Thị trường carbon đang nổi lên như một sân chơi mới và đầy tiềm năng cho Việt Nam trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh. Tại diễn đàn Netzero Việt Nam 2025, bà Betty Palard, CEO của công ty ESGs & Climate Consulting, đã chia sẻ những quan điểm và góc nhìn chuyên sâu về thị trường carbon, một lĩnh vực đang ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh chuyển đổi xanh toàn cầu.

Theo bà Betty Palard, tín chỉ carbon đang dần trở thành một loại tiền tệ và sản phẩm tài chính phái sinh đặc biệt. Lĩnh vực này nằm ở giao thoa của bốn lĩnh vực chính: thiên nhiên, tài chính, tài sản quốc gia (đất đai) và chuyên môn, kiến thức, dữ liệu. Sự giao thoa này tạo ra một thị trường vừa đặc biệt vừa nhiều thách thức. Bà Palard cho rằng Việt Nam có lợi thế đặc biệt trong lĩnh vực này. Người Việt giỏi toán học, một yếu tố then chốt trong việc đo lường và xác minh tín chỉ carbon. Bên cạnh đó, với đặc thù sống gần gũi với thiên nhiên từ lâu đã tạo nền tảng kiến thức tự nhiên cho người Việt mà nhiều quốc gia khác có thể phải nỗ lực hơn mới có được.

Là quốc gia nông nghiệp với 92% nền tảng kinh tế đến từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Việt Nam sẽ có kịch bản phát triển thị trường carbon khác biệt so với các quốc gia khác. Tuy nhiên, không có việc ‘mua bán’ tín chỉ carbon theo nghĩa thông thường. Thay vào đó là quan điểm cùng nhau đầu tư vào những dự án có khả năng phát sinh tín chỉ carbon, giống như một trái phiếu vậy. Quá trình đồng hành đầu tư phát triển các dự án có thể có 2 khả năng: tránh phát thải carbon thông qua nỗ lực bổ sung hoặc hấp thụ, lưu trữ carbon tại nơi tín chỉ này vốn thuộc về.

Bà Betty Palard cũng đã phân tích về ba loại tín chỉ carbon chính trên thị trường, bao gồm: tín chỉ carbon trắng, tín chỉ carbon xanh lá cây và tín chỉ carbon xanh dương. Từ những góc nhìn trên, bà Palard cho rằng thị trường tín chỉ carbon là sân chơi rộng mở, kêu gọi sự tham gia của mỗi cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp… theo khả năng. Thay vì tập trung vào câu chuyện làm kinh tế, bà Palard muốn nhìn vào tín chỉ carbon dưới góc nhìn tài sản quốc gia.

Cuộc chơi này có thể được xem là cuộc chơi của Việt Nam. Về phát triển thị trường carbon, qua kinh nghiệm từ các thị trường đi trước, Việt Nam có thể tham khảo, học hỏi từ ba khu vực thị trường: châu Âu về vấn đề dữ liệu, sự minh bạch và mạnh mẽ; thị trường Hàn Quốc về việc mở cửa thị trường cho cả cộng đồng tham gia; và Trung Quốc về việc những phần phát thải lớn nhất cần có chính sách của nhà nước, những lĩnh vực còn lại nên để các doanh nghiệp tự tìm nhau.

Với những tiềm năng và lợi thế của mình, Việt Nam có thể tận dụng thị trường carbon như một cơ hội để phát triển bền vững và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Sự tham gia của các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp vào thị trường carbon sẽ giúp tạo ra một sân chơi công bằng và hiệu quả, đồng thời đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của đất nước.

Trước những thách thức và cơ hội của thị trường carbon, Việt Nam cần có những chính sách và giải pháp phù hợp để phát triển thị trường này một cách hiệu quả. Sự hỗ trợ từ chính phủ, các tổ chức quốc tế và các chuyên gia sẽ giúp Việt Nam có thể xây dựng một thị trường carbon mạnh mẽ và bền vững.

TP.HCM đang lên kế hoạch chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và tác động tích cực đến môi trường. Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo ‘Đề án Chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM’, dự kiến trình lên UBND thành phố trong thời gian tới.

Đề án này đề xuất các chính sách hỗ trợ để khuyến khích tài xế công nghệ chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện. Theo đó, HIDS kiến nghị TP.HCM đề xuất Trung ương miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế VAT đối với xe máy điện do tài xế công nghệ đứng tên khi mua mới, áp dụng từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029. Đồng thời, đơn vị nghiên cứu này cũng đề xuất thiết lập cơ chế cho vay vốn ưu đãi lãi suất thấp, lãi suất trần khoảng 6%/năm, giúp tài xế dễ tiếp cận nguồn vốn mua xe điện.

Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế thuộc HIDS, cho biết mỗi tài xế công nghệ tại TP.HCM di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc chuyển đổi một chiếc xe máy chạy xăng của tài xế công nghệ sang xe máy điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe hai bánh cá nhân khác.

Đề án của HIDS đưa ra 4 giai đoạn thực hiện. Từ tháng 1/2026, bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng. Từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

TP.HCM đang đối mặt với vấn đề ô nhiễm không khí nghiêm trọng, với giá trị trung bình năm của hàm lượng bụi mịn PM2.5 cao gấp từ 2,5 đến 4,7 lần so với ngưỡng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị. Hoạt động giao thông vận tải được xem là một trong những nguồn phát thải chính làm ô nhiễm không khí tại TP.HCM. Do đó, việc chuyển đổi sang xe máy điện là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Nếu được thông qua, đề án này sẽ gửi kiến nghị ra Trung ương để xin ý kiến và hỗ trợ. Việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần xây dựng một môi trường sống lành mạnh và bền vững cho người dân TP.HCM.

…

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Cơ Hội Để Trao Đổi Về Thị Trường Carbon Trong Kỷ Nguyên Mới

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhấn mạnh biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, với chủ đề ‘Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, Diễn đàn lần này sẽ cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường.

Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường. Giai đoạn thí điểm (2025-2028) sẽ xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Cũng tại Diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn.

Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân, và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Ngày 24 tháng 7, Công ty cổ phần Nhựa tái chế Stavian, một thành viên của Tập đoàn Stavian, đã chính thức nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường của tập đoàn.

Tổ hợp tái chế nhựa Stavian được trang bị công nghệ tái chế hiện đại và thân thiện với môi trường, giảm thiểu phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và nguồn nước. Với mức độ tự động hóa cao, dự án này đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thương hiệu tiêu dùng nhanh hàng đầu tại Mỹ và châu Âu. Trong giai đoạn đầu, tổ hợp này có công suất dự kiến khoảng 17.000 tấn mỗi năm, với mục tiêu tái chế chai nhựa PET sau tiêu dùng thành hạt nhựa rPET chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn sử dụng trong ngành đóng chai thực phẩm.

Sản phẩm của tổ hợp tái chế nhựa Stavian sẽ được cung cấp cho các tập đoàn đa quốc gia và thương hiệu lớn trong ngành nước giải khát, bao bì, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Dự kiến vận hành trong quý I năm 2027, tổ hợp sẽ tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định, góp phần thay thế nhựa nguyên sinh nhập khẩu, đồng thời khuyến khích tái chế trong cộng đồng và hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái phân loại – thu gom – xử lý rác thải nhựa.

Việc xây dựng và vận hành tổ hợp tái chế nhựa Stavian không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội. Với việc xử lý hàng trăm triệu chai nhựa sau tiêu dùng tại Việt Nam mỗi năm, tổ hợp này dự kiến sẽ góp phần giảm phát thải hơn 30.000 tấn CO₂ tương đương mỗi năm so với việc sử dụng nhựa nguyên sinh. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên cho thế hệ tương lai.

Ông Nguyễn Đức Lĩnh, đại diện Tập đoàn Stavian, cho biết: “Chúng tôi rất vinh dự được cấp phép thực hiện dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Dự án này là một phần trong chiến lược phát triển bền vững của tập đoàn, nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng.”

Tập đoàn Stavian cam kết thực hiện dự án với tinh thần trách nhiệm cao nhất, đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả của dự án. Với sự hợp tác của các đối tác và sự ủng hộ của chính quyền địa phương, tập đoàn tin tưởng rằng tổ hợp tái chế nhựa Stavian sẽ trở thành một mô hình tiêu biểu cho phát triển bền vững tại Việt Nam.

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong ngành bán lẻ, các trung tâm thương mại và siêu thị lớn đang tích cực triển khai các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa. Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy là một trong những đơn vị đi đầu trong lĩnh vực này khi triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường. Dịch vụ này cho phép khách hàng thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi. Chỉ trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê, cho thấy sự quan tâm và hưởng ứng của khách hàng đối với các hoạt động bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.

Một khảo sát gần đây của Ban IV cho thấy có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp. Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế.

Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, nhận định rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng. Quá trình này đòi hỏi sự thay đổi trong cách thức sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng, hướng tới giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, cũng đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam trong việc khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Đặc biệt, lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng tại Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển các giải pháp xanh, giúp giảm phát thải và tăng trưởng bền vững.

Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Việc các doanh nghiệp tích cực triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh mới trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế toàn cầu.

Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, việc tăng cường hợp tác quốc tế và hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng. Các doanh nghiệp cần tiếp tục nhận thức rõ về tầm quan trọng của chuyển đổi xanh và tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức cũng cần thiết để giúp doanh nghiệp vượt qua các thách thức trong quá trình chuyển đổi.

Chuyển đổi xanh là một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực từ tất cả các bên. Tuy nhiên, với những bước đi cụ thể và sự hợp tác chặt chẽ, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 đã tổ chức lễ vinh danh ba mô hình tiêu biểu trong giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon của Chính phủ. Ba đơn vị được vinh danh gồm: mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp của Kỹ sư Hồ Quang Cua và cộng sự, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng với nỗ lực phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên, và Tập đoàn TH với chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế PAS2060.

Mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp được khởi xướng bởi Kỹ sư Hồ Quang Cua, Anh hùng Lao động, với mục tiêu nâng cao thu nhập cho nông dân và bảo vệ môi trường. Mô hình này đã được cải tiến quy trình canh tác lúa ST25 kết hợp nuôi tôm trên hàng trăm nghìn ha đồng bằng sông Cửu Long. Ưu thế của mô hình là tận dụng hệ sinh thái đầm phá tự nhiên, giảm tối đa việc bón phân hóa học, hạn chế chăn thả phá rừng ngập mặn, nhờ đó lượng phát thải metan và CO₂ được kiểm soát chặt. Đồng thời, nông dân thu về giá trị kinh tế cao hơn nhờ sản phẩm “lúa – tôm” đạt chứng nhận hữu cơ và ưu tiên tiêu thụ trên các thị trường cao cấp.

Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã có hành trình phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên. Trước đây, vùng đất hơn 11.000 ha tại xã Tuyên Hóa (phía Đông dãy Trường Sơn) từng là điểm nóng khai thác rừng cạn kiệt. Từ gần 20 năm qua, sau khi Nhà nước giao đất và giao rừng cho các hộ gia đình, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã đoàn kết bảo vệ, khoanh nuôi và tái sinh hơn 8.800 ha rừng tự nhiên, đồng thời phát triển thêm diện tích rừng trồng có giá trị cao về tài nguyên và kinh tế. Các hoạt động khoanh nuôi, trồng bổ sung và bảo vệ nghiêm ngặt không chỉ tạo nguồn sinh kế ổn định cho người dân địa phương, mà còn giúp mỗi héc-ta rừng hấp thụ xấp xỉ 250 tấn CO₂ mỗi năm.

Tập đoàn TH đã được vinh danh với sự tiên phong trung hòa carbon theo PAS2060. Hai công ty thành viên – Công ty Cổ phần Sữa TH và Công ty TNHH Nước tinh khiết Núi Tiên – chính thức đạt chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn PAS2060:2014, do Control Union (Đức) thẩm định và xác nhận. Đây là hai đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đạt được chứng nhận quốc tế này. Để đạt được thành quả này, TH đã triển khai đồng bộ chuỗi giải pháp giảm phát thải tại nguồn như Chuyển đổi năng lượng, Cải tiến công nghệ, Quản lý chất thải & nhựa và Thực hành Văn hóa xanh nội bộ. Phần lượng phát thải còn lại được TH bù đắp thông qua các dự án giảm phát thải và nâng cao hiệu quả năng lượng được chứng nhận quốc tế.

Ba tấm gương được vinh danh tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 không chỉ khẳng định tâm huyết và trách nhiệm với môi trường, mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ cho cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội cùng chung tay giảm phát thải, hướng tới tương lai bền vững.

Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu (GIIN) mới đây đã giới thiệu một khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu nhằm hỗ trợ các chủ sở hữu tài sản trong việc định hướng danh mục đầu tư của họ phù hợp với các mục tiêu khí hậu toàn cầu và lộ trình giảm phát thải. Được giới thiệu trong Tuần lễ Hành động vì Khí hậu tại London, khuôn khổ này cung cấp một lộ trình cụ thể cho các nhà đầu tư để lựa chọn các chiến lược đầu tư vừa đảm bảo lợi nhuận tài chính vừa góp phần hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C.

Khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu này tập trung vào việc mở rộng các công nghệ và tài sản giúp cắt giảm phát thải trên quy mô toàn nền kinh tế. Điều này thể hiện sự khác biệt với các chiến lược khí hậu thông thường, vốn chỉ tập trung vào giảm phát thải của danh mục đầu tư. Sự phát triển của khuôn khổ này bắt nguồn từ nhu cầu ngày càng tăng của các nhà đầu tư trong việc tìm kiếm các công cụ đơn giản và dễ sử dụng để đánh giá tính đáng tin cậy của các cơ hội đầu tư xanh.

Khuôn khổ hướng dẫn này bao gồm hai trụ cột chính. Thứ nhất, nó cung cấp các khái niệm nền tảng để phân biệt đầu tư giải pháp khí hậu với các chiến lược ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) hoặc thích ứng. Thứ hai, nó đưa ra các tiêu chí đánh giá áp dụng cho mọi loại tài sản, bao gồm bốn yếu tố chính: luận điểm khí hậu, định lượng, ưu tiên hóa và quản trị bất định. Những tiêu chí này giúp đảm bảo rằng các khoản đầu tư không chỉ mang lại lợi nhuận tài chính mà còn đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp.

Ông Sean Gilbert, Giám đốc mạng lưới nhà đầu tư của GIIN, cho biết khuôn khổ hướng dẫn này mở ra con đường để các nhà đầu tư xác định các chiến lược vừa mang lại lợi nhuận tài chính vừa có chủ đích xây dựng danh mục đầu tư thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Với cách tiếp cận có chủ đích, khuôn khổ giúp nhận diện các khoản đầu tư mang tính chuyển đổi và thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp.

Đại diện của GIIN nhấn mạnh rằng đầu tư khí hậu cần vượt qua những nhãn mác bề ngoài để hướng tới các giải pháp thực chất, tạo ra tác động hệ thống và lâu dài cho mục tiêu khí hậu toàn cầu. Điều này đòi hỏi các nhà đầu tư phải có một cách tiếp cận có chủ đích và dựa trên các tiêu chí đánh giá rõ ràng để đảm bảo rằng các khoản đầu tư của họ thực sự đóng góp vào việc giải quyết thách thức khí hậu.

Nhìn chung, khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN cung cấp một công cụ quan trọng cho các nhà đầu tư muốn đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp, đồng thời đảm bảo lợi nhuận tài chính. Bằng cách áp dụng khuôn khổ này, các nhà đầu tư có thể tự tin rằng các khoản đầu tư của họ đang hướng tới các giải pháp thực chất và có tác động tích cực đến môi trường.

Trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil, các chuyên gia và lãnh đạo nước này đang kêu gọi đưa kinh tế tuần hoàn trở thành ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự. Giải pháp này được xem là chìa khóa quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng.

Hiện nay, thế giới đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Tại Diễn đàn Kinh tế Tuần hoàn Thế giới gần đây ở São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể.

Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình. Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035.

Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn. Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế.

Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Tiết kiệm năng lượng đang trở thành một giải pháp thiết thực và hiệu quả giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp, người dân và bảo vệ môi trường. Dựa trên khảo sát của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3), tiềm năng tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam vẫn còn rất lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp.

Nếu chỉ tính riêng hơn 3.000 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm trên cả nước, với mức tiêu thụ điện hơn 80 tỷ kWh/năm, chỉ cần thực hiện tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng mỗi năm, sẽ giúp tiết kiệm khoảng 1,6 tỷ kWh, tương đương hơn 3.200 tỷ đồng chi phí tiền điện hàng năm. Ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương nhấn mạnh: ‘Tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm điện là những giải pháp cấp thiết, hiệu quả trong cả ngắn hạn và dài hạn, giúp giảm áp lực cung ứng năng lượng, bảo vệ môi trường và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung năng lượng toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất ổn.’

Ngày 18/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ 1/1/2026. Luật sửa đổi bổ sung nhiều quy định mới, khẳng định vai trò quan trọng của tiết kiệm năng lượng trong phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, cho biết một trong những điểm mới quan trọng nhất là tăng cường trách nhiệm của địa phương, các bộ ngành, tăng cường chế tài xử phạt. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trở thành một chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội quốc gia, tỉnh, thành phố và cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm.

Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trường Đại học Điện lực đã chia sẻ về một số giải pháp đã triển khai thành công, đóng góp đáng kể vào kết quả tiết kiệm điện trong những năm gần đây. Thời gian tới, Chính phủ cũng sẽ xây dựng cơ chế khuyến khích và hỗ trợ thúc đẩy ứng dụng quá trình chuyển đổi phù hợp với cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến công nghiệp, đặc biệt là đổi mới sáng tạo trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tại buổi tập huấn, các phóng viên, nhà báo cũng được trao đổi kỹ năng tác nghiệp báo chí trong lĩnh vực năng lượng, bao gồm cách khai thác, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, xây dựng câu chuyện và góc nhìn mới để tiếp cận bạn đọc. Từ đó, góp phần thay đổi nhận thức, hình thành thói quen tiết kiệm năng lượng, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Thị trường carbon đang ngày càng trở thành một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trên toàn cầu. Đặc biệt, trong bối cảnh các quốc gia đang hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải ròng xuống ‘0’, thị trường này đóng vai trò then chốt. Việt Nam, với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đang khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng dữ liệu và quản trị để xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới, được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 18/7, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về việc phát triển thị trường carbon như một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả cam kết Net Zero. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh rằng việc phát triển thị trường carbon là một trong những giải pháp quan trọng. Bằng cách định giá phát thải và khuyến khích công nghệ sạch, thị trường này tạo ra động lực tài chính, thúc đẩy các sáng kiến giảm phát thải và giúp Việt Nam tiếp cận các nguồn lực quốc tế.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon với mục tiêu kết nối thị trường trong nước với các cơ chế quốc tế. Các nền tảng pháp lý quan trọng đang được củng cố, bao gồm Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Nghị định số 119/2025/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cũng như dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon do Bộ Tài chính xây dựng.

Bên cạnh đó, các sáng kiến từ doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển tín chỉ carbon ở các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và xử lý chất thải. Tuy nhiên, thị trường carbon tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn định hình nền móng với nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) chưa đồng bộ, thiếu công cụ số hóa.

Ông Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thị trường carbon chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi có một hệ thống đo lường, báo cáo, thẩm định đáng tin cậy và tương thích với quốc tế.

Bên cạnh khung pháp lý, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của nền tảng tài chính trong việc phát triển thị trường carbon. Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, bà Betty Palard, CEO ESG Climate Consulting, cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế để tham gia sâu vào thị trường carbon. Tuy nhiên, để tín chỉ carbon của Việt Nam có giá trị cao trên thị trường quốc tế, cần có một chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia dựa trên xác minh khoa học, truyền thông hiệu quả và tầm nhìn dài hạn từ các nhà hoạch định chính sách.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này nhằm mục đích cập nhật các xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến.

Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng cam kết Net Zero hết sức cần thiết để một mặt giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh; mặt khác giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển.

‘Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng’, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát chỉ cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.

Macstar Group – Tiên Phong Trong Vận Tải Container Thủy Nội Địa Miền Bắc

Macstar Group hiện đang nổi lên là doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực vận tải container thủy nội địa tại miền Bắc. Với tư duy đột phá và hành động cụ thể, Macstar không chỉ chú trọng vào việc đầu tư đội tàu thân thiện với môi trường mà còn tích cực tham gia vào thị trường tín chỉ carbon. Chiến lược này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành logistics.

Trong một cuộc trao đổi gần đây, ông Cáp Trọng Cường, Tổng Giám đốc Macstar, đã chia sẻ về những chiến lược then chốt mà doanh nghiệp này đang triển khai. Theo ông, logistic xanh đang trở thành xu thế toàn cầu và là điều kiện bắt buộc để hội nhập. Chính vì vậy, Macstar đã và đang chuyển dịch định hướng kinh doanh, hướng tới xây dựng chuỗi cung ứng xanh và giảm thiểu phát thải khí nhà kính.

Một trong những giải pháp mà Macstar triển khai là phát triển các tuyến vận tải ven biển và nội địa. Hình thức vận tải này không chỉ giúp giảm thiểu phát thải khí nhà kính mà còn giúp giải tỏa áp lực giao thông đường bộ và tiết kiệm nhiên liệu. Thực tế cho thấy, các tuyến vận tải ven biển và thủy nội địa của Macstar đã giúp giảm từ 70% – 83% phát thải CO₂ so với vận tải đường bộ truyền thống.

Song song với việc đầu tư vào đội tàu hiện đại, Macstar cũng đặc biệt chú trọng vào việc ứng dụng công nghệ và số hóa trong hoạt động vận hành. Việc triển khai hệ thống quy trình vận hành thông minh và phần mềm quản lý phương tiện đã giúp tăng năng suất xếp dỡ lên 40 – 50%, giảm thời gian tàu chờ và tối ưu hóa lộ trình vận chuyển.

Bên cạnh đó, Macstar cũng đang tích cực triển khai chiến lược tham gia thị trường tín chỉ carbon. Doanh nghiệp này đang kết hợp với Viện Lâm Nghiệp Việt Nam để thí điểm dự án trồng và cải tạo 500 ha rừng tại tỉnh Bắc Kạn. Đây là bước đi chuẩn bị cho việc giao dịch tín chỉ carbon, góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net-Zero.

Ông Cáp Trọng Cường cũng bày tỏ kỳ vọng vào sự hỗ trợ từ chính sách và hành lang pháp lý rõ ràng để giúp doanh nghiệp vận tải có thể tham gia hiệu quả vào thị trường tín chỉ carbon.

Macstar cũng tích cực hợp tác với các đối tác quốc tế và tham gia diễn đàn trong khối APEC để học hỏi công nghệ xanh và kinh nghiệm vận hành tiêu chuẩn cao. Kỳ họp ABAC III – APEC 2025 được xem là cơ hội quan trọng để cộng đồng doanh nghiệp thúc đẩy hợp tác thực chất và cùng xây dựng các chuẩn vận tải xanh.

Với việc chú trọng vào phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và sẵn sàng hợp tác với cộng đồng doanh nghiệp APEC, Macstar thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc phát triển chuỗi cung ứng xanh và gắn với tín chỉ carbon, hướng tới mục tiêu Net-Zero và nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ logistics quốc tế.