách đã triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay, đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời, có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp với Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin, kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ, qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.