Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt với nguy cơ suy giảm tăng trưởng và gián đoạn giao thương với Mỹ nếu thuế quan 30% đối với hàng nhập khẩu từ khối này của Tổng thống Donald Trump có hiệu lực từ ngày 1/8.

Trong cuộc họp với các bộ trưởng và quan chức của 27 nước thành viên EU, Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic cho rằng mức thuế 30% mà ông Trump công bố cuối tuần trước là quá cao và có thể xem như cấm giao thương. Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của khối này trong năm ngoái.

Tổng thống Trump bất bình với khoản thâm hụt hàng hóa 235 tỷ USD với EU, bất chấp Mỹ thặng dư về dịch vụ. Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Barclays ước tính nếu thuế quan trung bình ở mức 35% đối với hàng hóa EU, bao gồm thuế đối ứng và thuế theo ngành, kết hợp thuế trả đũa 10% từ Brussels, sẽ làm giảm 0,7 điểm phần trăm GDP của khu vực đồng euro.

Điều này có thể bào mòn phần lớn mức tăng trưởng vốn đã rất thấp của eurozone và EU trong năm ngoái. Tại Đức, Viện Kinh tế IW ước tính thuế quan 20-50% sẽ khiến nền kinh tế 4.300 tỷ euro của nước này thiệt hại hơn 200 tỷ euro từ nay đến 2028. Điều này có thể làm đảo lộn kế hoạch giảm thuế và chi tiêu cho nâng cấp cơ sở hạ tầng của Thủ tướng Friedrich Merz.

Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức Volker Treier kêu gọi hành động nhanh để ngăn chặn ‘sự sụp đổ thương mại xuyên Đại Tây Dương’. Trong cuộc họp ở Brussels hôm 14/7, các bộ trưởng châu Âu vẫn tin rằng họ có thể thuyết phục được Tổng thống Trump và đạt được một thỏa thuận trước thời hạn 1/8.

Tuy nhiên, những thay đổi thất thường trong thái độ của ông Trump với Liên minh châu Âu khiến mối đe dọa thuế quan mức 30% hiện hữu. Nếu mức thuế 30% có hiệu lực, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có thể phải cắt giảm lãi suất để kích thích kinh tế. Về lâu dài, EU sẽ phải tìm cách bù đắp sụt giảm hoạt động kinh tế để duy trì khả năng hiện thực hóa các tham vọng từ chăm sóc dân số già đến chi tiêu cho quân sự.

EU đang nỗ lực đa dạng hóa xuất khẩu và đạt được một số thỏa thuận sơ bộ với đối tác mới. Tuy nhiên, việc hoàn tất các thỏa thuận lớn như EU – Mercosur vẫn chậm trễ. Một số nhà quan sát cho rằng thế đối đầu với ông Trump chính là cú hích mà EU cần để hoàn tất các cải cách nội bộ đã bị trì hoãn lâu nay.

Trong một động thái đầy tham vọng, các tập đoàn hàng đầu của Đức đã chính thức công bố kế hoạch đầu tư với quy mô lên đến 631 tỷ euro, tương đương khoảng 733 tỷ USD, dự kiến triển khai trong vòng 3 năm tới. Mục tiêu chính của kế hoạch này là hỗ trợ và vực dậy nền kinh tế Đức, vốn đang là đầu tàu kinh tế của châu Âu.

Thông tin về kế hoạch đầu tư được tiết lộ sau cuộc họp quan trọng giữa Thủ tướng Đức, Friedrich Merz, và các giám đốc điều hành hàng đầu của các doanh nghiệp lớn tại Phủ Thủ tướng. Cuộc gặp mặt này tập trung vào việc thảo luận về tình hình kinh tế hiện tại và tìm kiếm các nguồn đầu tư mới, đặc biệt sau khi nền kinh tế lớn nhất châu Âu đã trải qua hai năm liên tiếp rơi vào suy thoái.

Thủ tướng Merz đã đánh giá cao cam kết đầu tư này, xem đây là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy nền kinh tế Đức đang trên đà khôi phục sau giai đoạn khó khăn kéo dài. Ông nhấn mạnh rằng các khoản đầu tư công lớn có thể được tăng cường đáng kể bằng vốn tư nhân, từ đó tạo ra động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn.

Nền kinh tế Đức, từng là động lực chính của tăng trưởng châu Âu, đã phải đối mặt với nhiều thách thức gần đây. Các yếu tố như lạm phát tăng cao, khủng hoảng giá năng lượng do xung đột Nga – Ukraine, và sự cạnh tranh toàn cầu ngày càng tăng sau đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của nền kinh tế này.

Trước tình hình này, Thủ tướng Merz kêu gọi các công ty tăng cường đầu tư trong nước. Đồng thời, chính phủ Đức cũng cam kết cắt giảm các thủ tục hành chính không cần thiết và đẩy nhanh quá trình số hóa. Việc triển khai gói tài khóa mới và cải cách hệ thống kiểm soát nợ được quy định trong hiến pháp cũng nằm trong kế hoạch nhằm hỗ trợ nền kinh tế.

Những nỗ lực này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới cho các doanh nghiệp đầu tư và giúp nền kinh tế Đức phục hồi mạnh mẽ. Kết hợp với vốn đầu tư tư nhân và chính sách hỗ trợ từ chính phủ, Đức đang hướng tới một tương lai kinh tế tươi sáng hơn.

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng nếu kế hoạch đầu tư này được thực hiện thành công, nó không chỉ giúp Đức mà còn có tác động tích cực đến toàn bộ nền kinh tế châu Âu. Việc tăng cường đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh sẽ giúp Đức củng cố vị thế là một trong những nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Hiện tại, sự chú ý của toàn cầu đang đổ dồn vào cách Đức sẽ triển khai các kế hoạch này trong thực tế. Kết quả của nỗ lực này sẽ là chỉ số quan trọng cho sự phục hồi kinh tế không chỉ của Đức mà còn của toàn châu Âu trong thời gian tới.