Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra bốn dự án thủy lợi lớn thuộc quản lý của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bao gồm Dự án Quản lý nước Bến Tre Jica3, Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tỉnh Đắk Lắk, Hồ chứa nước bản Mồng giai đoạn 1 tỉnh Nghệ An, và Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Mơr tỉnh Đắk Lắk. Đây là một trong những đợt thanh tra diện rộng trong nhiều năm, với mục tiêu làm rõ nguyên nhân chậm trễ, sai phạm nếu có, và kiến nghị giải pháp khắc phục, nhằm đưa các dự án nhanh chóng đi vào thực tế, tránh lãng phí tài nguyên và đất đai.

Việc thanh tra bắt đầu trong tháng 7 và kết luận thanh tra sẽ được ban hành trước ngày 25/9. Kết quả tổng hợp sẽ được Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng vào đầu tháng 10. Cả bốn dự án đều là những dự án quy mô lớn, có tổng vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng nhưng vướng mắc nhiều vấn đề, chậm tiến độ kéo dài.

Dự án Quản lý nước Bến Tre JICA-3 có tổng mức đầu tư 6.200 tỷ đồng từ vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản, được Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt điều chỉnh vào năm 2017. Dự án do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp cùng Ban Quản lý Dự án Công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Dự án tiến hành xây dựng 8 cống lớn, tuy nhiên đến nay, chỉ mới hoàn thành 2 cống, còn lại 6 cống đang chậm triển khai.

Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tại Đắk Lắk có tổng mức đầu tư 5.536 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là 4.415 tỷ đồng, giai đoạn 2 là 1.120 tỷ đồng. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp với Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn Đắk Lắk. Giai đoạn 1 đã hoàn thành và được khánh thành vào tháng 4 năm nay, với các hạng mục như cụm công trình đầu mối, hệ thống kênh chính Bắc và Nam, cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho gần 73.000 người. Giai đoạn 2 đang triển khai hệ thống kênh cấp dưới theo kế hoạch, dự kiến sẽ hoàn thành trước 31/12/2026 theo quyết định phê duyệt dự án.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng tại Nghệ An có tổng mức đầu tư ban đầu 4.455 tỷ đồng, sau điều chỉnh vào năm 2023 tăng lên 5.552 tỷ đồng. Dự án được khởi công từ năm 2010, do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư hợp phần cụm công trình đầu mối, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An phụ trách hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đây là dự án đa mục tiêu với dung tích hồ 225 triệu m³, cung cấp nước tưới cho gần 19.000 ha đất nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt, phát triển thủy điện và điều tiết lũ. Tuy nhiên, đến nay công tác giải phóng mặt bằng vẫn chưa hoàn tất với khoảng 226 ha còn vướng mắc, liên quan tới gần 80 hộ dân.

Dự án Hồ chứa nước Ia Mơr (ở Đắk Lắk và Gia Lai) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2005 với tổng vốn đầu tư hơn 1.263 tỷ đồng. Đến năm 2015, dự án điều chỉnh xuống hơn 1.160 tỷ đồng, tuy nhiên tình hình cũng không khả quan hơn. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 làm chủ đầu tư, phần giải phóng mặt bằng giao cho UBND tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk thực hiện. Mặc dù hệ thống kênh dẫn nước từ tỉnh Gia Lai về tỉnh Đắk Lắk cơ bản đã hoàn thành, đã đảm bảo cung cấp nước cho 9.200 ha, nhưng trong quá trình địa phương thực hiện đền bù đã phát sinh sai phạm nghiêm trọng.

Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo khẩn trương ứng phó với tình hình mưa lũ nghiêm trọng tại tỉnh Nghệ An và các khu vực lân cận sau cơn bão số 3. Theo báo cáo, cơn bão đã gây ra mưa lớn tại vùng núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, với lượng mưa phổ biến từ 120-200mm, nhiều nơi trên 300mm trong vòng 24 giờ qua. Hiện tượng mưa lớn này cũng đang diễn ra trên thượng nguồn sông Cả thuộc lãnh thổ Lào.

Lưu lượng nước về hồ thủy điện Bản Vẽ đang ở mức rất cao, với lưu lượng lũ đến hồ lúc 22h45 ngày 22/7 là 10.044 m3/s, vượt qua lưu lượng lũ thiết kế 7.770 m3/s. Mực nước thượng lưu hồ đang tăng nhanh và có nguy cơ vượt quá mực nước cho phép vào sáng ngày 23/7. Nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các sườn dốc, ven sông suối và ngập lụt sâu tại các khu vực thấp trũng là rất cao.

Để ứng phó với tình hình này, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An báo cáo tình hình với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các biện pháp cần thiết bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân và an toàn cho các công trình đê điều, hồ đập thủy lợi, thủy điện trên địa bàn, đặc biệt là đập thủy điện Bản Vẽ. Tỉnh Nghệ An cần chủ động xây dựng các phương án bảo đảm an toàn cho dân cư để sẵn sàng triển khai khi tình hình trở nên nghiêm trọng hơn.

Thủ tướng cũng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương theo dõi sát diễn biến tình hình mưa lũ, phối hợp chặt chẽ với địa phương để chỉ đạo công tác phòng, chống lũ và bảo vệ an toàn đê điều, hồ đập. Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được giao chỉ đạo Quân khu 4 và các lực lượng đóng trên địa bàn chủ động phối hợp với địa phương để triển khai lực lượng, phương tiện và vật tư cần thiết tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra sự cố.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được yêu cầu tổ chức theo dõi, giám sát và dự báo tình hình mưa lũ để hỗ trợ công tác chỉ đạo điều hành ứng phó với mưa lũ. Ngoài tỉnh Nghệ An, tại tỉnh Hưng Yên, cũng đã xảy ra hiện tượng tràn bờ tại khu vực cống Cù Là, xã Hồng Vũ do ảnh hưởng của bão số 3. 42 hộ dân trong khu vực đã được di dời đến nơi an toàn. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hưng Yên đã huy động 120 cán bộ, chiến sĩ tham gia công tác khắc phục.

Ngày 17/7/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định giao quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho ông Trần Đức Thắng, Phó tổng Thanh tra Chính phủ thường trực. Ông Trần Đức Thắng được bổ nhiệm thay thế ông Đỗ Đức Duy, người vừa bị Bộ Chính trị cảnh cáo do vi phạm trong thời gian giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái, gây hậu quả nghiêm trọng.

Cùng ngày, Chủ tịch nước đã có quyết định tạm đình chỉ chức vụ Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Đỗ Đức Duy, chờ Quốc hội khóa 15 xem xét miễn nhiệm. Quyết định này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh và trách nhiệm trong quản lý nhà nước.

Ông Trần Đức Thắng, 52 tuổi, quê Vĩnh Phúc, là tiến sĩ Kinh tế và Ủy viên Trung ương Đảng khóa 13. Trước khi được giao quyền Bộ trưởng, ông từng giữ các vị trí quan trọng trong hệ thống quản lý nhà nước. Ông đã trải qua nhiều vị trí công tác, bao gồm Phó cục trưởng, Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính), Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương.

Chỉ trước đó, vào ngày 1/7/2025, ông Trần Đức Thắng được Thủ tướng điều động giữ chức Phó tổng Thanh tra Chính phủ thường trực. Sự điều động này thể hiện sự luân chuyển và bổ nhiệm nhân sự có năng lực trong hệ thống quản lý nhà nước.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được thành lập vào tháng 3/2025, trên cơ sở sáp nhập Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến mới trong việc tổ chức và kiện toàn hệ thống quản lý nhà nước về nông nghiệp và môi trường.

Việc bổ nhiệm ông Trần Đức Thắng giữ quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt ra nhiều kỳ vọng về sự lãnh đạo và điều hành của ngành trong thời gian tới. Đồng thời, yêu cầu đặt ra đối với ông là tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về nông nghiệp và môi trường, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước.

Trước những thay đổi về nhân sự cấp cao và cơ cấu tổ chức bộ máy, ngành nông nghiệp và môi trường đang đứng trước những thách thức và cơ hội mới. Những nỗ lực của Bộ Nông nghiệp và Môi trường dưới sự lãnh đạo của ông Trần Đức Thắng sẽ là yếu tố quan trọng góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển bền vững.