TPHCM sắp có thêm 443 xe buýt chạy điện phục vụ người dân khi 37 tuyến xe buýt trên địa bàn thành phố được các đơn vị mới đảm nhận khai thác từ ngày 1/8. Quá trình đấu thầu lựa chọn đơn vị khai thác xe buýt đã mang lại kết quả khả quan, hứa hẹn nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng và giảm thiểu tác động môi trường.

Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM cho biết, các tuyến xe buýt của Phương Trang (Futabuslines) và VinBus đã thắng thầu. Phương Trang sẽ đảm nhiệm khai thác 31 tuyến xe buýt, bao gồm các tuyến như 3, 7, 14, 18, 23, 24, 25, 28, 30, 31, 34, 36, 39, 44, 46, 48, 55, 58, 71, 76, 77, 85, 87, 88, 89, 90, 100, 101, 103, 104, 107, 126, 128, 145, 146. Trong khi đó, VinBus sẽ khai thác 2 tuyến xe buýt là 33 và 150.

Đáng chú ý, quá trình đấu thầu đã dẫn đến việc khoảng 600 phương tiện được thay thế hoạt động trên 37 tuyến, với số lượng đáng kể xe buýt được chuyển từ chạy xăng sang chạy điện. Trước khi đấu thầu, không có tuyến xe buýt điện nào trên 37 tuyến này. Tuy nhiên, sau đấu thầu, có 27 tuyến chuyển sang chạy điện với 443 xe buýt điện, 2 tuyến chạy khí CNG và 8 tuyến chạy dầu diesel. Hầu hết phương tiện được đầu tư mới.

Sự thay đổi này giúp nâng tổng số xe buýt điện trên địa bàn thành phố lên 613 xe, chiếm 26,2% tổng số phương tiện. Nếu tính cả số xe chạy khí CNG (khoảng 500 xe) thì tỷ lệ phương tiện dùng nhiên liệu thân thiện môi trường của thành phố đạt 48%. Điều này thể hiện cam kết mạnh mẽ của thành phố trong việc giảm thiểu tác động môi trường và nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải công cộng.

Bên cạnh đó, việc điều chỉnh lộ trình một số tuyến xe buýt cũng được thực hiện. Có 5 tuyến xe được điều chỉnh lộ trình sau đấu thầu, gồm tuyến: 150, 33, 24, 89 và 104. Lộ trình các tuyến được điều chỉnh theo hướng kết nối vào các bến xe lớn, nhà ga tàu điện và bỏ bớt một số trạm dừng. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả vận hành và mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dân.

Như vậy, việc khai thác 37 tuyến xe buýt mới với sự tham gia của các đơn vị như Phương Trang và VinBus hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho người dân và môi trường. Thành phố sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của việc khai thác này để tiếp tục cải thiện dịch vụ vận tải công cộng trong thời gian tới.

Nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, hàng chục thành phố trên toàn thế giới đang tích cực triển khai các quy định nghiêm ngặt hơn đối với phương tiện giao thông chạy bằng xăng dầu. Điều này được thực hiện thông qua việc thành lập các vùng phát thải thấp (Low Emission Zones – LEZ) hoặc vùng không phát thải (Zero-Emission Zones – ZEZ). LEZ tập trung vào việc siết chặt tiêu chuẩn khí thải cho xe động cơ đốt trong, trong khi ZEZ là khu vực chỉ cho phép các phương tiện không phát thải, như xe điện, xe đạp và người đi bộ, được di chuyển tự do.

Theo Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), chính sách ZEZ không chỉ giúp giảm đáng kể khí thải mà còn mang lại lợi ích môi trường và kinh tế. Nếu được thiết kế một cách hợp lý, ZEZ có thể giúp giảm số lượng xe lưu thông, giảm tình trạng tắc nghẽn giao thông và thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện.

Các thành phố tiên phong trong việc triển khai ZEZ đã đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết. Một trong những thách thức chính là việc triển khai ZEZ có thể gây ra tác động tiêu cực đến các công ty vận tải nhỏ và cư dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp hoặc nhóm dễ bị tổn thương.

Để triển khai ZEZ một cách hiệu quả, các thành phố cần đảm bảo rằng việc thiết kế ZEZ không làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa hay ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế – xã hội đô thị. Việc bắt đầu với quy mô nhỏ và thử nghiệm các vị trí khác ngoài trung tâm thành phố là một cách tiếp cận hợp lý.

Một số thành phố trên thế giới đã bắt đầu triển khai ZEZ, bao gồm Rotterdam, Amsterdam (Hà Lan), London, Oxford (Anh), Brussels (Bỉ), Santa Monica, Los Angeles (Mỹ), Oslo (Na Uy) và một số thành phố ở Trung Quốc. Mỗi thành phố có cách tiếp cận riêng, nhưng đều hướng tới mục tiêu giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí và cải thiện chất lượng cuộc sống cho cư dân.

Amsterdam dự kiến sẽ lập vùng ZEZ tại khu vực nội đô, áp dụng cho mọi loại phương tiện, trừ ôtô con. Thành phố Eindhoven (Hà Lan) cũng định thiết lập ZEZ khu vực nội đô, áp dụng cho xe tải, xe giao hàng và ôtô buýt.

Khi triển khai ZEZ, các thành phố cần cung cấp sự hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ, bao gồm việc tư vấn chi phí, cung cấp thông tin liên quan đến các khoản miễn giảm thuế, hướng dẫn các giải pháp sạc điện và triển khai chương trình dùng thử miễn phí xe điện.

Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng không khí, giảm rủi ro sức khỏe cho con người và cắt giảm lượng phát thải gây hại cho khí hậu và môi trường. Triển khai ZEZ có thể là thách thức, nhưng các thành phố như Amsterdam, Thâm Quyến và Rotterdam đã chứng minh rằng hoàn toàn khả thi.

Chính sách ZEZ cần được thiết kế một cách hợp lý để tránh gây ra những tác động tiêu cực cho các công ty vận tải nhỏ và cư dân, đồng thời mang lại thêm các lợi ích đi kèm như tăng hiệu quả vận hành và giảm tắc nghẽn.

WRI khuyến nghị các thành phố cần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải để cải thiện chất lượng không khí và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường.