Ẩm thực Việt Nam đang ngày càng củng cố vị thế của mình tại Hồng Kông, một trong những điểm đến ẩm thực hàng đầu thế giới. Cố đầu bếp nổi tiếng người Mỹ Anthony Bourdain, một người hâm mộ cuồng nhiệt ẩm thực Việt, đã mời cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama xuất hiện trong một tập phim tài liệu về Hà Nội vào năm 2016.

Ở Hồng Kông, mặc dù cộng đồng người Việt chỉ khoảng 12.000 người, chiếm 0,16% tổng dân số, nhưng ẩm thực Việt vẫn đang phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò không thể thay thế đối với những người sành ăn tại đây. Nhà văn chuyên về ẩm thực Ashlyn Chak nhận định rằng mặc dù số lượng nhà hàng phục vụ món ăn Việt không quá nhiều so với các nhà hàng Đông Nam Á khác, nhưng hương vị đích thực của ẩm thực Việt vẫn tỏa sáng nhờ độ tươi ngon, sự cân bằng, tinh tế, cũng như hình thức và cách trình bày độc đáo.

Nhiều nhà hàng Việt tại Hồng Kông đã trở thành địa chỉ quen thuộc của cư dân và nhân viên văn phòng yêu thích ẩm thực Việt. Nhà hàng Bếp Việt của Raymond Wong, khai trương từ 11 năm trước, nổi tiếng với hương vị đậm chất Việt nhờ hơn 70% nguyên liệu được nhập trực tiếp từ Việt Nam. Nhà hàng Pho Viet Authentic Hanoi Cuisine của Kenny Tse, mở cửa từ năm 2017, chuyên phục vụ các món ăn truyền thống như bún chả, bún riêu, bún thịt nướng và bánh mì thịt heo quay. Nhà hàng Ăn Chơi của Kay Mai, khai trương tại khu phố sầm uất Sheung Wan vào năm 2023, chuyên về món bánh mì trứ danh nhà làm.

Các nhà sáng tạo nội dung và doanh nhân người Việt tại Hồng Kông cũng đang đóng góp vào việc quảng bá ẩm thực Việt Nam. Kiki Phùng, một nhà sáng tạo nội dung gốc Việt với kênh Instagram có hơn 68.000 người theo dõi, đã khai trương nhà hàng Bánh mì Nếm tại quận Loan Tể, nơi phục vụ các món ăn miền Nam đậm đà.

Dù vẫn còn một số người nghĩ rằng đồ ăn Việt Nam rẻ và có chất lượng thấp, nhưng các doanh nhân và nhà sáng tạo người Việt tại Hồng Kông đang nỗ lực thay đổi quan niệm này. Họ cho biết rằng món ăn Việt cần rất nhiều thời gian và công sức để chế biến, với sự chú trọng vào hương vị và gia vị.

Người trẻ ngày càng có xu hướng tránh xa các món ăn truyền thống như phở, bún chả…, trong khi các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Hiện tượng này đang trở nên phổ biến ở các thành phố lớn và đặt ra câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch này.

Một trong những ví dụ cụ thể là một tiệm phở quen trên con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán này nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, người ta nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.

Sự chênh lệch này có thể được giải thích bởi nhiều yếu tố. Một trong những lý do chính là đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.

Tuy nhiên, điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Họ cần tìm cách cập nhật và đổi mới để phù hợp với nhu cầu và sở thích của người trẻ, đồng thời giữ gìn được bản sắc và giá trị truyền thống.

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng… đã thu hút được đông đảo giới trẻ. Điều này có thể được giải thích bởi sự đa dạng và phong phú của các món ăn, cũng như sự tiện lợi và thân thiện của không gian ăn uống. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng các món ăn truyền thống như phở, bún chả… vẫn có sức hút riêng và cần được bảo tồn và phát triển.

Cuối cùng, sự chênh lệch trong xu hướng ăn uống của người trẻ ngày nay là một vấn đề phức tạp và đa chiều. Cần có sự quan tâm và nghiên cứu sâu sắc để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và hậu quả của hiện tượng này, từ đó tìm ra giải pháp phù hợp để phát triển và bảo tồn các món ăn truyền thống trong thời đại mới.