Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, việc đảm bảo khả năng tiếp cận thông tin trên môi trường số cho tất cả mọi người, đặc biệt là người khuyết tật (NKT), đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Quá trình chuyển đổi số đang mở ra nhiều cơ hội để người dân tiếp cận các dịch vụ công một cách thuận tiện hơn thông qua các nền tảng trực tuyến. Tuy nhiên, để đảm bảo tính tiếp cận cho NKT, các nền tảng số cần được thiết kế và triển khai theo các tiêu chuẩn quốc tế về tiếp cận.

Trên thế giới, các tiêu chuẩn như WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) đã được áp dụng rộng rãi để hướng dẫn thiết kế website và ứng dụng di động thân thiện với NKT. Tại Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Thông tư số 26/2020 yêu cầu các cơ quan nhà nước áp dụng chuẩn WCAG 1.0 và khuyến khích áp dụng phiên bản 2.0 và 2.1. Tuy nhiên, thông tư này chưa được triển khai rộng rãi và đã lạc hậu so với phiên bản mới nhất WCAG 2.2, dẫn đến việc NKT vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận các nền tảng số.

Hội Người mù Việt Nam cho biết, trong năm 2024, Hội đã phối hợp với UNDP và nhận tài trợ từ Đại sứ quán Na Uy để triển khai dự án ‘Tăng cường tiếp cận thông tin số cho người khuyết tật tại Việt Nam’. Dự án đã tiến hành đánh giá mức độ tiếp cận của 20 cổng thông tin điện tử thuộc Quốc hội, Chính phủ và 18 bộ, ngành. Kết quả đánh giá cho thấy, mặc dù một số đơn vị đã thay đổi cấu trúc cổng thông tin sau quá trình sắp xếp bộ máy, nhưng tính tiếp cận cho NKT vẫn hầu như chưa được cải thiện.

Dự án sẽ hỗ trợ thí điểm chỉnh sửa hai cổng thông tin điện tử để đảm bảo đáp ứng các tiêu chí tiếp cận, đồng thời thúc đẩy việc xây dựng tiêu chuẩn tiếp cận phù hợp với thông lệ quốc tế. Bà Đinh Việt Anh, Phó Chủ tịch Hội Người mù Việt Nam, cho biết việc người khuyết tật có thể tiếp cận các cổng thông tin điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật, mà còn là biểu hiện cụ thể của quyền công dân và sự tham gia bình đẳng vào đời sống chính trị, kinh tế, xã hội.

Để cải thiện tình hình, bà Đinh Việt Anh kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành thông tư thay thế Thông tư số 26/TT-BTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông trước đây, cập nhật tiêu chuẩn tiếp cận theo xu hướng quốc tế hiện nay là WCAG 2.1 hoặc WCAG 2.2 ở mức AA, và đưa tiêu chí đảm bảo tính tiếp cận này vào chỉ số xếp hạng chuyển đổi số.

Ông Cù Kim Long, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ, cũng đồng quan điểm rằng đảm bảo tính tiếp cận cho người khuyết tật trong dịch vụ công trực tuyến không phải là điều tốn kém hay phức tạp, mà là hành động thiết thực thể hiện tinh thần bao trùm và nhân văn trong quá trình chuyển đổi số. Ông Long đề xuất cần đồng bộ nhiều giải pháp, bao gồm việc quán triệt nguyên tắc ‘tiếp cận từ đầu’ trong quá trình thiết kế nền tảng số, và tham vấn người sử dụng để đảm bảo mọi thay đổi xuất phát từ nhu cầu thực tế.

Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi mọi người đều có cơ hội tiếp cận bình đẳng. Việc nâng cao khả năng tiếp cận cho người khuyết tật là yếu tố then chốt để xây dựng một xã hội số toàn diện và bền vững.

Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội đã cấp giấy phép số 2215/GP-TTĐT vào ngày 10 tháng 4 năm 2019, cho phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp trên mạng. Giấy phép này mang lại cơ hội cho các tổ chức, cá nhân được phép thành lập và vận hành các trang thông tin điện tử tổng hợp, cung cấp thông tin và dịch vụ cho người dùng trên môi trường mạng.

Việc cấp phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp trên mạng là một bước quan trọng nhằm đảm bảo rằng các trang thông tin điện tử hoạt động một cách hợp pháp, minh bạch và tuân thủ các quy định của pháp luật. Qua đó, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội thể hiện vai trò quản lý và giám sát trong việc đảm bảo các hoạt động trên mạng diễn ra an toàn và có trách nhiệm.

Giấy phép số 2215/GP-TTĐT không chỉ là một văn bản cho phép hành động, mà còn là một tài liệu quy định rõ ràng trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân được cấp phép. Những trách nhiệm này bao gồm việc cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy, bảo vệ quyền lợi của người dùng, và đảm bảo an toàn thông tin trên mạng.

Cụ thể, các tổ chức và cá nhân được cấp phép phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ thông tin cá nhân, không cung cấp thông tin sai sự thật hoặc có hại cho xã hội. Họ cũng phải có các biện pháp kỹ thuật và quy trình phù hợp để bảo mật thông tin và ngăn chặn truy cập trái phép.

Trước những thách thức và cơ hội mà môi trường mạng mang lại, việc Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội cấp giấy phép số 2215/GP-TTĐT là một động thái tích cực trong việc xây dựng một không gian mạng an toàn và có trách nhiệm. Thông qua việc cấp phép này, Hà Nội không chỉ thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ thông tin điện tử mà còn đóng góp vào việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của an toàn thông tin và sử dụng mạng một cách có trách nhiệm.