Một video ghi lại cảnh Li, một cử nhân ngành Chẩn đoán hình ảnh tại Đại học Y khoa Đại Liên, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc, đứng bán kem trên đường phố đã thu hút hơn 5 triệu lượt xem trên mạng xã hội. Sự việc này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận nóng về áp lực định hướng nghề nghiệp đối với sinh viên sau đại học.

Li, người đã tốt nghiệp từ Đại học Y khoa Đại Liên, đã trở thành tâm điểm của sự chú ý sau khi video cô đứng bán kem được lan truyền rộng rãi. Điều đáng nói là, sau khi video nổi tiếng, một giảng viên cũ của trường đã liên hệ và yêu cầu cô gỡ video vì lo ngại về danh tiếng của nhà trường. Tuy nhiên, Li đã từ chối và thẳng thắn đáp trả: ‘Nếu bạn nghĩ tôi đang phỉ báng bạn, hãy kiện tôi’. Thông tin này đã làm dấy lên nhiều tranh cãi về cách các trường đại học Trung Quốc đánh giá ‘thành công’ của sinh viên sau tốt nghiệp.

Nhà trường đã phủ nhận việc gây áp lực lên Li và cho rằng cô đã phát tán thông tin ‘không đúng sự thật’. Tuy nhiên, sự việc này đã làm dấy lên tranh cãi về cách các trường đại học Trung Quốc đánh giá ‘thành công’ của sinh viên sau tốt nghiệp, khi mà các nghề nghiệp danh giá và mức lương cao đang trở thành tiêu chuẩn. Theo các học giả, đây không chỉ là câu chuyện của một cá nhân mà phản ánh khủng hoảng rộng lớn hơn trong giáo dục đại học.

PGS Cao Yanna, làm việc tại Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh, nhận định rằng các trường đại học đang kỳ vọng quá cao vào sinh viên, trong khi thị trường lao động không thể hấp thụ hết số lượng cử nhân tăng nhanh. Số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ nhập học đại học ở Trung Quốc đã tăng từ dưới 10% năm 1998 lên hơn 60% vào năm 2023. Kéo theo đó, niềm tin rằng bằng đại học là tấm vé dẫn đến thành công càng mạnh mẽ.

Tuy nhiên, số lượng sinh viên tốt nghiệp tăng kỷ lục qua từng năm đã khiến cuộc cạnh tranh việc làm trở nên khốc liệt. Trong bối cảnh đó, những lựa chọn nghề nghiệp phi truyền thống như bán hàng online, làm nội dung mạng xã hội, hoặc mở quầy hàng nhỏ ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, những con đường này vẫn chưa được hệ thống giáo dục và xã hội Trung Quốc công nhận đầy đủ, dẫn đến áp lực kép vừa phải mưu sinh, vừa đối mặt với sự kỳ vọng, thậm chí chỉ trích, từ nhà trường và dư luận.

PGS Paweł Charasz, làm việc tại Đại học Trung văn Hồng Kông, cho rằng thay vì chú trọng sinh viên làm nghề gì, cần đặt trọng tâm vào khả năng lựa chọn độc lập và kỹ năng ứng biến trong một thế giới việc làm thay đổi nhanh chóng. Một sự nghiệp không truyền thống nhưng xuất phát từ đam mê cũng là dấu hiệu của thành công.

Ông Hongqing Yang, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn giáo dục The Educationist Limited, cho rằng các đại học danh giá Trung Quốc vẫn chưa đủ linh hoạt để thích ứng với những con đường nghề nghiệp mới. ‘Chính sách thúc đẩy giáo dục nghề và nâng cao khả năng tuyển dụng đang góp phần giảm áp lực. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa kỳ vọng truyền thống của các tổ chức giáo dục và nhu cầu tự do, sáng tạo của thế hệ trẻ Trung Quốc ngày càng tạo nên căng thẳng’.

Nguyễn Trung Kiên, một nam sinh đến từ Hà Nội, đã trải qua một kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2025 đầy gian nan và thử thách. Vào ngày 26/6, Kiên gặp một tai nạn giao thông nghiêm trọng, dẫn đến tổn thương đốt sống cổ, gãy xương sườn số 1 và tràn dịch màng phổi. Điều này đã khiến tương lai của kỳ thi quan trọng nhất đời học sinh của anh gặp nguy hiểm.

Trước tình hình sức khỏe nghiêm trọng của con trai, gia đình Kiên đã liên hệ với bệnh viện để xin phép đưa anh trở lại điểm thi vào sáng ngày 27/6. Mục đích là để Kiên có thể tiếp tục dự thi các môn còn lại, không bỏ lỡ kỳ thi tốt nghiệp mà anh đã chuẩn bị trong nhiều năm. Tại điểm thi Trường Trung học cơ sở Mễ Trì, Kiên được đưa vào phòng thi bằng cáng, do không thể ngồi. Anh chỉ có thể nằm viết và tô đáp án, điều này càng làm tăng thêm khó khăn và thử thách đối với anh.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn và đau đớn, Kiên vẫn nỗ lực và cố gắng hoàn thành kỳ thi. Với quyết tâm không bỏ cuộc, anh đã chính thức đỗ tốt nghiệp THPT. Hiện tại, Kiên đang trong quá trình hồi phục tốt và sẵn sàng bước vào kỳ tuyển sinh đại học. Anh đặt ra mục tiêu theo đuổi ước mơ thể thao của mình.

Để hiện thực hóa ước mơ đó, Kiên đã tham gia kỳ thi năng khiếu của Trường Đại học Thể dục Thể thao Bắc Ninh. Kết quả đạt được đã vượt ngoài mong đợi, khi anh đạt 7,25 điểm ở phần thi Thể hình, 8,25 điểm ở nội dung Bật xa tại chỗ và 9,25 điểm ở nội dung Chạy 100m. Với kết quả khả quan này, cơ hội trúng tuyển vào trường đại học mơ ước của Kiên trở nên lớn hơn bao giờ hết.

Có thể thấy, dù gặp phải tai nạn và nhiều khó khăn, Kiên không chỉ thể hiện sự kiên trì và nỗ lực mà còn nuôi dưỡng một ước mơ cháy bỏng. Với thành tích ấn tượng tại kỳ thi năng khiếu, Kiên đang tiến gần hơn đến việc thực hiện hóa ước mơ đại học của mình. Đây có lẽ là nguồn cảm hứng cho nhiều bạn trẻ đang trên hành trình theo đuổi giấc mơ của chính mình.

Cô bé Addison Robinson, 11 tuổi, sống tại thị trấn Ypsilanti, bang Michigan, Mỹ, đã trở thành một biểu tượng của sự khởi nghiệp và tinh thần kinh doanh trong cộng đồng địa phương. Câu chuyện của Addison bắt đầu từ khi cô bé 6 tuổi với một quầy hàng nước chanh nhỏ trước sân nhà, và kể từ đó, cô đã phát triển một mô hình kinh doanh ấn tượng.

Nhớ lại ngày đầu tiên khởi nghiệp, Addison kể rằng cô đã có một quầy nước chanh rất to, với mái hình ngôi nhà và treo biển ‘Addi’s Ice Cold Lemonade Stand – Quầy nước chanh mát lạnh của Addi’. Quầy nước này do bác của Addison đóng tặng. Ban đầu, cô bé này đã mang quầy đi các bãi đậu xe để bán, và sau đó được mời làm gian hàng tại các lễ hội địa phương nhờ doanh số bán hàng tốt.

Lễ hội đầu tiên mà Addison tham gia là Parkridge SummerFest vào năm 2021. Từ đó đến nay, cô bé đã trở thành gương mặt quen thuộc ở các sự kiện tại thành phố Ann Arbor, bang Michigan. Do doanh số bán hàng quá tốt, ban tổ chức Lễ hội Người Mỹ gốc Phi tại Ann Arbor đã xếp em vào khu vực dành cho người lớn.

Hiện nay, Addison tham gia 5 đến 6 lễ hội mỗi mùa hè trong khu vực, và lần nào cũng cháy hàng. Tất cả số tiền kiếm được, cô bé gửi tiết kiệm để chuẩn bị cho giấc mơ lớn hơn là học đại học. Addison chưa chọn trường, nhưng cô biết chắc mình muốn theo học tại một trường đại học dành cho người da màu (HBCU).

Đối với Addison, điều khiến cô bé thấy hạnh phúc nhất không phải là doanh thu, mà là sự động viên từ khách hàng. ‘Em được trò chuyện sâu với nhiều người, họ ủng hộ và muốn em tiếp tục việc này’, Addison chia sẻ.

Mẹ của Addison, chị Alexandria Lewis, cùng bà ngoại – bà Andrea Copeland-Lewis – là những người đồng hành, giúp em học cách quản lý doanh nghiệp và tài chính cá nhân. Sau mỗi lễ hội, vào thứ Hai hàng tuần, bà ngoại đưa Addison đến ngân hàng để tự tay thực hiện các giao dịch gửi tiền.

‘Em học được giá trị của đồng tiền và tầm quan trọng của việc tiết kiệm’, Addison chia sẻ. Bà và mẹ cũng trực tiếp hỗ trợ em chuẩn bị sản phẩm, đóng gói và bán hàng tại các lễ hội.

‘Có thể rất bận rộn, đôi khi hơi căng thẳng. Nhưng tất cả đều xứng đáng. Quan trọng là cháu học được cách làm chủ, và rằng cháu có thể làm bất cứ điều gì nếu cố gắng’, bà Copeland-Lewis nói.

Sản phẩm của Addison là nước chanh tự làm, với 5 vị khác nhau: truyền thống, dâu, việt quất xanh, dứa và xoài. Mỗi lần bán, em sẽ mang theo ít nhất 300 túi nước, giá 5 USD mỗi túi. Cô bé hiện đã lên lịch tham gia ba lễ hội lớn trong mùa hè năm nay.

Với quyết tâm, sự hỗ trợ từ gia đình và tinh thần học hỏi, Addison Robinson đang chứng minh rằng tinh thần khởi nghiệp không chờ độ tuổi – và mọi ước mơ đều có thể bắt đầu từ một ly nước chanh nhỏ trước sân nhà.

Thành phố Đà Nẵng đang lên kế hoạch tăng cường nhân lực hỗ trợ chuyển đổi số tại các xã, phường. Mới đây, ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, đã ký công văn gửi các sở, ban, ngành và UBND các xã, phường nhằm đẩy mạnh việc triển khai chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) tại địa phương.

Theo đó, thành phố sẽ cử sinh viên ngành CNTT từ các trường đại học về hỗ trợ các xã, phường trong quá trình chuyển đổi số. Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giao Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) làm việc với Trường Đại học FPT, Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn (VKU), Đại học Đà Nẵng để trao đổi về việc cử sinh viên ngành CNTT hỗ trợ tại các xã, phường.

Sở KHCN cũng được yêu cầu xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ tại xã, phường và tham gia vào quy trình tuyển dụng và bồi dưỡng, tập huấn bước đầu cho các nhân sự này. Lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng cũng yêu cầu Sở KHCN nghiên cứu, xem xét không yêu cầu nhân sự phải có trình độ đại học ngành CNTT mà ưu tiên đáp ứng yêu cầu công việc thực tế tại địa phương.

Trường hợp không tuyển dụng hoặc không hợp đồng lao động được nhân sự phụ trách CNTT, Sở KHCN sẽ chủ động làm việc với VNPT Đà Nẵng hoặc Viettel Đà Nẵng để hợp đồng dịch vụ cử người đến thường trực tại các xã, phường hỗ trợ công tác chuyển đổi, vận hành chính quyền điện tử và các hệ thống liên quan.

UBND TP Đà Nẵng cũng yêu cầu Sở Nội vụ thường xuyên rà soát thực trạng và nhu cầu bố trí nhân sự phụ trách CNTT tại các xã, phường. Đồng thời, theo dõi và hướng dẫn việc thực hiện hợp đồng lao động và chế độ, chính sách đối với hợp đồng lao động theo quy định.

Chế độ chính sách đối với nhân sự hợp đồng lao động sẽ được thực hiện tương tự như công chức và được hưởng mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, với mức 5 triệu đồng/tháng.

Trước đó, để hỗ trợ người dân làm thủ tục hành chính nhanh chóng, thuận tiện, TP Đà Nẵng đã thành lập tổ ứng cứu công nghệ ở xã vùng cao, đặc biệt khó khăn. Sở KHCN TP Đà Nẵng cũng đề xuất chi 500 triệu đồng cho mỗi xã, phường để nâng cấp hạ tầng CNTT.