Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định đúng “bối cảnh mới” cho kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn đang trở thành một thách thức quan trọng. Tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF), TS. Cấn Văn Lực – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia – đã nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề này. Ông cảnh báo về sự gia tăng của rủi ro bất định toàn cầu và những thách thức mà Việt Nam cần vượt qua để đạt được hiệu quả cao hơn trong tăng trưởng kinh tế.

TS. Lực cũng khẳng định rằng thế giới vẫn còn những thuận lợi cơ bản mà Việt Nam có thể tận dụng. Sự phát triển của khoa học – công nghệ, sức chống chịu của kinh tế toàn cầu và Việt Nam đã được cải thiện sau đại dịch, cùng với cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, tạo ra cơ hội cho Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, để tận dụng được những cơ hội này, Việt Nam cần tái cấu trúc tăng trưởng để đạt hiệu quả cao hơn.

Về tăng trưởng kinh tế, TS. Cấn Văn Lực cho rằng Việt Nam cần gắn tăng trưởng cao với bền vững trên 4 trụ cột: Kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường. Ông đề xuất giảm tỷ lệ đầu tư toàn xã hội xuống còn 37% GDP và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận và quản lý tăng trưởng kinh tế, từ đó giúp Việt Nam đạt được sự bền vững và ổn định trong dài hạn.

TS. Lực phân tích rằng tăng trưởng của Việt Nam vẫn dựa nhiều vào vốn, trong khi năng suất lao động và yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) còn đóng góp thấp. Ông kiến nghị nâng tốc độ tăng năng suất lao động lên ít nhất 6,5 – 7%/năm trong giai đoạn 2026–2030 và tăng tỷ trọng đóng góp của TFP lên 55 – 60% đến năm 2045. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào giáo dục, đào tạo và khoa học – công nghệ để nâng cao năng suất lao động và phát triển bền vững.

Ông Lực cũng đề xuất đổi mới mô hình tăng trưởng bằng cách thực hiện “3I đồng thời” (Đầu tư – Nhập công nghệ – Đổi mới sáng tạo) và huy động nguồn lực từ thể chế và trong dân. Ông nhấn mạnh việc chống lãng phí và tiết kiệm nguồn lực cần được đưa vào chiến lược quốc gia. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả sử dụng nguồn lực mà còn tạo ra động lực cho tăng trưởng kinh tế bền vững.

Cuối cùng, TS. Lực lưu ý về nguy cơ khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng và đề xuất các giải pháp để kiểm soát thị trường tài chính và bất động sản. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý và kiểm soát rủi ro trong quá trình tăng trưởng kinh tế, để đảm bảo rằng tăng trưởng diễn ra bền vững và ổn định.

Tóm lại, TS. Cấn Văn Lực đã đưa ra những quan điểm và giải pháp quan trọng để tái cấu trúc tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong bối cảnh mới. Với việc tập trung vào tăng trưởng bền vững, đổi mới mô hình tăng trưởng và quản lý rủi ro, Việt Nam có thể đạt được hiệu quả cao hơn trong tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững trong trung và dài hạn.

Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, việc Bưu điện Việt Nam (BĐVN) triển khai mô hình bưu điện xã là một bước đi chiến lược quan trọng. Với mạng lưới gần 13.000 điểm phục vụ phủ khắp cả nước, BĐVN đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị và nông thôn, cũng như hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện và bao trùm.

BĐVN là doanh nghiệp tiên phong trong triển khai mô hình tổ chức phù hợp với hệ thống chính quyền mới khi triển khai thiết lập đơn vị cấp xã – bưu điện xã. Đây là bước đột phá lớn về tổ chức và vận hành, thể hiện rõ vai trò ‘cánh tay nối dài’ của BĐVN đối với chính quyền địa phương trong việc bảo đảm các dịch vụ công, dịch vụ xã hội thiết yếu đến người dân.

Ông Nguyễn Trường Giang, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty BĐVN, cho biết: ‘Khác với các điểm phục vụ trước đây, bưu điện xã là đơn vị có cơ cấu tổ chức, nhân sự điều hành là Giám đốc bưu điện xã, cơ chế tài chính riêng và đặc biệt được thực hiện theo mô hình ‘Bưu điện xã tự chủ’ trong triển khai các hoạt động kinh doanh, tiếp thị khách hàng, khai thác thị trường trên địa bàn phụ trách’.

Mô hình bưu điện xã không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết về phát triển kinh doanh, mà còn là bước đi chiến lược của BĐVN trong giai đoạn mới, đòi hỏi sự hiện diện sâu rộng và linh hoạt của doanh nghiệp tại cơ sở. Bưu điện xã chính là ‘tiền đồn’, là một ‘hộ kế hoạch’ của bưu điện tỉnh, thành phố tại địa bàn, đóng vai trò như một đại diện của BĐVN tại cấp xã/phường.

Bên cạnh vai trò đảm nhận tổ chức kinh doanh, cung cấp các dịch vụ bưu chính, tài chính bưu chính, hành chính công, chi trả an sinh xã hội, hỗ trợ chuyển đổi số nông thôn, bưu điện xã còn là đầu mối làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương, là cầu nối quan trọng trong việc triển khai chính sách, giải quyết các vấn đề dân sinh phát sinh tại cơ sở.

Từ ngày 1/7/2025, hơn 8.000 cán bộ, nhân viên bưu điện đã được huy động hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả thủ tục hành chính tại UBND cấp xã sau điều chỉnh địa giới hành chính. Đây là mô hình hợp tác ‘công – doanh’ linh hoạt, giúp giảm tải công việc cho bộ máy hành chính cấp xã, nhất là tại những địa bàn còn thiếu nhân lực, nguồn lực, trong khi nhu cầu phục vụ người dân ngày càng cao.

Việc thành lập và phát triển mô hình bưu điện xã cho thấy tầm nhìn dài hạn của BĐVN trong việc thích ứng với bối cảnh quản trị địa phương mới. Từ chỗ là đơn vị cung cấp dịch vụ, bưu điện xã đang từng bước trở thành một phần của hệ thống phục vụ công – một ‘cánh tay nối dài tin cậy’ của chính quyền cơ sở.

Mô hình ‘Bưu điện xã tự chủ’ do BĐVN triển khai đã mở ra hướng đi mới trong tổ chức hoạt động tại cấp xã – chủ động, linh hoạt và hiệu quả hơn, cả về công ích lẫn kinh doanh. Giám đốc bưu điện xã được trao quyền tuyển dụng lao động thời vụ, quản lý tài chính, tổ chức khai thác thị trường và phát triển nhân sự tại chỗ. Cơ chế khoán doanh thu, sản lượng và lợi nhuận giúp thúc đẩy tinh thần tự chủ và khuyến khích sáng tạo trong cách làm.

Chính mô hình linh hoạt này đã thu hút sự quan tâm của lực lượng lao động trẻ có trình độ. Tại nhiều địa phương, không ít cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, thậm chí thạc sĩ, đã lựa chọn về làm việc tại chính quê hương mình. Từ chỗ là người thừa hành, cán bộ bưu điện xã giờ trở thành người tổ chức, điều hành hoạt động kinh doanh gắn bó mật thiết với người dân và chính quyền địa phương.

Cùng với việc tổ chức lại bộ máy, bưu điện xã được định hướng trở thành trung tâm dịch vụ đa chức năng tại cấp xã – nơi người dân có thể thực hiện các thủ tục hành chính công, thanh toán tài chính, gửi nhận hàng hóa, mua bán tiêu dùng thiết yếu, thanh toán bảo hiểm – điện – nước – viễn thông, và tiếp cận các nền tảng số của chính phủ và doanh nghiệp.

Với mạng lưới gần 13.000 điểm phục vụ phủ khắp cả nước, việc hình thành đơn vị cấp xã sẽ giúp BĐVN đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số quốc gia, góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa thành thị – nông thôn, hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện và bao trùm.

Việc sắp xếp lại địa giới hành chính không chỉ là một sự điều chỉnh về ranh giới đơn thuần, mà còn đánh dấu sự khởi đầu cho một quá trình kiến tạo không gian đô thị theo tư duy mới. Đây là thời điểm để huy động và tái phân bổ nguồn lực phát triển, từ hệ thống quản trị, hạ tầng kỹ thuật đến tiềm năng văn hóa, xã hội. Khi không gian được tái thiết, bài toán đô thị không còn dừng ở việc quản lý hiện trạng, mà còn đòi hỏi tư duy sáng tạo nhằm hình thành diện mạo văn hiến, văn minh, hiện đại, phát triển bền vững cho Thủ đô.

Quá trình tái cấu trúc địa giới hành chính các phường của quận Tây Hồ và Thủ đô Hà Nội nói chung là một chủ trương quan trọng, nhằm tạo ra không gian đô thị hợp lý, đồng bộ về hạ tầng với tầm nhìn đến năm 2030 và 2050. Việc này giúp Tây Hồ phát triển mạnh mẽ về kinh tế, văn hóa và xã hội. Đặc biệt, việc sắp xếp lại địa giới sẽ tạo cơ hội lớn để quản lý và quy hoạch không gian quanh hồ Tây một cách hiệu quả, nâng cao giá trị sử dụng đất, phát triển hạ tầng và các dịch vụ du lịch, mang lại môi trường sinh thái và văn minh.

Phường Tây Hồ được thành lập từ việc sáp nhập các phường xung quanh hồ Tây, nằm trọn vẹn trong quy hoạch phân khu A6 Hồ Tây và vùng phụ cận. Phường có diện tích 10,72km² và dân số khoảng 100.122 người. Trong giai đoạn tới, Tây Hồ tiếp tục đẩy mạnh quy hoạch không gian đô thị ven hồ Tây theo hướng hiện đại và sinh thái. Mục tiêu của phường là bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa và di sản đặc trưng, đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông, kết nối đồng bộ với các khu vực khác để giảm tải giao thông cho trung tâm thành phố.

Tây Hồ cũng chú trọng phát triển các không gian văn hóa, nghệ thuật, các tuyến phố ẩm thực và phố đi bộ, tăng sức hút cho du lịch, làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho cộng đồng cư dân. Ngoài ra, phường cũng ưu tiên phát triển kinh tế – xã hội theo hướng đẩy mạnh dịch vụ, thương mại và du lịch chất lượng cao, đồng thời xây dựng không gian sống đẳng cấp, thân thiện với môi trường. Đặc biệt, Tây Hồ sẽ tập trung phát triển công nghiệp văn hóa, nhằm khơi dậy sự sáng tạo và làm giàu giá trị bản sắc địa phương, đưa phường trở thành trung tâm văn hóa, du lịch, dịch vụ của Thủ đô.

Phường Hồng Hà được thành lập từ việc hợp nhất các phường thuộc 5 quận nội thành, với diện tích hơn 15km² và dân số hơn 123.000 người. Đặc biệt, phường nằm ngoài đê sông Hồng, kéo dài từ cầu Nhật Tân đến cầu Vĩnh Tuy, nối liền khu phố cổ với không gian mở rộng ven sông. Chính vì vậy, Hồng Hà có tiềm năng lớn trong việc phát triển cảnh quan sinh thái, du lịch văn hóa – lịch sử, và phát triển nông nghiệp đô thị gắn liền với các làng nghề, lễ hội và di tích lâu đời.

Với đặc điểm địa lý này, việc quy hoạch không gian đô thị của Hồng Hà cần phải có tầm nhìn dài hạn, tổng thể và bài bản, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội bền vững. Việc sắp xếp lại địa giới hành chính các phường trong toàn thành phố Hà Nội là một chiến lược quan trọng, giúp đồng bộ hóa quy hoạch và phát huy tối đa giá trị cảnh quan, di sản của vùng đất ven sông Hồng.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội, cho rằng việc xác định địa giới mới theo địa hình đường sá và sông ngòi tại thành phố Hà Nội thuận lợi trong việc khoanh vùng, vẽ bản đồ, hạn chế được việc chồng lấn. Tuy nhiên, lịch sử hình thành các ranh giới địa phương tuân theo quy luật của địa lý nhân sinh phức tạp hơn vì còn liên quan đến các yếu tố lịch sử, văn hóa, xã hội, kinh tế và tôn giáo.

Thách thức lớn nhất là các phường, xã nằm trong không gian thoát lũ sông Hồng. Các xã, phường cần khẩn trương xác định mốc giới bảo vệ không gian dành cho nước chảy vào 2 mùa lũ/cạn và trong tình huống rủi ro cao nhất để đảm bảo nơi ở an toàn cho cư dân tại địa phương, và an toàn pháp lý cho các tổ chức, cá nhân thực thi quản lý. Đây là chuỗi những thách thức đặc thù cần một cơ chế quản lý phù hợp.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng để phát triển thị trường bất động sản, cần nhận diện và tháo gỡ các rào cản về chính sách và tín dụng. Mới đây, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam đã tổ chức diễn đàn về vai trò của hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong xây dựng và phản biện chính sách.

Các chuyên gia cho rằng, quyết tâm chính trị và nỗ lực trong việc xây dựng hệ thống pháp luật hiện đại và thực chất là nền tảng quan trọng cho đầu tư và phát triển. Trong bối cảnh hiện nay, việc cải cách thể chế đang là yêu cầu cấp thiết, không chỉ trong lĩnh vực bất động sản mà còn trên nhiều lĩnh vực khác. Để đạt được mục tiêu này, cần sự đồng lòng và phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, người dân, nhà khoa học và cơ quan báo chí.

Đặc biệt, vai trò của hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong việc xây dựng và thực thi chính sách là rất quan trọng. Hiệp hội bất động sản Việt Nam đã tích cực tham gia vào quá trình xây dựng và sửa đổi Luật Đất đai, đóng góp hàng trăm kiến nghị cụ thể. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nhiều bất cập cần được giải quyết.

Các chuyên gia đề xuất mô hình ‘tam giác’ phối hợp giữa hiệp hội, doanh nghiệp và báo chí để tham gia có trách nhiệm, kết nối dữ liệu và truyền thông hiệu quả. Đồng thời, cần đổi mới tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo, với vai trò của cơ quan quản lý như ‘bà đỡ’ cho cộng đồng và doanh nghiệp phát triển.

Bên cạnh đó, việc tăng cường vai trò phản biện của báo chí và các hiệp hội đối với các vấn đề chính sách cũng là điều cần thiết. Tiếng nói của các hiệp hội không chỉ phản ánh thông tin từ thực tiễn mà còn là cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp và nhà nước.

GS.TS Hoàng Văn Cường nhấn mạnh rằng nếu doanh nghiệp không đủ năng lực để đón nhận và thực thi chính sách thì việc điều chỉnh các quy định và luật để doanh nghiệp tuân thủ và làm tốt là điều quan trọng. Ông cũng cho rằng truyền thông và báo chí cần cung cấp thông tin khách quan và trung thực trong quá trình xây dựng và phản biện chính sách.