Mùa hè thường gắn liền với những buổi tối ấm áp bên lửa trại và nướng thịt ngoài trời, nhưng năm nay, không khí mùa hè ở Milwaukee, Wisconsin và các khu vực khác của Trung Tây Hoa Kỳ đã bị ảnh hưởng bởi khói từ đám cháy rừng ở Canada. Chất lượng không khí tại Milwaukee đã trở nên tồi tệ, đứng trong số những nơi tồi tệ nhất thế giới.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là các đám cháy rừng lớn ở Canada, đặc biệt là ở Saskatchewan và Manitoba, tạo ra cột khói khổng lồ có thể di chuyển đến vùng Trung Tây Hoa Kỳ thông qua dòng jet stream. Các mùa cháy rừng gần đây ở Canada đã bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và nhiệt độ mùa xuân ấm áp. Việc tuyết tan sớm và nhanh chóng làm cho đất khô đi, tạo điều kiện cho các đám cháy rừng lớn.

Theo số liệu mới nhất, mùa cháy rừng năm 2023 ở Canada đã phá vỡ kỷ lục về diện tích bị đốt cháy, với gần 6 triệu ha đất bị ảnh hưởng. Điều này tương đương với hơn 23.000 dặm vuông, lớn hơn diện tích bề mặt của Hồ Michigan.

Để đo chất lượng không khí, các cơ quan chức năng sử dụng chỉ số chất lượng không khí (AQI), một con số đại diện cho mức độ ô nhiễm không khí trung bình trong 24 giờ. Cơ quan Tài nguyên Thiên nhiên Wisconsin (Wisconsin DNR) duy trì các thiết bị đo không khí trên toàn bang, trong đó có các hạt ô nhiễm nhỏ hơn 2,5 micron, được gọi là PM2.5. Đây là loại hạt có thể đi vào phổi và gây tổn thương.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) sử dụng dữ liệu từ các trạm đo chuyên dụng và mạng lưới cảm biến giá rẻ để tạo ra NowCast, ước tính AQI tại một thời điểm nhất định. Ngoài ra, EPA đã ra mắt một công cụ theo dõi đám cháy, cho thấy nồng độ ô nhiễm đo được bởi các cảm biến này.

Tính đến lúc 10 giờ sáng ngày 1 tháng 8, NowCast của EPA cho thấy khu vực Milwaukee có mức ô nhiễm không khí không tốt cho các nhóm nhạy cảm. Wisconsin DNR dự báo chất lượng không khí trên toàn bang sẽ ở mức trung bình đến không tốt trong cuối tuần này. Vào ngày thứ Sáu, phía bắc của bang rơi vào mức không tốt, trong khi phía nam của bang không tốt cho các nhóm nhạy cảm.

Về vấn đề tập thể dục ngoài trời, Wisconsin DNR khuyến cáo mọi người nên hạn chế các hoạt động ngoài trời và những người nhạy cảm nên ở trong nhà nếu có triệu chứng như ho hoặc khó thở khi chỉ số AQI từ 101 đến 150. Nếu chỉ số AQI tăng lên mức không tốt, từ 151 đến 200, thì tất cả mọi người nên cẩn thận và những người nhạy cảm nên tránh các hoạt động ngoài trời.

Các chuyên gia cũng cảnh báo về tác động của khói cháy rừng lên phổi. Các hạt trong khói cháy rừng có kích thước rất nhỏ, khoảng 30 lần nhỏ hơn so với chiều rộng của một sợi tóc người. Điều này cho phép chúng đi vào các túi phổi và gây tổn thương. Khói cháy rừng có thể dẫn đến viêm phổi và tổn thương tế bào trên toàn cơ thể.

Cuối cùng, các chuyên gia dự báo rằng tình trạng này có thể tái diễn trong những mùa hè tiếp theo do biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu sẽ không biến mất, và tình trạng cháy rừng ở Canada có thể tiếp tục. Điều này có nghĩa là quá trình tạo ra khói và ảnh hưởng đến bầu trời mùa hè có thể lặp lại nhiều lần.

Để cập nhật thông tin mới nhất về chất lượng không khí và dự báo thời tiết, người dân có thể truy cập vào https://www.epa.gov/ hoặc https://dnr.wi.gov/ để có thông tin chính xác và đáng tin cậy.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) mới đây đã đề xuất việc dỡ bỏ các quy định về khí thải nhà kính đối với ô tô mới. Động thái này được cho là sẽ mang lại cho người mua nhiều lựa chọn xe giá rẻ hơn và giúp các công ty bớt bị ràng buộc bởi các quy định nghiêm ngặt. Tuy nhiên, một báo cáo dự thảo của EPA đã mô phỏng nhiều kịch bản khác nhau và đưa ra những ước tính đáng kể về tác động kinh tế của việc bãi bỏ tiêu chuẩn khí thải.

Theo báo cáo dự thảo, việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải có thể dẫn đến những hậu quả kinh tế nghiêm trọng. Trong một kịch bản, việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải được cho là sẽ khiến Mỹ thiệt hại lên tới 350 tỷ USD mỗi năm. Mặt khác, một kịch bản khác với giả định điều kiện kinh tế lý tưởng dự báo có thể tiết kiệm được tới 490 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, cả hai ước tính này đều chưa tính đến chi phí y tế công cộng do ô nhiễm không khí gây ra.

Việc dỡ bỏ các tiêu chuẩn khí thải đối với xe mới là một phần của kế hoạch lớn hơn, nhằm hủy bỏ quyết định ‘xác định mối nguy hại’ – vốn là căn cứ pháp lý để chính phủ liên bang kiểm soát khí thải nhà kính gây ra biến đổi khí hậu. Điều này diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Joe Biden ban hành quy định nhằm giảm phát thải khí nhà kính giữ nhiệt và các chất ô nhiễm không khí khác vào năm ngoái.

Trước đó, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã ban hành quy định nhằm giảm phát thải khí nhà kính giữ nhiệt và các chất ô nhiễm không khí khác vào năm ngoái. Theo quy định mới được ban hành, Mỹ dự kiến thu được lợi ích kinh tế gần 100 tỷ USD mỗi năm nhờ giảm chi phí y tế cộng đồng do không khí sạch hơn, cùng với tiết kiệm nhiên liệu và chi phí bảo dưỡng. Đây là một minh chứng cho việc các chính sách bảo vệ môi trường không chỉ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho cộng đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, việc cân nhắc giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường đang trở thành một thách thức lớn đối với các nhà lãnh đạo. Việc dỡ bỏ tiêu chuẩn khí thải có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho các công ty và người mua, nhưng hậu quả lâu dài đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng có thể rất nghiêm trọng. Do đó, cần có một cuộc thảo luận toàn diện và sâu sắc về vấn đề này, nhằm tìm ra giải pháp phù hợp cho sự phát triển bền vững của cả kinh tế và môi trường.

Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đang tiếp tục thu thập ý kiến và phản hồi về đề xuất này.公众 có thể truy cập trang web của EPA để tìm hiểu thêm thông tin và tham gia vào quá trình thảo luận.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PLOS One đã đưa ra cảnh báo về sự hiện diện của hàng nghìn hạt vi nhựa cực nhỏ trong không khí mà chúng ta hít thở hàng ngày, cả trong nhà và ô tô. Những hạt vi nhựa này có kích thước cực nhỏ, chỉ từ 1 đến 10 micromet, thậm chí nhỏ hơn tế bào hồng cầu, và có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, tích tụ trong cơ thể.

Theo nghiên cứu, mỗi người trưởng thành có thể hít phải khoảng 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày từ không khí trong nhà. Nguồn gốc của những hạt vi nhựa này chủ yếu đến từ sự hao mòn của các vật liệu nhựa trong đời sống hàng ngày, như đồ gia dụng, vải nội thất, rèm cửa, thảm trải sàn, và đặc biệt là các chi tiết trong xe hơi. Sự phân rã của các vật liệu này dưới tác động của nhiệt độ, ma sát và ánh nắng đã tạo ra một lượng lớn vi nhựa.

Các chuyên gia y tế đã cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra do việc tiếp xúc lâu dài với vi nhựa. Một số rủi ro bao gồm rối loạn nội tiết, vô sinh và dị tật bẩm sinh, rối loạn phát triển thần kinh, bệnh tim mạch và ung thư. Đặc biệt, môi trường trong cabin ô tô được coi là lý tưởng cho việc tích tụ vi nhựa, do không gian kín, ít thông gió và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phân rã.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, mỗi mét khối không khí trong xe chứa 2.238 hạt vi nhựa, cao gấp 4 lần so với trong nhà ở. Điều này cho thấy mức độ rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng ô tô hàng ngày. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khẳng định rằng mỗi cá nhân vẫn có thể giảm thiểu đáng kể mức độ phơi nhiễm nếu thay đổi một số thói quen hàng ngày.

Một số biện pháp đơn giản có thể được thực hiện để giảm thiểu rủi ro, bao gồm việc tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần, sử dụng ly inox, cốc thủy tinh và hộp đựng bằng thủy tinh thay cho đồ nhựa, không hâm nóng thực phẩm trong bao bì nhựa, mang túi vải khi đi siêu thị và hạn chế sử dụng túi nilon.

Vi nhựa không còn là vấn đề môi trường xa vời mà đã trở thành một mối nguy rõ ràng đối với sức khỏe cộng đồng. Khi không khí mà chúng ta hít thở mỗi ngày, ngay trong nhà ở hay xe ô tô, đã bị bao phủ bởi hạt nhựa siêu nhỏ, việc nhận thức rõ rủi ro và thay đổi hành vi tiêu dùng là điều cấp thiết để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Chính quyền Hà Nội đang lên kế hoạch cấm xe máy chạy bằng xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Đây là một trong những biện pháp mạnh mẽ nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường tại thủ đô.

Theo Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Nội sẽ triển khai các giải pháp để các tổ chức và cá nhân chuyển đổi phương tiện, bảo đảm rằng đến ngày 1/7/2026, sẽ không còn xe môtô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, ngoài việc cấm xe môtô, xe gắn máy chạy xăng dầu, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng sẽ bị hạn chế trong vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ áp dụng chính sách hạn chế phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vành đai 3.

Quyết định này của Hà Nội không phải là một hành động đơn độc. Nhiều thủ đô trên thế giới cũng đã thực hiện các biện pháp hạn chế tương tự. Thủ đô Mexico đã triển khai chương trình ‘Hoy no Circula’ (Ngày Không Lái Xe) từ năm 1989, yêu cầu các phương tiện lưu thông phải kiểm tra khí thải và dán nhãn tương ứng với các mức phát thải. Thủ đô Paris, Pháp đã ban hành lệnh cấm xe máy sản xuất trước năm 2000 và ô tô sản xuất trước 1997 lưu thông trên đường phố.

Tương tự, thủ đô Delhi, Ấn Độ đã ban hành lệnh cấm bán nhiên liệu cho các xe chạy xăng đã sử dụng 15 năm trở lên và các xe dầu sử dụng được 10 năm trở lên. Thủ đô Luân Đôn, Anh đã áp dụng thu phí cao tại khu vực ULEZ đối với phương tiện không đạt chuẩn khí thải. Rõ ràng, việc hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch là một xu hướng toàn cầu nhằm bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm.

Việc Hà Nội lên kế hoạch cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ tháng 7/2026 là một bước đi cần thiết để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường tại thủ đô. Với các biện pháp quyết liệt và đồng bộ, Hà Nội có thể đạt được mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm môi trường và xây dựng một môi trường sống lành mạnh cho người dân.

Sáng ngày 29/7, thủ đô Hà Nội bị bao phủ bởi một lớp sương mù dày đặc, biến khung cảnh thường ngày trở nên mờ ảo. Hiện tượng thời tiết này đã hạn chế đáng kể tầm nhìn, tạo nên một bức tranh khá tương phản so với những ngày trước đó.

Đáng chú ý, bên cạnh tình trạng thời tiết đặc biệt, Hà Nội hiện đang phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Theo các thông tin cập nhật mới nhất, Hà Nội đã xếp thứ 2 trên thế giới về mức độ ô nhiễm không khí vào thời điểm này. Đây là một tín hiệu đáng báo động, đòi hỏi sự quan tâm và hành động cấp thiết từ các cấp chính quyền cũng như ý thức từ mỗi người dân để cải thiện chất lượng môi trường sống.

Tình trạng ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, gây ra các vấn đề về hô hấp và tim mạch, mà còn tác động tiêu cực đến môi trường và kinh tế. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, chẳng hạn như giảm phát thải khí nhà kính, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, và phát triển giao thông bền vững, đang trở thành một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết.

Cùng với đó, trong những ngày Hà Nội bị bao phủ bởi sương mù và đối mặt với ô nhiễm không khí, người dân cũng nên có những biện pháp tự bảo vệ mình. Việc đeo khẩu trang khi ra đường, hạn chế các hoạt động ngoài trời khi không khí ô nhiễm nặng, và giữ cho môi trường sống xung quanh sạch sẽ là những hành động đơn giản nhưng có ý nghĩa.

Chính quyền thành phố Hà Nội và các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm cải thiện chất lượng không khí. Thông tin cụ thể về các kế hoạch và chiến lược dài hạn để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của thành phố và các kênh thông tin chính thống khác.

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của người dân. Dữ liệu từ ứng dụng đo chỉ số chất lượng không khí IQAir cho thấy Hà Nội đã được xếp hạng là thành phố ô nhiễm nhất thế giới, với chỉ số chất lượng môi trường không khí ở mức cao, gây tác hại xấu đến sức khỏe con người.

Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hoài An, nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng Nhi, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, hiện là Giám đốc chuyên môn Bệnh viện đa khoa An Việt, đã lên tiếng cảnh báo về những nguy hiểm của ô nhiễm không khí. Không chỉ dừng lại ở ảnh hưởng đến phổi và hệ hô hấp, ô nhiễm không khí còn có thể gây tổn hại đến nhiều cơ quan khác của cơ thể, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng cực đoan như hiện nay.

Những nhóm người dễ bị ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí bao gồm người cao tuổi, phụ nữ có thai, trẻ em và người có sức đề kháng yếu. Để bảo vệ sức khỏe, việc đeo khẩu trang khi ra đường là rất quan trọng, nhưng cần lưu ý chọn đúng loại khẩu trang phù hợp. Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hoài An cũng khuyên mọi người nên duy trì chế độ dinh dưỡng tốt để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ngăn ngừa và tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh.

Trong điều kiện ô nhiễm không khí nặng như hiện nay, việc đi khám sức khỏe thường xuyên là rất cần thiết để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe. Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa như đóng kín cửa, bật máy lọc không khí và rửa mũi họng bằng nước muối sinh lý cũng giúp giảm bớt tác hại của ô nhiễm không khí. Mọi người cần cảnh giác và chủ động bảo vệ sức khỏe của mình trong tình hình ô nhiễm không khí hiện nay.

Một số biện pháp cụ thể mà người dân có thể thực hiện để giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí bao gồm sử dụng ứng dụng đo chỉ số chất lượng không khí để theo dõi tình hình ô nhiễm, tìm hiểu về các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu ô nhiễm không khí từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cũng như các khuyến cáo về sức khỏe từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC). Qua đó, mỗi người có thể chủ động xây dựng lối sống lành mạnh, đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Các nhà khoa học đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về một hệ quả không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu. Theo nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, mặc dù giảm ô nhiễm không khí mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng, nhưng điều này cũng có thể đang đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu.

Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã chứng kiến sự giảm đáng kể ô nhiễm không khí trong những năm gần đây. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng việc giảm ô nhiễm này đã làm mất đi ‘hiệu ứng làm mát’ do bụi bẩn trong không khí gây ra. Những hạt bụi này trước đây có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Sự biến mất của ‘tấm chắn’ này đã đồng nghĩa với việc Trái Đất hấp thụ nhiều nhiệt hơn từ mặt trời.

Các quốc gia đã thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, một phần quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí. Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định rằng cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe. Việc giảm ô nhiễm không khí đã cứu sống hàng triệu người mỗi năm và ngăn chặn hàng triệu trường hợp mắc bệnh hô hấp.

Giáo sư Robert Allen, một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Theo ông, nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn.

Một số giải pháp đã được đề xuất để giải quyết vấn đề này. Trồng cây và thu giữ carbon là những cách để giảm lượng khí nhà kính trong khí quyển. Chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo cũng là một giải pháp quan trọng. Mặc dù các giải pháp này có thể mất nhiều thời gian hơn để thực hiện, nhưng chúng được đánh giá là con đường đúng đắn và chắc chắn.

Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường là thách thức lớn, nhưng không thể không thực hiện.

Ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, gây ra những hậu quả đáng kể đối với sức khỏe của trẻ em. Theo các số liệu thống kê mới nhất, mỗi ngày có hơn 100 trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do ô nhiễm không khí. Điều này đã đặt ra một thách thức cấp thiết trong việc bảo vệ sức khỏe của nhóm dễ bị tổn thương này.

Trước tình hình này, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đã triển khai một dự án mới với mục tiêu sử dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) để bảo vệ sức khỏe của học sinh tại các trường học. Dự án này không chỉ tập trung vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí mà còn hướng đến việc tạo ra một môi trường học tập an toàn và lành mạnh cho trẻ em.

Dự án của UNICEF sử dụng công nghệ AI để theo dõi và phân tích chất lượng không khí tại các trường học, từ đó đưa ra các cảnh báo và khuyến nghị nhằm giảm thiểu tiếp xúc với không khí ô nhiễm. Công nghệ này có thể giúp các trường học và cơ quan chức năng đưa ra quyết định thông minh trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho học sinh.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này còn nhắm vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe của trẻ em. Thông qua việc cung cấp thông tin chính xác và kịp thời, dự án hy vọng sẽ thúc đẩy các hành động cụ thể từ phía phụ huynh, nhà trường và cả cộng đồng trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

Đối với trẻ em dưới 5 tuổi, các biện pháp bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí là cực kỳ quan trọng. Trong khi chờ đợi các giải pháp dài hạn như cải thiện chất lượng không khí, việc áp dụng công nghệ AI trong dự án của UNICEF mở ra một hướng đi mới trong việc đối phó với thách thức này. Bằng cách tận dụng công nghệ hiện đại và sự tham gia của cộng đồng, hy vọng rằng chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí và tạo ra một tương lai khỏe mạnh hơn cho trẻ em.

Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đang tích cực triển khai dự án này tại nhiều quốc gia trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương. Thông qua các hoạt động cụ thể và sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác, UNICEF hy vọng sẽ đạt được những kết quả tích cực trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ em trước thách thức của ô nhiễm không khí.

Chất lượng không khí tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo, đang ở mức báo động đỏ. Theo ghi nhận vào ngày 8 tháng 8 năm 2025, thành phố này đã được xếp vào nhóm những nơi có chất lượng không khí không lành mạnh cho dân số nói chung. Tại một thời điểm nhất định, Kinshasa đã nổi lên như thành phố lớn bị ô nhiễm nặng nhất trên thế giới, vượt qua nhiều thành phố khác. Đây không phải là lần đầu tiên thành phố này xuất hiện trong danh sách này, vì trong tháng qua, Kinshasa liên tục đứng đầu danh sách các thành phố lớn bị ô nhiễm nhất.

Các chuyên gia môi trường chỉ ra rằng chất lượng không khí tại Kinshasa hiện nằm trong thể loại ‘không lành mạnh’, có thể gây ra các hiệu ứng sức khỏe cho mọi người. Tình trạng ô nhiễm không khí ở Kinshasa hiện nay làm cho thành phố trở thành một trong những trung tâm đô thị bị ảnh hưởng nhiều nhất ở Trung Phi. Nhiều yếu tố đã dẫn đến chất lượng không khí kém tại Kinshasa, bao gồm việc đốt cháy sinh khối rộng rãi do nông nghiệp, sản xuất than, và các đám cháy dư lượng cây trồng trong và xung quanh thành phố.

Ngoài ra, khí thải từ bếp củi gia đình và sử dụng nhiên liệu rắn khác trong các hộ gia đình đô thị cũng góp phần vào tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Tình trạng ô nhiễm môi trường lâu dài từ các chất ô nhiễm công nghiệp như asen, chì, dẫn xuất DDT và PCB cũng tiếp tục ảnh hưởng đến dân số thông qua không khí, nước và chuỗi thực phẩm. Thực thi hạn chế các quy định môi trường và kiểm soát chất thải và khí thải không đầy đủ ở khu vực đô thị và ven đô cũng làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Để bảo vệ bản thân khỏi chất lượng không khí kém, người dân được khuyên nên thực hiện các biện pháp bảo vệ như tránh hoạt động thể chất ngoài trời và theo dõi mức chất lượng không khí thường xuyên. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần có những biện pháp quyết liệt hơn để kiểm soát và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, đảm bảo một môi trường sống lành mạnh cho người dân. Mọi thông tin về chất lượng không khí và các biện pháp bảo vệ môi trường có thể được tìm thấy tại các trang web chuyên cung cấp thông tin về chất lượng không khí và các vấn đề môi trường khác.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Columbia (Mỹ) đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chỉ số IQ của trẻ, đặc biệt là khi chúng tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong thời kỳ thai nghén và giai đoạn 0-5 tuổi. Nghiên cứu này đã theo dõi hơn 200 bà mẹ sống tại thành phố New York và con cái của họ từ khi còn trong bụng mẹ cho đến khi trẻ lên 7 tuổi.

Kết quả nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ có mức độ hydrocarbon thơm đa vòng (PAH) cao trong máu dây rốn có chỉ số IQ thấp hơn từ 4-5 điểm so với nhóm trẻ ít tiếp xúc với chất này. Mức giảm IQ này có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng học tập, giải quyết vấn đề và thành tích tương lai của trẻ.

Điều đáng báo động là các chất ô nhiễm như PAH và bụi mịn PM2.5 không chỉ tồn tại ngoài đường mà còn hiện diện trong nhà, bắt nguồn từ các nguồn như bếp gas, khói thuốc lá, hương đốt, nến thơm và khí thải từ xe cộ len lỏi qua cửa sổ. Não bộ của trẻ nhỏ đang phát triển rất nhạy cảm, vì vậy bất kỳ chất độc nào cũng có thể gây ra hậu quả lâu dài.

Sự sụt giảm 4-5 điểm IQ có vẻ như là nhỏ, nhưng trong một xã hội có tính cạnh tranh cao như hiện nay, mỗi điểm IQ có thể là sự khác biệt giữa một đứa trẻ được phân vào lớp chọn hay không, được đánh giá là thông minh hay ‘chậm’, và từ đó kéo theo những định kiến, ảnh hưởng đến sự tự tin và định hướng tương lai của trẻ.

May mắn thay, mức IQ này không cố định. Nếu biết cách can thiệp kịp thời, chẳng hạn như cải thiện môi trường sống, tăng cường tương tác ngôn ngữ, cung cấp dinh dưỡng hợp lý và khuyến khích vận động, trẻ vẫn có thể phát triển tốt về nhận thức.

Cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp thiết thực để bảo vệ con trẻ, bao gồm hạn chế để trẻ tiếp xúc với khu vực gần đường lớn trong giờ cao điểm, sử dụng máy lọc không khí trong nhà, tránh hút thuốc trong nhà, hạn chế đốt hương, nến, bếp than, trồng cây xanh để lọc khí, giữ nhà thông thoáng nhưng tránh gió xe bụi, và đảm bảo cung cấp dinh dưỡng đủ vi chất cho trẻ để tăng sức đề kháng thần kinh.

Tóm lại, để bảo vệ chỉ số IQ của con trẻ, cha mẹ cần nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm không khí và thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bằng cách này, chúng ta có thể giảm thiểu tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí lên sự phát triển của trẻ và giúp chúng phát triển toàn diện trong một môi trường sống lành mạnh hơn.

Một nghiên cứu toàn diện gần đây đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và các dạng dementia khác. Với khoảng 57 triệu người trên toàn thế giới hiện đang mắc bệnh này, và dự kiến sẽ tăng lên ít nhất 150 triệu trường hợp vào năm 2050, việc tìm hiểu mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và nguy cơ mắc bệnh dementia là rất quan trọng.

Các nhà nghiên cứu tại đơn vị dịch tễ học của Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge đã thực hiện một đánh giá có hệ thống về 51 nghiên cứu, sử dụng dữ liệu từ hơn 29 triệu người tham gia, những người đã tiếp xúc với ô nhiễm không khí trong ít nhất một năm. Kết quả cho thấy mối liên hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa ba loại ô nhiễm không khí và bệnh dementia.

Các chất ô nhiễm này bao gồm PM2.5, khí nitơ dioxide và khói, có nguồn gốc từ khí thải xe, nhà máy điện, bếp đốt củi và đốt gỗ. Khi hít vào, các chất ô nhiễm này có thể thâm nhập sâu vào phổi và có liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Cụ thể, nghiên cứu đã tìm thấy rằng đối với mỗi 10 microgram trên mét khối của PM2.5, nguy cơ tương đối của một người mắc bệnh dementia sẽ tăng 17%. Sử dụng số liệu tương đương cho khói, nguy cơ tăng 13%. Nồng độ PM2.5 và khói đã đạt hoặc vượt quá mức này vào năm 2023 tại các địa điểm gần đường ở trung tâm London, Birmingham và Glasgow.

Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh dementia là bệnh Alzheimer, và tại Vương quốc Anh, khoảng 982.000 người mắc bệnh này. Các triệu chứng bao gồm mất trí nhớ, khó khăn tập trung và thay đổi tâm trạng.

Tiến sĩ Haneen Khreis, tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết rằng nghiên cứu này cung cấp ‘bằng chứng thêm để hỗ trợ quan sát rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí ngoài trời là một yếu tố nguy cơ cho sự khởi đầu của bệnh dementia ở người lớn khỏe mạnh trước đây’. Bà cũng nói rằng giải quyết ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích sức khỏe, xã hội, khí hậu và kinh tế dài hạn.

Ô nhiễm không khí có thể gây ra bệnh dementia thông qua việc gây viêm trong não và căng thẳng oxy hóa, là một quá trình hóa học trong cơ thể có thể gây hại cho các tế bào, protein và DNA. Các nhà nghiên cứu đã thừa nhận rằng báo cáo này bị hạn chế vì phần lớn các nghiên cứu phân tích bao gồm những người tham gia da trắng và sống ở các nước có thu nhập cao.

Các tổ chức từ thiện và các chuyên gia y tế đang kêu gọi một cách tiếp cận phòng ngừa sức khỏe mạnh mẽ, toàn diện để giải quyết các yếu tố nguy cơ của bệnh dementia, bao gồm ô nhiễm không khí. Hội đồng nghiên cứu y học tại Đại học Cambridge và Alzheimer’s Research UK đang làm việc để nâng cao nhận thức về vấn đề này và kêu gọi hành động từ chính phủ và các tổ chức liên quan.

Chuyển đổi xe xăng sang xe điện đang là một chủ trương quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí, đặc biệt là từ nguồn phát thải lớn nhất đến từ phương tiện giao thông. Tuy nhiên, quá trình thực hiện sẽ có tác động sâu rộng đến cuộc sống của người dân, đặc biệt là những người sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội.

Theo các nhà quản lý và chuyên gia, ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu bắt nguồn từ phương tiện giao thông, chiếm khoảng 35% nguồn ô nhiễm. Trong đó, khí thải từ phương tiện giao thông chiếm khoảng 12% và bụi từ hoạt động giao thông là 23%. Để thực hiện chuyển đổi một cách hiệu quả, các chuyên gia đề xuất cần tiến hành khảo sát đánh giá, hoàn thiện thể chế chính sách, xây dựng cơ sở hạ tầng và xác định tiêu chuẩn khí thải cho xe máy. Quá trình chuyển đổi cần đảm bảo sự an toàn và thuận tiện cho người dân.

Hà Nội đã xây dựng các kế hoạch cụ thể để triển khai quá trình chuyển đổi, bao gồm việc khảo sát đánh giá tình hình, xác định đối tượng người dân và các bên chịu ảnh hưởng, hoàn thiện hệ thống thể chế chính sách và đầu tư vào xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đề xuất một số giải pháp quan trọng như thúc đẩy mô hình đổi pin, tận dụng hệ thống cây xăng hiện có và tăng cường phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

Các chuyên gia cho rằng, nếu người dân hiểu rõ mục tiêu, kế hoạch và cảm nhận được rằng chính sách này được thực hiện vì lợi ích của họ, họ sẽ tự nguyện thay đổi và ủng hộ. Hà Nội đang tích cực triển khai các kế hoạch để dẫn đầu trong công tác chuyển đổi xe xăng sang xe điện, tận dụng lợi thế từ Luật Thủ đô. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công, việc này cần sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan, bao gồm cả sự tham gia tích cực của người dân và doanh nghiệp.

Để Hà Nội thành công trong việc chuyển đổi sang xe điện, cần có sự tham gia và hỗ trợ tích cực từ các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, việc hoàn thiện thể chế chính sách và đầu tư vào cơ sở hạ tầng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích và hỗ trợ người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện, đảm bảo một môi trường sống trong lành và bền vững cho thế hệ tương lai.