Ngành ngân hàng đang đối mặt với thách thức lớn trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài giỏi về cả tài chính lẫn công nghệ. Ông Lưu Danh Đức, Phó tổng giám đốc Ngân hàng LPBank, đã chia sẻ về khó khăn này tại Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng. Theo ông Đức, nhiều ngân hàng đang đầu tư mạnh vào chuyển đổi số nhưng lại thiếu người có đủ kiến thức về tài chính và công nghệ để vận hành hệ thống một cách hiệu quả.

LPBank là một trong những ngân hàng có biến động nhân sự mạnh nhất trong quý đầu năm, với việc giảm hơn 1.600 nhân viên và thu hẹp quy mô còn 9.570 nhân sự. Tuy nhiên, sau khi cắt giảm, thu nhập bình quân của nhân viên tăng mạnh từ 22,8 triệu đồng lên 24,6 triệu đồng một tháng. Ông Đức cho biết việc tuyển dụng không tốt là một nguyên nhân khiến nhiều ngân hàng thiếu nhân lực. Quá trình tuyển dụng thường vội vàng, dẫn đến nhiều trường hợp “phóng đại năng lực” trên hồ sơ, không ai kiểm tra kỹ.

Thách thức lớn nhất với ông Đức là giữ chân nhân tài, đặc biệt là các lãnh đạo cấp cao. Các chuyên gia cho rằng ngành ngân hàng thiếu nhân sự chất lượng. Thời gian qua, nhiều ngân hàng cắt giảm nhân sự, nhưng vẫn tuyển người ở nhóm kinh doanh bán hàng, tiếp thị và công nghệ. Tuy nhiên, nguồn nhân lực tại các mảng này rất khan hiếm.

Để giải quyết vấn đề này, các trường đại học cần thay đổi chương trình đào tạo để phù hợp với thực tiễn. Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho rằng sinh viên mới ra trường muốn vào làm ngân hàng phải biết về an ninh bảo mật, công nghệ, hệ thống số… mới tư vấn được cho khách hàng. Chuẩn bị nhân sự ngay từ khâu giáo dục của nhà trường là một giải pháp được các diễn giả đề cập.

Phó giáo sư – tiến sĩ Phạm Thị Hoàng Anh, Phó giám đốc Học viện Ngân hàng, cho biết trường này đã có những bước thay đổi về chương trình đào tạo. Không chỉ giảng dạy cho sinh viên, học viện còn cung cấp các khóa học ngắn hạn về công nghệ cho nhân viên ngân hàng đã có nhiều kinh nghiệm công tác, góp phần vào quá trình chuyển đổi số. Qua đó, có thể thấy rằng việc kết hợp giữa giáo dục và thực tiễn là rất quan trọng để giải quyết vấn đề thiếu nhân sự chất lượng trong ngành ngân hàng.

Thông tin từ các chuyên gia và lãnh đạo ngân hàng cho thấy, để thu hút và giữ chân nhân tài, các ngân hàng cần có chiến lược cụ thể và đồng bộ. Quá trình chuyển đổi số đang diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ trong ngành ngân hàng, đòi hỏi nguồn nhân lực có trình độ cao về cả tài chính và công nghệ.

Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục trong tương lai, và việc chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng ngay từ khâu giáo dục là một yếu tố then chốt. Các ngân hàng và các trường đại học cần hợp tác chặt chẽ để cung cấp chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của ngành.

Xu hướng lao động tay nghề tìm kiếm cơ hội việc làm ở nước ngoài đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại cho các ngành công nghiệp nội địa của Indonesia. Nhiều người trẻ trình độ cao đang rời bỏ quê hương để tìm kiếm việc làm tốt hơn ở nước ngoài, gây ra tình trạng ‘chảy máu chất xám’.

Anh Hirdan Radityatama Putra Laisa, 28 tuổi, là một trong số đó. Tốt nghiệp Đại học Indonesia năm 2019, hiện anh làm việc tại Tokyo với mức thu nhập 6 triệu yên/năm (khoảng 41.600 USD), gấp gần 6 lần so với mức lương của một người cùng trình độ và kỹ năng làm việc ở Indonesia. Laisa cho biết nhiều bạn của anh cũng đang tìm kiếm cơ hội làm việc ở nước ngoài.

Trong nhiều thập kỷ, Indonesia là quốc gia cung cấp nhiều người giúp việc và lao động phổ thông nhất thế giới. Tuy nhiên, những năm gần đây, ngày càng nhiều người trẻ trình độ cao như Laisa xuất ngoại tìm việc làm tốt hơn ở Nhật, Australia, Singapore… Điều này khiến giới lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại về nguy cơ chảy máu chất xám.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), tỷ lệ nhập học bậc đại học, cao đẳng, trường nghề của Indonesia đã tăng từ 16% năm 2003 lên 45% năm 2023. Tuy nhiên, nhiều cử nhân vẫn không tìm được việc tương xứng với kỹ năng. Nhà nghiên cứu Firman Budianto tại BRIN nhận định: ‘Indonesia có ngày càng nhiều người học vấn cao, nhưng lại thiếu công việc có mức lương cạnh tranh’. Điều này khiến lực lượng lao động trình độ cao sang nước ngoài làm việc.

Theo số liệu chính phủ, lương trung bình ở Indonesia chỉ đạt 3,09 triệu rupiah mỗi tháng (khoảng 190 USD) tính đến tháng 2/2024. Kết quả là lao động trình độ cao ra nước ngoài ngày càng nhiều. Năm 2024, số lao động di cư đã tốt nghiệp trung cấp nghề tăng 83% (4.505 người) và nhóm có bằng cử nhân tăng 2,3 lần (3.421 người), chiếm 2,7% tổng lao động đi xuất khẩu.

Dữ liệu từ cơ quan thống kê Indonesia cho thấy tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 4,82% xuống 4,76% vào tháng 2. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp của lao động có bằng đại học là 5,25% trong năm 2024, cao hơn so với tỷ lệ thất nghiệp của lao động trình độ trung học phổ thông là 4,11%.

Nhật Bản đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với lao động Indonesia trình độ cao. Dữ liệu Bộ Tư pháp Nhật Bản cho thấy số người Indonesia là chuyên gia cấp cao và kỹ sư đã tăng từ 1.678 người năm 2016 lên 7.904 người năm 2024.

Để ngăn ‘chảy máu chất xám’, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Indonesia Arsjad Rasjid kêu gọi doanh nghiệp cần nâng chuẩn quốc tế và đầu tư vào đổi mới để thu hút nhân tài. Một số doanh nghiệp nội địa đã tổ chức chương trình đào tạo kỹ sư công nghệ. Ví dụ, nhà cung cấp dịch vụ gọi xe và giao đồ ăn GoTo Group năm ngoái đã đào tạo 43 kỹ sư mới tốt nghiệp.

Giám đốc nhân sự GoTo Monica Lynn Mulyanto khẳng định đây là đầu tư chiến lược cho chủ quyền số và năng lực dài hạn. Tập đoàn khai thác quốc doanh Mind ID cũng triển khai nhiều chương trình phát triển nguồn nhân lực bao gồm đào tạo liên ngành, các cuộc thi đổi mới sáng tạo hỗ trợ phát triển nghề nghiệp và các chương trình chia sẻ kiến thức để chuẩn hóa thông tin và kiến thức chuyên môn.

Bộ trưởng Bộ Nhân lực Yassierli cho biết nếu người dân Indonesia muốn nâng cao kỹ năng và tìm việc làm tốt hơn ở nước ngoài, họ có thể đi. Nhưng trong tương lai, họ nên trở về xây dựng đất nước. Đây là thời điểm quan trọng để Indonesia cân nhắc chính sách giữ chân nguồn nhân lực chất lượng, xây dựng cơ hội việc làm trong nước và cải thiện hệ thống giáo dục – đào tạo để không bỏ lỡ ‘cơ hội vàng’ từ dân số trẻ trình độ cao.