Trong bối cảnh thế giới đang trải qua thời đại VUCA, đặc trưng bởi biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ, các tổ chức cần có năng lực thích ứng để tồn tại và phát triển. Để đáp ứng nhu cầu này, cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” của nhóm tác giả, trong đó có Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng – Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), đã đưa ra một hướng tiếp cận hệ thống cả về lý luận và thực tiễn để giúp các nhà quản trị xây dựng năng lực thích ứng và chủ động kiến tạo trong môi trường bất định.

Cuốn sách không chỉ gây chú ý bởi tiêu đề mang hơi hướng thời sự mà còn bởi cách tư duy rất riêng của nhóm tác giả. Những khái niệm trong sách xuất phát từ những trải nghiệm thật, được chiêm nghiệm kỹ lưỡng trong quá trình điều hành thực tế. “Quản trị biến động” được giới thiệu như một phản xạ sống còn trước thực tại đầy bất ổn, chứ không phải là một trường phái lý luận mới trong quản trị hiện đại.

Mối quan hệ giữa biến động – khủng hoảng – rủi ro được phân tích bằng logic biện chứng, chặt chẽ nhưng không giáo điều; gần gũi đến mức người đọc có thể cảm nhận bằng trực giác. Cuốn sách gắn kết lý luận với các năng lực cụ thể trong quản trị tổ chức, từ hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch, ứng phó linh hoạt, cho đến cả một bước tiến dài là “kiến tạo động”, một cách dùng từ rất Việt Nam cho năng lực đổi mới có chủ đích trong điều kiện bất định.

Petrovietnam – một tổ chức mang tính chất “đặc biệt kép”: vừa vận hành trong lĩnh vực năng lượng vốn nhiều biến động, vừa là doanh nghiệp nhà nước với những ràng buộc và giới hạn đặc thù – đã trải qua một “khủng hoảng kép” vào năm 2020. Chính trong bối cảnh ấy, khái niệm “quản trị biến động” lần đầu tiên được hình thành và triển khai đồng bộ. Nhờ vậy, Petrovietnam không những đứng vững qua khủng hoảng mà còn đạt nhiều kết quả tích cực về sản lượng, tài chính, đóng góp ngân sách, quản trị nhân sự và năng lực điều hành.

Từ năm 2021 trở đi, “quản trị biến động” tại Petrovietnam không còn giữ vai trò ứng phó tình thế mà được nâng lên thành phương thức vận hành và văn hóa điều hành doanh nghiệp. Mỗi đơn vị, mỗi cán bộ bắt đầu hiểu rõ: kế hoạch là quan trọng, nhưng khả năng điều chỉnh, ứng biến kế hoạch trong điều kiện thay đổi còn quan trọng hơn.

Năm 2024, Petrovietnam lần đầu tiên ghi nhận mức doanh thu vượt mốc 1 triệu tỷ đồng – con số không chỉ phản ánh quy mô, còn là dấu ấn của một quá trình quản trị chủ động, linh hoạt và đủ bản lĩnh trước biến động liên tục của môi trường kinh tế – địa chính trị toàn cầu.

Tư duy kiểm soát cứng nhắc được thay thế bằng kiểm soát linh hoạt. Văn hóa “thực hiện theo chỉ đạo” dần nhường chỗ cho cách tiếp cận chủ động hơn, phản ứng theo “mục tiêu sống”. Đó là một chuyển hóa thực sự. Và cũng là minh chứng cho việc: một lý luận, nếu đủ sức đứng vững trong thực tiễn khắc nghiệt, sẽ tự thân tìm được chỗ đứng trong hệ vận hành tổ chức.

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không hô hào lý thuyết, cũng không cố chứng minh cái mới bằng cách phủ nhận cái cũ. Nhóm tác giả chọn một con đường khác, lặng lẽ hơn, nhưng có giá trị bền vững hơn: quan sát thực tiễn, chiết xuất tư duy, cấu trúc thành luận điểm, rồi chỉ ra cách vận hành, từ chiến lược cấp cao đến điều phối hệ thống và phát triển nguồn nhân lực.

Một điểm đáng chú ý là cuốn sách không tách bạch lý luận với thực hành. Các mô hình quản trị mục tiêu như MBO, KPI, BSC, OKRs được phân tích kỹ, không chỉ ở vai trò lịch sử mà còn trong khả năng thích nghi với môi trường biến động. Sự chuyển dịch từ “mục tiêu cứng” sang “mục tiêu sống”, mục tiêu có thể cập nhật, điều chỉnh theo tín hiệu thị trường và dữ liệu thời gian thực, được minh chứng cụ thể qua cách Petrovietnam vận hành hệ thống dashboard số hóa, cảnh báo và kiểm soát hiệu quả tại hiện trường.

Trong mạch suy nghĩ ấy, từng khái niệm như “quản trị chuỗi giá trị”, “quản trị điều kiện biên”, hay “kiến tạo giá trị mới” đều được trình bày mạch lạc, gắn liền với ví dụ cụ thể và dễ liên hệ đến các cấp độ khác nhau trong tổ chức.

Điều đáng trân trọng là cuốn sách không đặt mục tiêu chứng minh điều gì mới lạ. Giọng văn trung dung, tiết chế. Nhóm tác giả không cố khẳng định mình đúng, họ chỉ chọn cách ghi lại những gì đã thực sự được triển khai, đã kiểm nghiệm qua thực tiễn, với mong muốn chia sẻ một cách làm cụ thể, phù hợp với bối cảnh của một tổ chức có quy mô lớn, nhiệm vụ nặng nề và trách nhiệm đặc thù như Petrovietnam.

Vì thế, cuốn sách này không chỉ dành cho những nhà lãnh đạo cấp cao. Cuốn sách hữu ích cả với những người đang đảm trách vai trò điều hành trung gian, những người phải xoay xở giữa kế hoạch cũ và thực tế mới. Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi khả năng dự báo gần như bằng không, cách tiếp cận “quản trị mục tiêu sống” trong sách này có thể mở ra một lối đi khác: không cần nhìn xa hàng trăm cây số, chỉ cần đủ tỉnh táo để thấy 100 mét phía trước, và bước cho đúng.

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động và khủng hoảng chưa từng có, việc quản trị biến động trở thành một yêu cầu thiết yếu đối với các tổ chức. Để giúp các nhà quản trị có một hướng tiếp cận mới và toàn diện về quản trị biến động, cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” đã được xuất bản. Cuốn sách này do Tiến sĩ Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) làm chủ biên.

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không chỉ dừng lại ở việc phân tích khái niệm mà còn gắn kết lý luận với các năng lực cụ thể trong quản trị tổ chức, từ hoạch định mục tiêu, dự báo rủi ro, điều chỉnh kế hoạch, ứng phó linh hoạt, cho đến cả một bước tiến dài là “kiến tạo động”. Nhóm tác giả đã dẫn ra nhiều ví dụ sinh động từ thực tiễn của các tổ chức lớn trên thế giới, nơi “quản trị biến động” không còn là một lựa chọn mà đã là điều kiện để tồn tại.

Một điểm nổi bật của cuốn sách là việc đưa ra minh chứng thuyết phục từ Petrovietnam, một tổ chức mang tính chất “đặc biệt kép”, về việc áp dụng tư duy “quản trị biến động” trong bối cảnh khủng hoảng kép năm 2020. Chính trong thời điểm đó, khái niệm “quản trị biến động” lần đầu tiên được hình thành và triển khai đồng bộ. Nhờ vậy, Petrovietnam không những đứng vững qua khủng hoảng mà còn đạt được nhiều kết quả tích cực về sản lượng, tài chính, đóng góp ngân sách, quản trị nhân sự và năng lực điều hành.

Điều này cho thấy rằng khi tổ chức biết sống chung với biến động, biết phản ứng nhanh nhưng có hệ thống, thì ngay cả khủng hoảng cũng có thể trở thành một phần của chuỗi tạo giá trị. Từ năm 2021 trở đi, “quản trị biến động” tại Petrovietnam không còn giữ vai trò ứng phó tình thế mà được nâng lên thành phương thức vận hành, từng bước định hình như một phần trong văn hóa điều hành doanh nghiệp.

Cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” không hô hào lý thuyết mà chọn cách kể lại điều đã từng trải qua, một cách chân thành, không tô vẽ, đủ sâu sắc để người đọc có thể tham chiếu cho chính mình. Cuốn sách hữu ích không chỉ với những nhà lãnh đạo cấp cao mà còn với những người đang đảm trách vai trò điều hành trung gian, những người phải xoay xở giữa kế hoạch cũ và thực tế mới.

Với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cách tiếp cận “quản trị mục tiêu sống” trong sách này có thể mở ra một lối đi khác: không cần nhìn xa hàng trăm cây số, chỉ cần đủ tỉnh táo để thấy 100 mét phía trước và bước cho đúng. Tóm lại, cuốn sách “Quản trị Biến động và Khủng hoảng” là một tài liệu quý giá cho các nhà quản trị, giúp họ xây dựng năng lực thích ứng, chủ động kiến tạo trong môi trường bất định. Nếu muốn tìm hiểu thêm về cuốn sách, bạn có thể truy cập trang web này để biết thêm thông tin.

Chị B, 32 tuổi, sống tại TPHCM, vừa chia sẻ câu chuyện về cuộc sống gia đình bị chao đảo vì con dâu trưởng. Gia đình chị B có bốn anh em trai và chị là con út. Chị lớn lên trong sự yêu thương của cha mẹ và các anh. Tuy nhiên, khi chị học cấp ba, anh cả bắt đầu quen bạn gái và sau đó kết hôn.

Chị dâu của chị B ban đầu gây thiện cảm nhờ khéo léo và biết lấy lòng gia đình. Tuy nhiên, sau đó chị dâu thay đổi lối sống xa hoa, chi tiêu phung phí và ngày càng xa cách nhà chồng. Chị B cho biết mình vẫn dành dụm tiền để cho anh chị mượn lúc khó khăn. Tuy nhiên, khi chị cần tiền khám bệnh, chị dâu chỉ hứa hẹn và trả một phần nhỏ.

Điều này khiến chị B cảm thấy hụt hẫng và khoảng cách giữa chị và anh chị bắt đầu lớn. Khi vợ chồng anh cả gặp khó khăn tài chính, cha mẹ phải cầm cố nhà để hỗ trợ vốn làm ăn. Từ đó, mâu thuẫn trong gia đình bắt đầu leo thang.

Chị B chia sẻ, kể từ khi chị dâu xuất hiện, khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình ngày càng xa. Anh nghe theo vợ tuyệt đối và không còn quan tâm, gần gũi với các em như trước. Cha mẹ chị B vẫn phải thay con chăm cháu, trông nhà, phụ bán hàng cho vợ chồng anh cả, nhưng mọi nỗ lực bị chị dâu phủ nhận.

Sau khi cha mẹ chồng phải vay mượn khắp nơi để chuộc lại căn nhà từng bị cầm cố, vợ chồng anh cả tiếp tục xây một ngôi nhà trị giá 6 tỉ đồng ngay trên đất của cha mẹ. Tuy nhiên, họ không có một lời cảm ơn hay hành động trả nợ nào dành cho đấng sinh thành. Từ đó, mâu thuẫn trong gia đình càng trở nên nghiêm trọng. 심지어 anh hai và anh ba đã cắt đứt liên lạc, không còn nhìn mặt anh cả.

Tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A nhận xét về chị B: “Em chưa sẵn sàng cho hành trình trưởng thành của chính mình. Khi anh trai lập gia đình, em cảm thấy hụt hẫng và trách móc người mới bước vào. Nhưng tình thân không phải là điều mặc định, nó cần được vun đắp bằng sự thấu hiểu và sẻ chia từ tất cả các thành viên. Tình cảm gia đình không đứng yên, mà luôn vận động theo thời gian; nếu biết gìn giữ, nó sẽ sâu sắc hơn.

Một người mới không thể khiến cả gia đình chao đảo nếu nền tảng gắn bó đủ vững. Và cha mẹ cũng không có nghĩa vụ phải gồng gánh con cái mãi; nếu họ còn lo là vì thương. Vì vậy, khi em chủ động nhìn nhận mọi thứ, sẽ sống chất lượng và đỡ bi quan hơn”.

Cuộc sống gia đình của chị B hiện nay đã trở nên căng thẳng và rạn nứt. Việc chị dâu trưởng thay đổi lối sống và cách đối xử với gia đình đã khiến cho khoảng cách giữa các thành viên trong gia đình ngày càng xa. Tuy nhiên, qua câu chuyện của chị B, tiến sĩ tâm lý Tô Nhi A muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vun đắp tình thân và sự thấu hiểu trong gia đình.

Một trường hợp lừa đảo trắng trợn đã được một người đàn ông Trung Quốc chia sẻ, gây ra sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng mạng. Người đàn ông này, tên Trương, đã phát hiện vợ mình bí mật chuyển hơn 3 tỷ đồng cho một “đạo sĩ” trong suốt 5 năm qua. Vụ việc đã khiến gia đình từ chỗ sung túc rơi vào khủng hoảng tài chính nghiêm trọng.

Anh Trương cho biết, sau khi kết hôn, anh là người gánh vác phần lớn chi tiêu trong gia đình. Tuy nhiên, vợ anh đã âm thầm chuyển tiền cho một người tên “đạo sĩ Huyễn Kỳ”, người mà cô hay gọi thân mật là “sư phụ Lâm”. Theo thống kê, từ năm 2020 đến nay, vợ anh Trương đã chuyển cho “đạo sĩ” này tổng cộng gần 910.000 NDT (hơn 3 tỷ đồng). Khoản tiền này bao gồm tiền lương của cô, tiền sính lễ cưới, thậm chí là tiền mà anh Trương chuyển cho cô.

Nguồn cơn của vụ việc bắt đầu từ khi vợ anh Trương bị mất ngủ kéo dài và tìm kiếm phương pháp điều trị trên mạng. Cô đã gặp “đạo sĩ Huyễn Kỳ”, người tự xưng có thể giải hạn, chữa bệnh. Sau vài lần trò chuyện, cô coi ông ta như chỗ dựa tinh thần và gửi cho ông ta 50.000 NDT (hơn 180 triệu đồng) để làm “lễ bái sư”. Từ đó, cô liên tục chuyển tiền cho “đạo sĩ” với lý do “làm pháp sự”, “giải hạn”. “Đạo sĩ” còn viện cớ vợ bị bệnh tâm thần, cần tiền chữa trị, yêu cầu vợ anh Trương giúp đỡ.

Khi mọi việc vỡ lở, anh Trương liên lạc với vị “đạo sĩ” để yêu cầu trả lại tiền. Tuy nhiên, đối phương chỉ trả lại 100.000 NDT (hơn 360 triệu đồng) “vì tình người” và sau đó chặn liên lạc. Anh Trương đã trình báo cảnh sát và vụ việc đang được điều tra. Cơ quan chức năng đang làm rõ vụ việc và tìm cách thu hồi số tiền đã bị lừa đảo.

Trường hợp của anh Trương là một lời cảnh báo cho mọi người về việc cần cẩn thận khi gặp những người tự xưng có khả năng đặc biệt trên mạng. Đồng thời, vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn và xử lý những trường hợp lừa đảo tương tự.

Hiện tại, vụ việc đang được tiếp tục điều tra và xử lý theo pháp luật. Mọi người có thể theo dõi thông tin cập nhật về vụ việc này thông qua các kênh truyền thông chính thức. https://www.google.com