Ngày 28/7, tại thành phố Đà Nẵng, lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab đã diễn ra tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Dự án này được đầu tư với tổng vốn lên đến 1.800 tỷ đồng, nhằm phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn và đặt nền móng cho hệ sinh thái công nghiệp cũng như đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Dự án Fab-Lab được chia thành hai khu vực chính, bao gồm khu phòng Lab dành cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Khu phòng Fab sẽ thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, được trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.

Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab dự kiến sẽ có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động và quyết tâm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Bộ trưởng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ ‘Make in Viet Nam’. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh rằng để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất.

Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết cho biết thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả. Ông cũng kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.

Trước những triển vọng và kỳ vọng về dự án, thành phố Đà Nẵng đang tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia vào lĩnh vực công nghiệp bán dẫn, đặc biệt là công nghệ đóng gói tiên tiến. Việc đầu tư vào dự án Fab-Lab tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2, thể hiện cam kết của thành phố trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho lĩnh vực này.

Một Bước Đột Phá Trong Ngành Bán Dẫn Của Việt Nam

Trong xu hướng chuyển đổi số và xây dựng bản sao số đang trở thành động lực phát triển mới, Việt Nam vừa đạt được một bước đột phá trong ngành bán dẫn với sự ra mắt của bản thiết kế chip ADC (Analog-to-Digital Converter) do đội ngũ kỹ sư Việt Nam tại công ty Diginal, một thành viên của CT Group, giới thiệu vào cuối tháng 6/2025. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự phát triển vượt bậc trong lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam mà còn khẳng định khả năng tự chủ trong thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Vai Trò Quan Trọng Của Chip ADC và DAC

Trong quá trình chuyển đổi số toàn diện, nhu cầu về các hệ thống thông minh có khả năng ‘cảm nhận’, ‘hiểu’, và ‘phản hồi’ chính xác với thế giới vật lý đang trở nên cấp thiết. Ở đây, chip ADC và DAC (Digital-to-Analog Converter) đóng vai trò quan trọng như cầu nối, biến đổi tín hiệu analog như âm thanh, ánh sáng, nhiệt độ thành dữ liệu số để các vi xử lý, hệ thống AI hay FPGA có thể xử lý dễ dàng. Đồng thời, chúng thực hiện chức năng ngược lại để điều khiển các thiết bị như loa, động cơ hay các module cảm biến.

Ứng Dụng Rộng Rãi Trong Nhiều Lĩnh Vực

Theo đại diện của Diginal, trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, chip ADC và DAC đã được ứng dụng rộng rãi trong các hệ thống radar cảnh giới, vũ khí điều khiển chính xác, máy bay không người lái (UAV), cũng như các hệ thống giám sát và dẫn đường. Trong nông nghiệp thông minh, các cảm biến đo độ ẩm, nhiệt độ, chất lượng đất kết hợp với bộ chuyển đổi ADC/DAC hỗ trợ thu thập dữ liệu thời gian thực và điều khiển hệ thống tưới tiêu tự động, giúp tối ưu hóa năng suất và tiết kiệm tài nguyên.

Đối với ngành công nghiệp ôtô tự hành, chip ADC là thành phần then chốt trong hệ thống camera, cảm biến LiDAR và radar, giúp thu thập hình ảnh, khoảng cách và độ sâu của vật thể xung quanh một cách liên tục và chính xác. Dữ liệu này được chuyển thành tín hiệu số, cho phép thuật toán xử lý nhanh và đảm bảo phản ứng kịp thời với các tình huống giao thông phức tạp.

Trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng và ứng dụng AI, ADC/DAC giúp tạo ra trải nghiệm âm thanh sống động ở micro, tai nghe, loa thông minh, đồng thời giúp thiết bị thực tế ảo (VR) tái tạo hình ảnh và âm thanh mượt mà và chân thực.

Đặc biệt, trong y tế, sự chính xác và độ tin cậy của ADC/DAC ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chẩn đoán và điều trị. Các thiết bị như siêu âm, máy đo nhịp tim, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) hay cộng hưởng từ (MRI) đều phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tín hiệu analog từ cơ thể thành dữ liệu số với độ phân giải cao và nhiễu thấp.

Chiến Lược Phát Triển Công Nghệ Bán Dẫn

Việclàm chủ công nghệ bán dẫn, đặc biệt là chip chuyển đổi ADC/DAC, chính là ‘chìa khóa’ mở ra tiềm năng xây dựng các hệ sinh thái số như đô thị thông minh, lưới điện thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế số…

Trong giai đoạn 3 của quá trình chuyển đổi số, khi trọng tâm được đặt vào trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và tự động hóa toàn diện, khả năng số hóa thế giới thực thành dữ liệu số, xử lý theo thời gian thực với độ trễ cực thấp là yêu cầu bắt buộc. Chip ADC đóng vai trò ‘cửa ngõ’ kết nối hàng tỷ cảm biến, hỗ trợ vận hành robot công nghiệp, điều khiển phương tiện tự hành, tối ưu hóa sản xuất trong nhà máy thông minh, đồng thời cung cấp nền tảng cho các ứng dụng y tế chính xác.

Lợi Ích Của Việc Tự Thiết Kế và Sản Xuất Chip ADC

Đối với Việt Nam, tự thiết kế và sản xuất chip ADC không chỉ nâng cao năng lực công nghệ lõi ở khâu thiết kế front-end và tối ưu hệ thống mà còn giảm thiểu sự phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, kiểm soát chất lượng và bảo mật ngay từ khâu đầu. Điều này giúp nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị toàn cầu, tạo cơ hội cho Việt Nam phát triển các sản phẩm ‘Make in Vietnam’ có hàm lượng công nghệ cao, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, việc chủ động làm chủ công nghệ bán dẫn còn góp phần quan trọng vào nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ an ninh quốc phòng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Kết Luận

Chip ADC không chỉ là một linh kiện điện tử mà còn được xem như ‘chìa khóa công nghệ’ giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số, khẳng định vị thế và đóng góp vào quá trình chuyển đổi số toàn cầu.

Các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, chia sẻ về kinh nghiệm làm việc với các doanh nghiệp lớn và nghiên cứu nhiều mô hình cho thấy rằng, điểm khởi đầu phù hợp cho doanh nghiệp Việt Nam là bắt đầu từ những bước nhỏ.

Ông Thắng phân tích rằng nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục mà do chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp startup. Tuy nhiên, nếu biết cách bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác.

Intech Group đã thiết lập quan hệ đối tác quốc tế trong ngành và các doanh nghiệp này bày tỏ thiện chí sẵn sàng hợp tác với các đối tác Việt Nam nếu có được mô hình khởi động phù hợp. Điều kiện tiên quyết là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt.

Từ thực tế đó, Intech Group đã có kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng cho rằng cách tạo đà này không phải là thứ gì xa vời, bắt đầu từ hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… chính là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), cũng đồng quan điểm rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp SME, là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình là khả năng thích ứng nhanh, linh hoạt.

Ông Nguyễn Đức Minh gọi bước đi phù hợp là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoay căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá rằng việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.

Đây là cách giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu một cách hiệu quả và bền vững. Việc bắt đầu từ những bước nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp sẽ giúp doanh nghiệp tích lũy kinh nghiệm, phát triển năng lực và mở ra các cơ hội hợp tác mới.

Như vậy, mặc dù面临 nhiều thách thức, nhưng với cách tiếp cận phù hợp, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn có thể thành công trong việc tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu.