Thị trường lao động Việt Nam đang trải qua giai đoạn chuyển mình với những thay đổi đáng kể. Theo báo cáo thị trường lao động quý II/2025 được thực hiện bởi Vieclam24h, hơn một phần tư doanh nghiệp tại Việt Nam đã tiến hành tinh gọn bộ máy của mình trong 12 tháng qua. Cụ thể, 26,4% doanh nghiệp đã thực hiện các biện pháp này, với kết quả được rút ra từ khảo sát gần 3.000 người, bao gồm gần 2.000 lao động và gần 1.000 doanh nghiệp.

Khảo sát cho thấy thị trường lao động đang trên đà hồi phục nhưng với tốc độ chậm và tính chọn lọc cao. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức và áp lực, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Các ngành như bán lẻ, sản xuất, bất động sản và xây dựng là những lĩnh vực có nhiều doanh nghiệp tiến hành tinh gọn bộ máy trong thời gian qua.

Nhìn về 6 tháng cuối năm 2025, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự nhưng với hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Các lĩnh vực được tập trung tuyển nhân sự bao gồm kinh doanh – bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất (23%) và lao động phổ thông có tay nghề (20%). Ngược lại, nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp bậc quản lý cao vẫn còn khá thấp.

Dữ liệu từ khảo sát cũng chỉ ra rằng thị trường lao động chưa phục hồi đồng đều mà đang trong giai đoạn “lọc người”, ưu tiên nhóm có thể tạo giá trị thực tế trong ngắn hạn. Điều này cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận của các doanh nghiệp đối với thị trường lao động.

Về phía người lao động, khảo sát cho thấy hơn 70% người tham gia từng trải qua các cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải như lo lắng tài chính, sốc hoặc mất tinh thần. Tuy nhiên, gần 30% nhìn nhận đây là cơ hội thay đổi hoặc cảm thấy được giải thoát. Điều này cho thấy sự đa dạng trong cách người lao động phản ứng với tình huống bị sa thải.

Vieclam24h đưa ra lời khuyên cho cả doanh nghiệp và người lao động. Đối với doanh nghiệp, cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm, minh bạch và thẳng thắn, tái thiết niềm tin bằng lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động, đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng, và ứng dụng công nghệ thông minh để tăng năng suất và giảm tải áp lực cho nhân sự ở lại. Đối với người lao động, nên duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân, không để tâm lý bất an chi phối quyết định. Ngoài ra, người lao động nên tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp và thị trường, điều chỉnh kỳ vọng tài chính thực tế và tận dụng tối đa các công cụ tìm việc trên các nền tảng trực tuyến.

🔥 Đồ chơi câu cá 45 con kèm chân có khay đựng cho bé đang giảm giá!

Chỉ còn 200.000 VND (giảm 18% so với giá gốc 244.000 VND)

👉 Xem chi tiết & Mua ngay!

Đào tạo nhân sự là một trong những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp giữ chân nhân viên giỏi và tăng cường năng lực cạnh tranh trong thị trường lao động. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc lựa chọn phương pháp đào tạo hiệu quả, dẫn đến tình trạng nhân viên quên kiến thức và kỹ năng được đào tạo sau một thời gian ngắn.

Theo bà Thanh Nguyễn, Giám đốc điều hành và truyền cảm hứng hạnh phúc Anphabe, khi tình hình kinh tế bất ổn, nhân sự giỏi thường là người rời đi đầu tiên. Ngoài vấn đề về tiền lương, cảm giác không được đáp ứng nhu cầu đào tạo cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng này. “Việc đào tạo vốn được xem như khoản đầu tư quan trọng để giữ chân nhân viên giỏi, nhưng lại bị doanh nghiệp cắt giảm đầu tiên khi công ty gặp bất ổn về tài chính”, bà Thanh cho biết.

Một nghiên cứu của Anphabe cho thấy rằng chỉ có 22% doanh nghiệp đã đầu tư vào các nền tảng đào tạo trực tuyến, và hơn 40% doanh nghiệp thừa nhận gặp khó trong việc thu hút nhân tài. Bà Thanh khẳng định rằng nếu không đủ năng lực tài chính cho nhân viên, doanh nghiệp cần đầu tư vào khâu đào tạo để giúp người lao động có cảm giác làm chủ năng lực, yên tâm hơn khi có thể làm việc ở bất cứ đâu nhờ năng lực mà họ có.

Nghiên cứu của Anphabe cũng cho thấy rằng học tập giúp 84% nhân viên cảm nhận công việc có ý nghĩa hơn. Tuy nhiên, thực tế nhiều đơn vị thừa nhận dù đã đổ nhiều tiền, thời gian để đào tạo nhưng lại gặp khó trong việc đo lường hiệu quả. Nguyên nhân là bởi việc đào tạo theo kiểu truyền thống, áp dụng một khuôn mẫu cho toàn bộ nhân sự đã không còn phù hợp, thiếu tính linh hoạt và khiến doanh nghiệp tốn quá nhiều chi phí.

Theo lý thuyết đường cong quên lãng, 86% nhân viên sẽ quên hết kiến thức và kỹ năng được đào tạo sau 30 ngày. Bà Thanh cho rằng, ngoài việc chọn phương pháp đào tạo đúng, doanh nghiệp còn đứng trước thách thức về việc thúc đẩy ý thức tự học của nhân viên. Mặc dù 64% người lao động muốn học các kỹ năng mới để duy trì khả năng cạnh tranh, nhưng chỉ 26% người thật sự tham gia các khóa học mà doanh nghiệp tổ chức mỗi tuần.

Xu hướng đào tạo hiện nay là cá nhân hóa, vì nhân viên thường có điểm yếu năng lực và nhu cầu được đào tạo khác nhau. Chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần ưu tiên chiến lược đào tạo phát triển, tuyển dụng và thưởng theo kỹ năng. Nghĩa là doanh nghiệp cần lập danh mục kỹ năng mà tổ chức cần và định vị năng lực từng nhân viên từ đào tạo truyền thống theo một khuôn mẫu cho tất cả sang học tập, cá nhân hóa theo nhu cầu.

Khi đã gia tăng được trải nghiệm học tập cho nhân sự, doanh nghiệp sẽ gián tiếp giải quyết được bài toán thúc đẩy tinh thần tự học của họ. Từ đó, việc đào tạo không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn tối ưu hiệu quả. Doanh nghiệp phải thay đổi tư duy, xem đào tạo là khoản đầu tư, không phải là chi phí dễ dàng bị cắt giảm khi tài chính bất ổn.

Chuyển đổi số đang trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Một trong những điểm nghẽn quan trọng là vấn đề nhân lực.

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ không biết tìm công nghệ ở đâu, chọn hệ thống tư vấn nào phù hợp, và nhất là thiếu vốn để đầu tư. Khi có công nghệ, lại không có người đủ trình độ để vận hành.

Để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua rào cản này, các chuyên gia cho rằng cần triển khai cơ chế ‘chuyển đổi từng bước’. Doanh nghiệp không cần thay đổi toàn bộ quy trình cùng lúc mà có thể bắt đầu từ những nghiệp vụ dễ áp dụng như hóa đơn điện tử, kế toán online, quản lý bán hàng…

Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp công nghệ và các tổ chức giáo dục để tổ chức các chương trình đào tạo thực hành, học online, cấp chứng chỉ… là rất cần thiết.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Tân, Giám đốc Viện Nghiên cứu và Phát triển Ứng dụng các hợp chất thiên nhiên, Đại học Bách khoa Hà Nội, Nhà nước nên tạo ra một số chương trình trọng điểm, có kinh phí và lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ đào tạo qua đấu thầu để doanh nghiệp tư nhân có khả năng thiết kế những khóa học, chương trình học bổ sung và phổ thông hóa các kỹ năng mới cho người yếu thế trong thị trường việc làm mới.

Một yếu tố quan trọng khác là cần khuyến khích doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp công nghệ thân thiện với người dùng. Phần mềm phải dễ sử dụng, giao diện đơn giản, thậm chí tích hợp tính năng điều khiển bằng giọng nói để người lao động phổ thông cũng có thể làm quen nhanh chóng.

Dự báo khoảng 70% công việc truyền thống tại Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể từ sự phát triển của AI trong thập kỷ tới. Các nhà cung cấp giải pháp công nghệ nhận định, AI sẽ là công nghệ chủ đạo định hình tương lai hoạt động doanh nghiệp tại Việt Nam trong 5-10 năm tới.

Để hình thành nguồn lực mới, doanh nghiệp cần xây dựng lộ trình chuyển đổi số có lồng ghép yếu tố phát triển con người; doanh nghiệp và người lao động cần đầu tư vào học tập và nâng cao kỹ năng số.

Xây dựng một hệ sinh thái nhân lực thích ứng công nghệ không chỉ dựa vào nỗ lực riêng của doanh nghiệp mà giáo dục đại học chính là mắt xích đầu tiên góp phần định hình tư duy, nền tảng tri thức và thái độ nghề nghiệp cho người lao động tương lai.

Nhân lực không thể tách rời tổng thể các yếu tố như cấu trúc nền kinh tế, định hướng chính sách vĩ mô và năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp. Chất lượng nguồn nhân lực chịu tác động trực tiếp từ cách mà nền kinh tế được tổ chức, điều tiết và định hướng phát triển.

Muốn hình thành một lực lượng lao động phù hợp với thời đại công nghệ, cần đồng bộ giữa chính sách phát triển nhân lực và các chính sách kinh tế-công nghệ.

Prudential vừa ra mắt một chương trình tuyển dụng mới, nhắm vào nhóm lao động trẻ và hỗ trợ họ phát triển kỹ năng, nâng cao nhận thức tài chính cũng như xây dựng lộ trình nghề nghiệp bền vững. Thị trường lao động hiện tại đang trải qua một cuộc chuyển đổi lớn trong cách thức làm việc và cách nhìn nhận về sự nghiệp và sự ổn định.

Theo báo cáo Vietnam Employment Outlook 2024 của ManpowerGroup Việt Nam, có đến 47% người lao động đang cân nhắc chuyển đổi ngành nghề trong tương lai gần. Sự thay đổi này bắt nguồn từ việc cơ cấu lại tổ chức tại nhiều doanh nghiệp và xu hướng làm việc linh hoạt ngày càng được ưa chuộng. Người trẻ hiện nay đang tìm kiếm những công việc mang tính chủ động cao và khả năng thích ứng với sự biến động của thị trường.

Trước bối cảnh đó, các ngành nghề như làm việc tự do (freelancer), đào tạo cá nhân, kinh doanh độc lập và tư vấn bảo hiểm đang ngày càng chiếm ưu thế. Chương trình tuyển dụng của Prudential với thông điệp “Có nghề phòng thân – Có đà tiến thân” hướng đến những bạn trẻ đang đứng trước ngã rẽ nghề nghiệp hoặc những người trẻ đang tìm kiếm hướng đi mới sau khi mất việc. Chương trình cũng mở ra cơ hội cho những cá nhân muốn khởi động lại sự nghiệp sau một khoảng thời gian gián đoạn.

Với lộ trình được thiết kế một cách khoa học và phù hợp, tất cả ứng viên đều có cơ hội bắt đầu lại và phát triển sự nghiệp một cách chủ động. Prudential cũng sẽ tổ chức một chuỗi hội thảo nghề nghiệp trong tháng 7 và 8 tại nhiều địa phương trên cả nước. Những hội thảo này sẽ cung cấp cho người tham gia cơ hội tìm hiểu về nghề tư vấn bảo hiểm và tiềm năng phát triển lâu dài trong lĩnh vực này.

Ứng viên tham gia chương trình sẽ được đào tạo để trở thành những tư vấn viên tài chính chuyên nghiệp, được trang bị tư duy tài chính cá nhân và nâng cao kỹ năng giao tiếp cũng như tư vấn. Chương trình này thể hiện tầm nhìn dài hạn của Prudential trong việc phát triển một đội ngũ tư vấn viên chất lượng, với một hệ thống đào tạo bài bản và môi trường hỗ trợ thực tiễn.