Tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt gây ra đang trở thành vấn đề đáng báo động tại khu vực trung tâm TP Cần Thơ. Vứt rác thải không đúng nơi quy định không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm mất mỹ quan đô thị. Để giải quyết vấn đề này, các địa phương đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân bỏ rác đúng nơi quy định. Đồng thời, các thùng rác công cộng đã được trang bị và công tác thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế rác thải sinh hoạt cũng được tổ chức lại.

Các biện pháp được thực hiện kịp thời đã góp phần bảo vệ môi trường và xây dựng bộ mặt đô thị ngày càng thêm sạch, đẹp, văn minh. Trong nỗ lực xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Tân An (TP Cần Thơ) đã phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình ‘Sống trong lành – Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025’. Chương trình đã thu hút đông đảo học sinh, đoàn viên thanh niên, người dân tham gia, với trên 1.800 đoàn viên thanh niên, học sinh và người dân tham gia đổi rác lấy quà với trên 2.500 phần quà được trao tặng.

Chương trình là một trong những hoạt động mà Đoàn phường Tân An triển khai thực hiện để góp phần giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa đang đặt ra nhiều áp lực lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cảnh quan đô thị, hệ thống thoát nước và chất lượng cuộc sống. Thông qua hoạt động này, tuổi trẻ Đoàn phường Tân An mong muốn tạo ấn tượng đẹp và sức lan tỏa rộng rãi về hoạt động bảo vệ môi trường.

Tại các phường trung tâm TP Cần Thơ, để góp phần xây dựng đô thị sạch, đẹp, an toàn, thời gian qua, các phường đã tăng cường thực hiện công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Điển hình như phường Ninh Kiều, Tân An, An Bình, Cái Khế đã phối hợp với đơn vị công ích thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt đến nhà máy xử lý bình quân khoảng 310 tấn/ngày.

UBND các phường trung tâm thành phố cũng yêu cầu cán bộ chuyên trách, đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị, trật tự xây dựng và vệ sinh môi trường trên địa bàn, trong đó đặc biệt quan tâm các vấn đề về vệ sinh môi trường, đảm bảo mỹ quan đô thị.

Thời gian qua, tại các phường trung tâm TP Cần Thơ cũng được triển khai nhiều công trình, dự án thu gom, xử lý rác thải bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp hơn. Điển hình, Dự án ‘Thu gom tự động rác nổi trên sông TP Cần Thơ’ do Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ phối hợp với Tổ chức Làm sạch biển (TOC) của Hà Lan triển khai thực hiện.

Theo Sở NN&MT TP Cần Thơ, sau một thời gian đi vào hoạt động, các dự án thu gom rác nổi tại một số tuyến sông, kênh rạch trên địa bàn các phường trung tâm đã thu gom được hàng trăm tấn rác thải nhựa trôi nổi, góp phần giữ vệ sinh trên các dòng sông.

Từ nay đến cuối năm 2025, Sở NN&MT TP Cần Thơ tiếp tục phối hợp với địa phương triển khai hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố bảo đảm phù hợp với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn của Bộ NN&MT, UBND thành phố.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Food đã đưa ra bằng chứng cho thấy việc xử lý rác thải thực phẩm thông qua các phương pháp như ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí hoặc tái chế làm thức ăn chăn nuôi có thể giảm thiểu đáng kể lượng khí nhà kính phát thải vào môi trường. Hiện tại, gần một phần ba lượng thực phẩm toàn cầu bị lãng phí mà không được tiêu thụ, dẫn đến sự tổn thất lớn về đất đai, nước và năng lượng.

Rác thải thực phẩm đang trở thành một thách thức nghiêm trọng trên toàn cầu, không chỉ gây ra tổn thất tài nguyên mà còn là nguồn phát thải khí metan – một loại khí nhà kính có khả năng làm ấm Trái Đất gấp 80 lần so với CO₂ trong vòng 20 năm. Khi bị chôn lấp trong điều kiện yếm khí, rác thải thực phẩm phát thải khí metan, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Nhóm nghiên cứu bao gồm 60 nhà khoa học đã thực hiện nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ 91 nghiên cứu thực địa tại 29 quốc gia. Ba phương pháp được đánh giá trong nghiên cứu này gồm ủ phân hữu cơ, tiêu hủy kỵ khí để tạo ra biogas cho sản xuất năng lượng tái tạo, và tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi.

Theo Giáo sư Zhengxia Dou, một trong những tác giả chính của nghiên cứu, các quốc gia có hệ thống sản xuất và tiêu dùng lương thực thực phẩm lớn như Trung Quốc, Mỹ và Liên minh châu Âu là những điểm nóng phát thải methane từ việc chôn lấp rác thực phẩm. Nếu các quốc gia này chấm dứt hình thức xử lý này, lượng phát thải có thể giảm tương đương với khí methane mà gần 9 triệu con bò sữa thải ra.

Phương pháp tái chế rác thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi không chỉ giúp giảm phát thải mà còn tiết kiệm tài nguyên. Ví dụ, nếu Trung Quốc tái chế rác thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, có thể giảm được hơn 5% diện tích đất trồng đậu tương và ngô – những loại cây chủ lực dùng làm thức ăn chăn nuôi. Diện tích này có thể được chuyển đổi sang sản xuất lương thực cho con người hoặc phục vụ mục đích bảo tồn.

Tái chế rác thực phẩm được xem là một giải pháp khả thi, chi phí thấp và đã được kiểm chứng trong thực tế. Hơn nữa, nó mang lại nhiều lợi ích đồng thời, vừa giảm phát thải, vừa tiết kiệm tài nguyên. Tuy nhiên, để triển khai giải pháp này, không chỉ cần chính sách hỗ trợ mà còn đòi hỏi sự thay đổi từ mỗi người tiêu dùng. Giảm lãng phí thực phẩm cần bắt đầu từ những hành động đơn giản trong bếp của mỗi gia đình.

Nguồn: Nature Food

Trong hơn một thập kỷ qua, Dexter Barsigan, một người đàn ông 47 tuổi sống tại Manila, Philippines, đã kiếm sống bằng nghề tái chế rác thải điện tử. Công việc này không chỉ giúp anh nuôi sống gia đình mà còn góp phần vào việc giảm thiểu lượng rác thải điện tử khổng lồ trên toàn thế giới. Tuy nhiên, nghề nghiệp này cũng đang dần bào mòn sức khỏe của anh và hàng trăm người dân khác trong cộng đồng.

Các triệu chứng đầu tiên mà anh Barsigan gặp phải là đôi tay đau nhức và thị lực giảm dần, bắt đầu từ ba năm trước. Tình trạng này ngày càng trở nên nghiêm trọng, đến mức có những ngày anh chỉ có thể ngồi nhìn vợ và con làm việc thay vì tự mình thực hiện các nhiệm vụ. Là một “mambabaklas” – người chuyên rã phế liệu điện tử để lấy các kim loại có giá trị như niken, nhôm và đồng, anh Barsigan hiểu rằng công việc này là nguồn sống của gia đình mình. “Việc này giúp chúng tôi có cơm ăn, cho con đi học,” anh nói trong khi đang làm việc trên con phố Onyx, nơi tập trung hàng trăm người cùng nghề.

Con phố Onyx tại Manila là một trong những khu vực nổi tiếng với hoạt động tái chế rác thải điện tử. Hàng trăm người dân, bao gồm cả những người như anh Barsigan, tụ họp tại đây để kiếm sống bằng cách rã các thiết bị điện tử bỏ đi để lấy các bộ phận có thể tái sử dụng. Đây là một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ và đôi khi phải đối mặt với các chất độc hại có thể gây hại cho sức khỏe.

Nghề nghiệp của anh Barsigan và hàng trăm người khác trên con phố Onyx không chỉ phản ánh thực trạng của vấn đề quản lý rác thải điện tử tại Philippines mà còn làm nổi bật lên sự hy sinh và nỗ lực của những người dân đang cố gắng kiếm sống trong một môi trường đầy thách thức. Sự hiện diện của họ là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc tìm kiếm các giải pháp bền vững cho vấn đề rác thải điện tử và hỗ trợ những người đang làm việc trong ngành công nghiệp này để đảm bảo sức khỏe và sinh kế của họ.

Hơn nữa, câu chuyện của Dexter Barsigan và cộng đồng “mambabaklas” trên con phố Onyx kêu gọi sự quan tâm và hỗ trợ từ các tổ chức và cơ quan chức năng để giúp cải thiện điều kiện làm việc và bảo vệ sức khỏe của những người trong ngành công nghiệp tái chế rác thải điện tử. Bằng cách cùng nhau tìm kiếm giải pháp, chúng ta có thể hướng tới một tương lai mà những người như anh Barsigan có thể tiếp tục kiếm sống mà không phải hy sinh sức khỏe của mình.