Mức thuế 20% mà Mỹ áp dụng đối với hàng loạt mặt hàng xuất xứ từ Việt Nam gần đây đã mang lại một tác động tích cực cho cộng đồng doanh nghiệp trong nước. Việc này đã giúp các doanh nghiệp có cơ hội điều chỉnh và thích nghi với chiến lược sản xuất cũng như xuất khẩu của mình.

Áp lực từ mức thuế 20% đã tạo ra sự thay đổi đáng kể trong cấu trúc công nghiệp trên toàn cầu. Đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam, điều này đồng nghĩa với việc họ cần phải thực hiện một quá trình tái cấu trúc và chuyển đổi cơ bản trong cách thức vận hành. Mục tiêu là nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và sự tự chủ trong hoạt động sản xuất.

Các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam hiện đang điều chỉnh kế hoạch kinh doanh của mình để phù hợp với “vùng chịu đựng” của mức thuế 20%. Đặc biệt, các ngành như dệt may, thủy sản, gỗ và các ngành khác đang đẩy nhanh tiến độ giao hàng, áp dụng chiến lược giảm giá và tìm kiếm các thị trường tiêu thụ mới như EU, Nhật Bản và thị trường nội địa. Mục đích chính là giảm sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ và đa dạng hóa các cơ hội xuất khẩu.

Trước mức thuế 20%, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cũng buộc phải cơ cấu lại thị trường tiêu thụ và tìm cách giảm thiểu chi phí sản xuất. Một chiến lược quan trọng bao gồm tăng tỷ lệ tự chủ nguyên liệu và đầu tư vào công nghệ để cải thiện biên lợi nhuận. Trong bối cảnh đầy thách thức này, các chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam có thể biến áp lực thành động lực và nên tận dụng cơ hội này để tái cấu trúc chiến lược thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Chiến lược thu hút FDI nên tập trung vào các dự án công nghệ cao, thành lập các trung tâm thiết kế, trung tâm dữ liệu và tăng cường phát triển công nghiệp hỗ trợ. Điều này sẽ giúp Việt Nam không chỉ là điểm lắp ráp cuối cùng mà còn nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực FDI không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế Mỹ vẫn tiếp tục hút vốn mạnh vào các lĩnh vực như trung tâm dữ liệu, công nghệ bán dẫn, năng lượng tái tạo, logistics và dịch vụ tài chính.

Với sự điều chỉnh và chiến lược phù hợp, Việt Nam có thể tận dụng được những thách thức từ mức thuế 20% để tạo ra những cơ hội phát triển mới, đặc biệt là trong việc nâng cao năng lực sản xuất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Thị trường nội địa đang ngày càng trở thành một trụ cột quan trọng bên cạnh xuất khẩu đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh mới hiện nay. Với dân số lên đến 100 triệu người, Việt Nam đang là một thị trường đầy tiềm năng cho các sản phẩm xuất khẩu, trong đó có thủy sản. Tuy nhiên, một nghịch lý đáng chú ý là sản phẩm thủy sản của Việt Nam đã xuất khẩu đi khắp thế giới nhưng vẫn khó xâm nhập thị trường nội địa.

Để tìm giải pháp thúc đẩy tiêu thụ thủy sản trong nước, Hội nghị ‘Thúc đẩy tiêu thụ thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước’ đã được tổ chức vào ngày 1.8 tại TP.HCM. Tại hội nghị, ông Lê Văn Quang, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, đã chỉ ra một số bất cập của thị trường nội địa, bao gồm chi phí logistics cao và thói quen ẩm thực của người tiêu dùng. Ông cho rằng những yếu tố này đã cản trở việc tiêu thụ thủy sản trong nước.

Bà Nguyễn Thị Thu Trinh, Phó tổng giám đốc Sài Gòn Food, cũng bày tỏ quan điểm tương tự. Theo bà, chi phí logistics vẫn cao, đặc biệt với hàng thủy sản, và tâm lý người tiêu dùng luôn nghĩ hàng đông lạnh phải rẻ hơn hàng tươi sống. Bà Biện Lương Phương Lam, Phó tổng giám đốc Công ty CP Thực phẩm Việt (VIFOODS), cũng đồng tình với quan điểm trên và cho rằng để đưa hàng ra thị trường miền Bắc, chi phí còn cao hơn xuất khẩu.

Ông Huỳnh Minh Tường, Phó chủ tịch VASEP phụ trách thị trường nội địa, khẳng định thị trường trong nước là một trong những kênh quan trọng mà thời gian qua chưa được khai thác tốt. Ông cũng xác định thị trường trong nước không phải là đối sách mà là trụ cột song song với xuất khẩu. Ông cho rằng cần có những giải pháp để tăng cường tiêu thụ thủy sản trong nước.

Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam, nhận định Việt Nam có nhiều lợi thế trong lĩnh vực thủy sản và cần xây dựng và thống nhất một tiêu chuẩn chung cho Việt Nam để sản phẩm có thể tiêu thụ cả nội địa lẫn xuất khẩu. Ông cũng cho rằng cần có sự phối hợp giữa các bên để tăng cường tiêu thụ thủy sản trong nước.

Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, ông Trần Hữu Linh, cũng khuyến nghị các nhà bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam phải tăng cường nguồn hàng nội địa nói chung, đặc biệt là thủy sản. Ông cũng cho biết sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát các hệ thống bán lẻ nói chung, nếu hệ thống nào đáp ứng các yêu cầu về tỷ lệ hàng nội địa mới được tiếp tục mở rộng. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc tăng cường tiêu thụ hàng nội địa là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới.

Như vậy, để thúc đẩy tiêu thụ thủy sản trong nước, cần có sự phối hợp giữa các bên, bao gồm cả nhà sản xuất, nhà bán lẻ và cơ quan quản lý. Cần xây dựng và thống nhất một tiêu chuẩn chung cho Việt Nam để sản phẩm có thể tiêu thụ cả nội địa lẫn xuất khẩu. Đồng thời, cần có những giải pháp để giảm chi phí logistics và thay đổi thói quen ẩm thực của người tiêu dùng. Với những nỗ lực và giải pháp cụ thể, hy vọng rằng thị trường nội địa sẽ trở thành một trụ cột quan trọng bên cạnh xuất khẩu đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam.

Ngày 1/8/2025, tại thành phố Hồ Chí Minh, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị Thúc đẩy Tiêu thụ Thủy sản Nội địa. Sự kiện này quy tụ đại diện từ Sở Công Thương các tỉnh thành phía Nam, hơn 10 doanh nghiệp phân phối lớn và trên 30 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản hàng đầu. Mục tiêu của hội nghị là tìm kiếm cơ hội hợp tác, liên kết và xúc tiến thương mại, hướng tới mở rộng thị trường nội địa, kích cầu tiêu dùng và hưởng ứng Cuộc vận động ‘Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam’.

Thị trường nội địa được coi là động lực tăng trưởng bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản đang đối mặt với nhiều thách thức. Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, nhấn mạnh vai trò chiến lược của thị trường nội địa với gần 100 triệu dân, là dư địa quan trọng để doanh nghiệp ổn định sản xuất, đa dạng hóa kênh tiêu thụ và xây dựng thương hiệu Việt Nam vững mạnh.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 10 tỷ USD, tăng 12% so với năm 2023, vượt 106% kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, ngành thủy sản cần chuyển hướng chiến lược, trong đó thị trường nội địa trở thành ‘bệ đỡ’ quan trọng. Với đóng góp 4-5% GDP và tạo việc làm cho 3-4 triệu lao động, ngành thủy sản có tiềm năng lớn nhưng mức tiêu thụ nội địa hiện chỉ đạt 40 kg/người/năm, thấp hơn đáng kể so với 60-70 kg ở các quốc gia như Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Hội nghị đã thảo luận về các thách thức và cơ hội trong phân phối thủy sản nội địa. Hiện nay, chỉ 20-30% thủy sản nội địa được phân phối qua các kênh bán lẻ hiện đại, trong khi 60-70% sản phẩm tại siêu thị là hàng nhập khẩu. Ông Linh kêu gọi các doanh nghiệp sản xuất và phân phối hợp tác chặt chẽ để đưa thủy sản Việt Nam chất lượng cao, giá cả cạnh tranh đến tay người tiêu dùng.

Các doanh nghiệp đã đề xuất tăng cường hỗ trợ từ Nhà nước trong xây dựng hạ tầng chợ đầu mối chuyên biệt, giảm chi phí vận chuyển và bảo quản, đồng thời đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức người tiêu dùng. Việc nghiên cứu thị hiếu, đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu hóa chuỗi cung ứng cũng được xem là yếu tố then chốt để tiếp cận tầng lớp trung lưu đang gia tăng.

Trong khuôn khổ hội nghị, 16 biên bản ghi nhớ hợp tác đã được ký kết giữa các hệ thống siêu thị và doanh nghiệp thủy sản, đánh dấu bước tiến cụ thể trong việc đưa sản phẩm thủy sản nội địa chiếm lĩnh thị trường trong nước. Các thỏa thuận này tập trung vào mở rộng kênh phân phối, đảm bảo chất lượng và giá cả cạnh tranh, hướng tới phục vụ tốt hơn nhu cầu tiêu dùng.

Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, hiệp hội và doanh nghiệp, thị trường nội địa không chỉ là ‘pháo đài’ chống đỡ trước biến động toàn cầu mà còn là động lực để ngành thủy sản Việt Nam khẳng định vị thế, xây dựng thương hiệu quốc gia và phát triển bền vững trong dài hạn.

Ngành thủy sản Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực trong 6 tháng đầu năm 2025. Theo ước tính từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 5,11 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tôm và cá tra là hai mặt hàng chủ lực, ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng.

Ông Linh khẳng định, để tiếp tục thúc đẩy tiêu thụ thủy sản nội địa, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp sản xuất, phân phối và các cơ quan quản lý. Việc đa dạng hóa kênh phân phối và nâng cao chất lượng sản phẩm sẽ giúp ngành thủy sản Việt Nam khai thác hiệu quả thị trường nội địa, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành.

Thị trường nội địa Việt Nam đang phải đối mặt với một thách thức đáng kể khi tình trạng hàng giả, hàng nhái và hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ ngày càng tràn lan. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người dân mà còn tạo ra sự bất công cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Để có thể giải quyết triệt để vấn đề này, việc ứng dụng hóa đơn điện tử được coi là một giải pháp quan trọng giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và xây dựng một thị trường nội địa minh bạch, công bằng.

Hóa đơn điện tử mang lại nhiều lợi ích trong việc quản lý và kiểm soát hàng hóa, giúp cơ quan chức năng có thể dễ dàng theo dõi và xác minh nguồn gốc của hàng hóa. Đồng thời, việc sử dụng hóa đơn điện tử cũng giúp người tiêu dùng có thể yên tâm hơn khi mua sắm trên thị trường, bởi họ có thể dễ dàng kiểm tra và xác minh tính chính xác của hóa đơn. Tuy nhiên, việc triển khai hóa đơn điện tử trên diện rộng vẫn còn gặp nhiều khó khăn do thói quen tiêu dùng của người dân và sự lách luật của các doanh nghiệp.

Nhiều người dân vẫn còn quen với việc mua sắm tại các chợ, siêu thị nhỏ hoặc từ các tiểu thương trên đường phố, nơi việc sử dụng hóa đơn điện tử còn hạn chế. Hơn nữa, một số doanh nghiệp cố tình không xuất hóa đơn điện tử hoặc sử dụng hóa đơn không hợp lệ để trốn thuế và che giấu nguồn gốc hàng hóa. Điều này không chỉ làm mất đi công bằng trong kinh doanh mà còn khiến cho việc quản lý và kiểm soát thị trường trở nên khó khăn hơn.

Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn đang lo lắng về việc tìm kiếm và giữ vững thị phần trên ‘sân nhà’. Họ cần phải tăng cường áp dụng công nghệ và đổi mới để nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như tăng cường hơn nữa công tác phòng chống hàng giả, hàng nhái.

Để hóa đơn điện tử thực sự trở thành một công cụ quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và xây dựng thị trường nội địa minh bạch, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh hơn nữa công tác kiểm tra, thanh tra và có chế tài rõ ràng đối với các hành vi vi phạm. Đồng thời, cần có các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức cho người dân về lợi ích của hóa đơn điện tử, cũng như hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc áp dụng và sử dụng hóa đơn điện tử một cách hiệu quả.

Chỉ khi có sự chung tay của cả người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan chức năng, thị trường nội địa Việt Nam mới có thể trở nên minh bạch và công bằng hơn. Hóa đơn điện tử sẽ là một phần quan trọng trong việc xây dựng một nền kinh tế lành mạnh và phát triển bền vững.