Các chuyên gia đang đề xuất việc linh hoạt mức thu tiền đất khi chuyển mục đích sử dụng, tránh quy định cố định để giải quyết những vấn đề thực tế trong xã hội. Việc Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Điều 8 Nghị định 103/2024/NĐ-CP để quy định cụ thể mức thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở trong một số trường hợp đặc thù đang thu hút sự quan tâm của nhiều người.

TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam, cho rằng mức thu cần linh hoạt, không thể quy định một con số cố định. Ông Lượng ủng hộ việc Bộ Tài chính sửa đổi Nghị định 103 nhưng cho rằng các trường hợp trên thực sự chưa lấp đầy được khoảng trống trước các vấn đề thực tế của xã hội. Phương án mà Bộ Tài chính đưa ra chỉ giải quyết được bài toán trước mắt, chưa thể bao trùm toàn bộ các trường hợp trong thực tiễn.

Điều gì không bao trùm được thực tiễn sẽ dẫn đến tình trạng đúng chỗ này, sai chỗ kia, tạo ra sự bất công trong xã hội. Giá đất ở đang định giá tiệm cận thị trường, trong khi đất nông nghiệp lại gần như “đứng yên”, tạo ra một khoảng trống rất lớn. Mức thu tiền sử dụng đất cần linh hoạt, không thể quy định ‘cứng’ một con số cố định vì có rất nhiều biến số cần thẩm định, đánh giá.

Không thể cào bằng, lấy một ‘đôi giày’ dùng chung cho tất cả mà cần phải ‘đóng giày’ riêng theo từng hoàn cảnh cụ thể. Ông Lượng cũng nêu vấn đề, cần xét đến đối tượng, mục đích xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thời gian sử dụng, lịch sử hình thành đất… để đưa giải pháp tối ưu.

Vấn đề này liên quan đến nhiều bộ, ngành, trong khi Nghị định 103 chỉ điều chỉnh ở góc độ tài chính và giá của Bộ Tài chính. Do đó, cần có sự phối hợp liên ngành để nghiên cứu, xây dựng tiêu chí đánh giá phù hợp, bao quát các vấn đề về giá đất.

Để xác định giá đất, cần có hệ thống dữ liệu lịch sử giá qua nhiều năm. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi chính sách với nhiều lần điều chỉnh, Việt Nam vẫn chưa hình thành được cơ sở dữ liệu giá đất đầy đủ. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu mang nặng tính hành chính, trong khi thiếu nền tảng dữ liệu cụ thể.

Ông Lượng đề xuất cần phải mã số hóa và phân loại đầy đủ theo từng đối tượng. Thông tin về quyền sử dụng đất của từng cá nhân, tổ chức cần được mã định danh rõ ràng và chuyển thành dữ liệu số. Từ đó, mới ra được dữ liệu giá. Chỉ cần tra mã định danh, có thể biết mỗi người dân sở hữu bao nhiêu mét vuông đất ở, mua vào thời điểm nào, với giá bao nhiêu…

Đây là cơ sở để đánh giá đúng đối tượng và xác định mức giá sát thực tế. Ở nhiều nước, giá đất được cập nhật hàng năm và trở thành cơ sở quan trọng trong các chính sách thuế, chuyển đổi mục đích sử dụng, bồi thường.

Do đó, Việt Nam cần sớm hoàn thiện hệ thống dữ liệu đất đai và dữ liệu giá đất, làm nền tảng để triển khai các chính sách liên quan một cách hiệu quả và minh bạch. Bằng cách này, các chính sách về đất đai có thể được thực hiện một cách công bằng và hiệu quả hơn, phục vụ cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Luat Dat dai 2024 da gioi thieu mot diem moi quan trong, cho phep su dung dat nong nghiep theo huong da muc dich ma khong can phai chuyen doi muc dich su dung dat. Theo khoan 1 Dieu 218 cua Luat Dat dai 2024, cac ho gia dinh, ca nhan, to chuc va cong dong dan cu duoc phep su dung dat nong nghiep de ket hop san xuat nong nghiep voi san xuat, kinh doanh phi nong nghiep ma khong lam mat di muc dich su dung chinh cua dat nong nghiep.

Dieu nay danh dau mot su thay doi lon so voi cac quy dinh truoc day, von yeu cau nguoi dan phai thuc hien thu tuc chuyen doi muc dich khi muon su dung dat nong nghiep cho cac hoat dong khac. Viec cho phep nay tao dieu kien cho nguoi dan phat huy sang kien, toi uu hieu qua su dung dat. Thay vi chi trong trot don thuan, nguoi dan co the ket hop cac mo hinh khac nhu trong cay duoc lieu, lam homestay, xay dung kho bai nong san, nha kinh, xuong so che…

Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn giúp giữ gìn không gian xanh và văn hóa nông thôn. Tuy nhiên, việc sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường và không gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất khác.

De chinh sach nay di vao cuoc song mot cach hieu qua, rat can su pho hop chat che giua nguoi dan, chinh quyen dia phuong va co quan quan ly quy hoach. Khi do, dat nong nghiep khong chi la tu lieu san xuat, ma con tro thanh nen tang cho nhung mo hinh kinh te sang tao, hien dai va giau ban sac.

Nhìn chung, việc cho phép sử dụng đất nông nghiệp theo hướng đa mục đích là một bước tiến quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất và tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế – xã hội ở nông thôn. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và việc giám sát, quản lý chặt chẽ để tránh những tiêu cực có thể phát sinh.