Thuế quan

Thị trường bán lẻ Mỹ chậm lại trong 6 tháng đầu năm do người tiêu dùng lo lắng về biến động thuế quan. Tháng 6, doanh số bán lẻ giảm 0,33% so với tháng 5. Thuế quan làm tăng giá, nhiều doanh nghiệp tăng giá một cách tinh tế.

Thị trường chứng khoán Việt Nam tăng, VN-Index tăng gần 15 điểm, trong bối cảnh giá vàng và Bitcoin giảm. Chứng khoán Mỹ và châu Á giảm do lo ngại về lạm phát, thuế quan và bầu cử.

Mỹ công bố thuế quan mới từ 10-40% đối với nhiều quốc gia. Các nước Nam Á và Đông Nam Á bị áp thuế 15-40%. Thái Lan và Campuchia cho rằng thuế này giúp cải thiện khả năng cạnh tranh. Đài Loan (Trung Quốc) và Canada phản ứng lại đe dọa thuế quan từ Mỹ.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu và sản xuất trong nước đang phải đối mặt với rủi ro thuế quan Mỹ. Để ứng phó, họ đang tìm kiếm thị trường mới, tăng nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm nguồn nguyên liệu từ đối tác khác. Việt Nam có thế mạnh với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) và 70 cơ chế hợp tác song phương với hơn 60 quốc gia, giúp giảm sự phụ thuộc vào một đối tác.

Thuế quan 30% của Mỹ đối với một số sản phẩm châu Âu có thể gây tác động tiêu cực lớn cho kinh tế châu Âu. Để đối phó, EU cần tìm cách tăng nhu cầu nội địa và giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết thời hạn đạt thỏa thuận ngừng chiến thuế quan với Trung Quốc có thể linh hoạt, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư. Ông dự kiến gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Liu He trước hoặc sau cuộc họp với giới lãnh đạo Trung Quốc vào đầu tháng tới. Các cuộc đàm phán đang “ở vị thế rất tốt”, sau khi đạt thỏa thuận giảm mạnh thuế quan và nới lỏng hạn chế với xuất khẩu chất bán dẫn và đất hiếm.

Liên minh châu Âu đề xuất giảm 10% thuế quan đối với ô tô xuất khẩu Mỹ nếu chính quyền Trump giảm thuế ngành dưới 20%.

Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã gặp nhau tại Tokyo vào ngày 18-7-2025. Cuộc gặp diễn ra trong chuyến thăm Nhật Bản của ông Bessent để tham dự Triển lãm Thế giới 2025 tại Osaka. Hai bên đã thảo luận về việc tiếp tục đàm phán thuế quan và tăng cường quan hệ kinh tế, an ninh giữa hai nước.

Các doanh nghiệp toàn cầu đang phải thích nghi với môi trường thương mại biến động do chính sách thuế quan của Mỹ. Họ sử dụng kỹ thuật “tariff engineering” để lách thuế, định cư sản xuất ở các quốc gia ít bị ảnh hưởng và tái định hình chuỗi cung ứng để giảm thiểu tác động tài chính của thuế quan.

Xuất khẩu Trung Quốc trong tuần 14-20/7/2025 tăng trưởng tốt, nhưng chuyên gia lo ngại xu hướng này có thể suy yếu do bất ổn chính sách thuế quan của Mỹ. Quý 2, GDP Trung Quốc tăng 5,2%, cao hơn dự báo. Mỹ và Indonesia đạt thỏa thuận thương mại, giảm thuế nhập khẩu xuống 19% từ 32%.

Các cuộc đàm phán thương mại quốc tế hiện tại đang diễn ra trong một bối cảnh khác biệt do áp lực từ đe dọa thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, việc thực hiện các thỏa thuận cần được tất cả các bên chấp nhận và tuân thủ luật lệ.

Xuất khẩu Trung Quốc tháng 6/2025 tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2024, bất chấp thuế quan từ Mỹ. Tuy nhiên, triển vọng xuất khẩu có thể không bền vững do tác động của thuế quan và khả năng tăng thuế suất với nhiều mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ. Xuất khẩu sang Đông Nam Á cũng tăng mạnh, cho thấy xu hướng chuyển hướng thị trường.

Châu Âu vạch ra 4 bước đối phó với áp lực thuế quan từ Mỹ gồm:
– Đàm phán thiện chí với Mỹ về mức thuế ôtô.
– Chuẩn bị biện pháp đối phó nếu đàm phán thất bại, với gói thuế đối ứng 72 tỷ euro.
– Theo dõi tiến độ đàm phán thuế quan của các nước khác với Mỹ.
– Tăng năng lực cạnh tranh toàn diện với gói ngân sách 2.000 tỷ euro.

Tháng 6, chỉ số giá tiêu dùng ở Mỹ tăng 0,3% so với tháng trước và tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái, Cục Thống kê Lao động Mỹ cho biết. Đây là mức tăng phản ánh tác động bước đầu của thuế quan Tổng thống Donald Trump áp đặt lên hàng nhập khẩu. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng chưa thể kết luận thuế quan là nguyên nhân chính khiến giá tăng.

Tổng thống Donald Trump đạt thỏa thuận thương mại với Philippines, Indonesia và Nhật Bản. Mỹ áp thuế quan thấp hơn với hàng hóa từ Philippines và Indonesia, đồng thời hai nước này mở cửa thị trường cho Mỹ. Nhật Bản sẽ đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ và nhận 90% lợi nhuận, với mức thuế đối ứng 15%.

Thị trường đất nền quý 2/2025 ghi nhận xu hướng hạ nhiệt với mức độ quan tâm và nguồn cung giảm do biến động thuế quan và kỳ nghỉ lễ dài. Giá đất nền lập mặt bằng mới, tăng cao nhất 36% tại Long An (cũ). Xu hướng phân hóa vùng rõ rệt, với hạ tầng và quy hoạch quyết định tiềm năng tăng trưởng.

ADB giảm dự báo tăng trưởng cho các nền kinh tế đang phát triển ở Châu Á và Thái Bình Dương năm 202% và 2026 do thuế quan và môi trường thương mại không ổn định. Việt Nam vẫn dự báo vững vàng nhưng tăng trưởng có thể chững lại do áp lực từ thuế quan. Đông Nam Á chịu tác động mạnh với tăng trưởng 4,2% và 4,3% trong hai năm tới.

Cuộc chiến thuế quan của Tổng thống Trump tiếp diễn nhưng kinh tế Mỹ vẫn ổn định. Tuy nhiên, các nhà phân tích lo ngại khi thị trường chưa tăng giá và các công ty chưa chuyển chi phí thuế quan cho người tiêu dùng. Nếu điều này xảy ra, kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy trầm.

Phát biểu trên chương trình Face the Nation của Đài CBS, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick xác nhận Mỹ sẽ giữ mức thuế quan cơ bản 10% đối với nhiều quốc gia. Ngày 1-8 là hạn chót để các nước đàm phán mức thuế ưu đãi hơn. Mức thuế 10% sẽ được áp dụng cho nhiều nước, trong khi các nền kinh tế lớn hơn phải trả mức thuế công bằng. Hiện, mức thuế trung bình người Mỹ gánh, tính cả thuế gián thu, cao nhất kể từ năm 1910.