Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người là một phần quan trọng trong di sản tư tưởng của Người, được hình thành trên cơ sở kế thừa chủ nghĩa nhân văn trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin. Tư tưởng này hướng đến giải phóng con người và mang lại hạnh phúc cho nhân dân, với khát vọng lớn nhất là giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân và đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ mong muốn: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của mình, Người đã chứng minh cam kết này. Trước lúc đi xa, Người vẫn nhấn mạnh mong muốn cuối cùng là: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”.

Đảng ta đã vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong bối cảnh đổi mới, chủ trương kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người; chống tư tưởng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển.

Những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu này đã mang lại kết quả tích cực. Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn với y tế cơ sở, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 95,52% vào năm 2024. Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế.

Ngoài ra, Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực.

Đồng thời, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân.

Có thể nói, đặt con người ở trung tâm của cải cách và phát triển, Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia hội nhập bản lĩnh, đóng góp tích cực vào việc kiến tạo chuẩn mực chung về quyền con người trong thời đại mới.

Việt Nam đã tái khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người tại phiên đối thoại với Ủy ban Nhân quyền Liên hợp quốc về thực thi Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR) lần thứ 4 tại Geneva, Thụy Sĩ. Với phương châm đặt con người ở vị trí trung tâm, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển, Việt Nam đã chia sẻ những thành tựu nổi bật trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, các quyền về dân sự và chính trị trong nước thời gian qua.

Việt Nam đã gia nhập Công ước ICCPR vào ngày 24/9/1982 và kể từ đó, đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong việc bảo vệ và phát huy quyền con người, quyền công dân. Hiến pháp năm 2013 đã đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong nhận thức về quyền con người cũng như trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trên tất cả các lĩnh vực.

Trong những năm gần đây, nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng về quyền con người đã được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới. Việt Nam đang rà soát để sửa đổi, bổ sung một số Luật phù hợp với các cam kết quốc tế. Quốc hội sẽ tiếp tục xem xét, cho ý kiến và thông qua nhiều luật nhằm hoàn thiện thể chế về quyền con người, quyền cơ bản của công dân trong năm 2024 và 2025.

Các quyền dân sự, chính trị được bảo đảm trong thực tiễn, bao gồm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do thông tin, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, quyền được bình đẳng trước pháp luật, xét xử công bằng, đúng trình tự theo pháp luật. Việt Nam cũng coi trọng quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội của người dân, được Hiến pháp 2013 ghi nhận.

Sự tiến bộ trong bảo đảm các quyền về dân sự, chính trị của Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) đánh giá Việt Nam thuộc nhóm nước có chỉ số HDI tăng nhanh nhất thế giới. Ngân hàng thế giới (World Bank-WB) ghi nhận những tiến bộ của Việt Nam trong quản trị công và minh bạch thông tin.

Với phương châm ‘dân là gốc’, Việt Nam đã chứng minh được cam kết mạnh mẽ trong việc bảo đảm các quyền dân sự, chính trị. Những thành tựu đạt được không chỉ góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Những nỗ lực của Việt Nam trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người đã được thể hiện qua các hoạt động hợp tác quốc tế, trong đó có việc tham gia vào các cơ chế của Liên hợp quốc về quyền con người. Việt Nam cũng tích cực tham gia vào các hoạt động của Cộng đồng quốc tế nhằm tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng quyền con người.

Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục phấn đấu để hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, tăng cường hiệu lực và hiệu quả trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người. Việt Nam cũng hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự hợp tác và ủng hộ của cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người.

Cuối cùng, Việt Nam tin tưởng rằng, với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của mình, Việt Nam sẽ tiếp tục đạt được những thành tựu quan trọng trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, góp phần vào sự phát triển của đất nước và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.