Phát triển Nông nghiệp Tuần hoàn ở Việt Nam: Tiềm năng và Thách thức

Nông nghiệp tuần hoàn đang trở thành xu hướng quan trọng trong lĩnh vực nông nghiệp, không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tăng cường hiệu quả kinh tế cho nông dân. Việt Nam với sự đa dạng về điều kiện tự nhiên và nguồn lực nông nghiệp phong phú đang có nhiều tiềm năng để phát triển mô hình này. Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành dòng vốn thực sự, cần có một chiến lược rõ ràng và ổn định, ưu tiên các mô hình có tính đổi mới, hiệu quả và khả năng nhân rộng.

Trong thời gian vừa qua, đã có nhiều mô hình áp dụng kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp được triển khai và ghi nhận tại Việt Nam, từ quy mô hộ nông dân đến hợp tác xã và doanh nghiệp tư nhân. Các mô hình này đã chứng minh được hiệu quả, không chỉ tăng thu nhập cho nông dân mà còn góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tại Diễn đàn Nông nghiệp 2025: Thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp, nhiều mô hình tiêu biểu đã được giới thiệu, điển hình là các mô hình ứng dụng cơ giới hóa thu gom rơm rạ để làm nguyên liệu trồng nấm, sản xuất phân bón hữu cơ và thức ăn chăn nuôi tại nhiều địa phương thuộc vùng trung du, Đồng bằng Bắc Bộ và Tây Nam Bộ.

Một số doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu định hình hệ sinh thái tuần hoàn cho riêng mình. Ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công – Nông nghiệp Tiến Nông cho biết, công ty đã phát triển các sáng chế độc quyền về phân bón hữu cơ, phân bón vi sinh sử dụng phụ phẩm như rơm rạ, phân chuồng, bã mía… Điều này cho thấy sự sáng tạo và nỗ lực của doanh nghiệp trong việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn vào sản xuất.

Tuy nhiên, để thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp tuần hoàn, các doanh nghiệp đang đề xuất một số giải pháp hỗ trợ từ chính phủ. Cụ thể, họ kiến nghị áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án đầu tư vào công nghệ tuần hoàn. Xây dựng quỹ tín dụng xanh với lãi suất thấp và thủ tục linh hoạt hơn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Sự hỗ trợ này sẽ giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực để đầu tư vào công nghệ và đổi mới, từ đó nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Việt Nam cần hành động nhanh hơn, quyết liệt hơn, không chỉ để bảo vệ môi trường, mà để tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn cho ngành nông nghiệp và thu hút dòng vốn tài chính xanh đang tìm kiếm cơ hội ở các thị trường đang phát triển. Với sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp và nông dân, nông nghiệp tuần hoàn tại Việt Nam hứa hẹn sẽ trở thành một trong những hướng đi chính trong tương lai, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp bền vững và hiện đại.

Hiện tại, nhiều mô hình nông nghiệp tuần hoàn đã và đang được nhân rộng tại các địa phương, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phát triển ngành nông nghiệp bền vững. Từ đó mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các hộ nông dân trong việc phát triển các sản phẩm chất lượng và thân thiện với môi trường.

Ngành thủy sản Việt Nam đang có thêm một công cụ quan trọng để tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa thông báo rằng sợi Kataifi, một nguyên liệu phổ biến trong chế biến tôm, cá xuất khẩu, đã được sản xuất và phân phối chính thức tại Việt Nam.

Sợi Kataifi, hay còn gọi là sợi Fillo, là một nguyên liệu truyền thống trong ẩm thực Địa Trung Hải và Trung Đông. Loại sợi này được làm từ bột mì và được kéo thành những sợi mỏng và dài giống như sợi bún, nhưng kích thước chỉ khoảng 1/3 sợi bún thông thường. Với khả năng bám dính tốt, không hút dầu, dễ tạo hình và góp phần nâng cao tính thẩm mỹ cho món ăn, sợi Kataifi đang trở thành lựa chọn phổ biến cho các nhà máy chế biến thủy hải sản.

Khi chiên lên, sợi Kataifi trở nên giòn tan, vàng ruộm đẹp mắt và giữ được độ ẩm của phần nhân bên trong. Điều này giúp món ăn giữ được hình dáng đẹp mắt và đảm bảo thành phẩm ổn định hơn trong quá trình chế biến công nghiệp. Việc sử dụng sợi Kataifi không chỉ tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế.

Lần đầu tiên tại Việt Nam, một doanh nghiệp đã sản xuất thành công sợi Kataifi theo tiêu chuẩn quốc tế. Sản phẩm có nhiều sự lựa chọn về màu sắc và kích thước. Bên cạnh việc phân phối nội địa, sản phẩm của công ty đã được xuất khẩu sang Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia, Hong Kong… Việc chủ động sản xuất trong nước cho phép doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn về giá, tiến độ giao hàng và hỗ trợ kỹ thuật tận nơi.

Thủy sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Năm 2024, ngành thuỷ sản Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD với các mặt hàng chính đều tăng ấn tượng như tôm tăng 14%, cá ngừ tăng 17%, cá tra tăng 10%… Trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Các sản phẩm chủ lực đều có mức tăng trưởng tốt và khả quan.

Năm 2025, ngành thủy sản Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục đà tăng trưởng, với mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 11 tỷ USD, tăng 10-15% so với năm trước. Tuy nhiên, ngành cũng đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến chính sách thương mại và biến đổi khí hậu. Việc chủ động sản xuất nguyên liệu như sợi Kataifi sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tăng cường khả năng cạnh tranh và tận dụng các cơ hội trên thị trường quốc tế.

Việc sản xuất và phân phối sợi Kataifi tại Việt Nam là một bước tiến quan trọng cho ngành thủy sản Việt Nam. Với việc chủ động sản xuất nguyên liệu, doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thể kiểm soát tốt hơn về chất lượng, giá cả và tiến độ giao hàng, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.