Thiết kế thuế thu nhập cá nhân cần khéo léo để không cản trở lao động và đầu tư. Mức thuế suất biên quan trọng với hiệu quả kinh tế, cần cân bằng giữa thu ngân sách và động lực lao động. Nếu thiết kế hợp lý, thuế thu nhập cá nhân giúp huy động nguồn thu bền vững, tạo môi trường lao động, đầu tư và học tập lành mạnh cho sự phát triển cân bằng và hiệu quả của nền kinh tế.
Luật Thuế thu nhập cá nhân mới đề xuất thuế 20% cho chuyển nhượng bất động sản, nhằm tạo công bằng, hạn chế đầu cơ nhưng có thể khiến thị trường thứ cấp giảm giao dịch.
Luật Thuế Thu Nhập Cá Nhân (thay thế) đề xuất tính thuế 20% trên lợi nhuận ròng từ đầu tư chứng khoán thay vì 0,1% phí giao dịch. Thay đổi này khắc phục việc nộp thuế khi bán lỗ, phản ánh đúng rủi ro đầu tư. Mức thuế 20% đang gây tranh cãi vì được cho là cao và tạo “thuế chồng thuế”.
Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân, các chuyên gia gợi ý cơ chế tự động điều chỉnh hằng năm dựa vào lương tối thiểu vùng và điều kiện kinh tế – xã hội. Mục đích để người thu nhập thấp như lao động tự do ở Hà Nội, thu nhập chỉ đủ sống cơ bản, phải nuôi 3 con nhỏ và chăm cha mẹ già yếu có thể hưởng lợi. Tuy nhiên, cần tính toán kỹ để tránh mở rộng thuế thu nhập cá nhân ra toàn dân khi xác định mức giảm trừ.
“Đề xuất tăng thuế thu nhập cá nhân cho chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ, với mức cao nhất là 10%, có thể siết chặt đầu tư ngắn hạn và ‘lướt sóng’. Tuy nhiên, điều này cũng gây lo ngại về tính kịp thời và tác động lan tỏa, ảnh hưởng đến phân khúc đất nền và căn hộ cao cấp.”
Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành áp dụng biểu thuế lũy tiến 7 bậc, từ 5% đến 35%. Bộ Tài chính đề xuất giảm còn 5 bậc, giữ mức thuế cao nhất 35%. Chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú cho rằng giảm bậc thuế là hợp lý nhưng cần rà soát các bước và mức thuế suất.
Bộ Tài chính đề xuất giảm bậc thuế thu nhập cá nhân từ 7 xuống còn 5 bậc, với khoảng cách thu nhập rộng hơn, nhằm đơn giản hóa quản lý và theo xu hướng cải cách thuế. Mức thuế tối thiểu 5% và tối đa 35% vẫn không đổi.
Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế thu nhập cá nhân. Hai phương án được đưa ra:
– Phương án 1: Tăng mức giảm trừ cho bản thân từ 11 triệu đồng/tháng lên 13,3 triệu đồng/tháng và cho người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng, dựa trên tốc độ tăng CPI.
– Phương án 2: Tăng mức giảm trừ cho bản thân từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng và cho người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng, dựa trên tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP.
Nếu chọn phương án 2, giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 21.000 tỉ đồng.
Bộ Tài chính đề xuất thuế thu nhập cá nhân 20% cho cá nhân cư trú khi chuyển nhượng bất động sản, tính thuế dựa trên giá bán trừ giá mua và chi phí liên quan. Nếu không xác định được giá mua, thuế áp dụng theo thời gian nắm giữ với các mức thuế khác nhau.