Chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh. Sự phát triển này không chỉ giúp các hộ kinh doanh mở rộng quy mô và phạm vi hoạt động mà còn đóng góp vào sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh trên cả nước, tạo ra khoảng 8 – 9 triệu việc làm. Đây là một con số đáng kể, cho thấy vai trò quan trọng của hộ kinh doanh trong việc đảm bảo việc làm và thu nhập cho người lao động. Nếu chỉ có 20% trong số này phát triển thành doanh nghiệp, sẽ bổ sung khoảng 1 triệu doanh nghiệp mới cho nền kinh tế. Điều này không chỉ góp phần hiện thực hóa mục tiêu tại Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân vào năm 2030 mà còn giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ, cá nhân kinh doanh. Cụ thể, doanh nghiệp thành lập mới từ hộ kinh doanh sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế. Sau thời gian miễn thuế, doanh nghiệp sẽ được hưởng ưu đãi với mức thuế suất 15% áp dụng cho doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỉ đồng, và thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỉ đồng đến không quá 50 tỉ đồng.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, bên cạnh chính sách miễn thuế, cần có thêm nhiều giải pháp hỗ trợ để giúp doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh phát triển bền vững. Một trong những giải pháp quan trọng là phát triển phần mềm kế toán đơn giản, miễn phí, cung cấp hướng dẫn kê khai thuế rõ ràng, giảm thiểu rủi ro pháp lý, và cắt giảm tối đa các thủ tục, giấy tờ không cần thiết trong quy trình đăng ký doanh nghiệp. Những hỗ trợ này sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong quá trình hoạt động và phát triển.

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp không chỉ mang lại lợi ích cho hộ kinh doanh mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Với các chính sách hỗ trợ và ưu đãi từ chính phủ, hy vọng rằng nhiều hộ kinh doanh sẽ mạnh dạn chuyển đổi lên doanh nghiệp, góp phần xây dựng một nền kinh tế tư nhân năng động và cạnh tranh.

Chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ giúp mở rộng cơ hội phát triển mà còn tạo ra cơ hội享受 ưu đãi thuế. Tuy nhiên, để có thể tận dụng được lợi thế này, chủ hộ kinh doanh cần phải đáp ứng đủ điều kiện, hiểu rõ luật và đảm bảo tính minh bạch ngay từ đầu.

Mới đây, Bộ Tài chính đã trình dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh chính sách miễn thuế cho các doanh nghiệp mới thành lập từ hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh. Cụ thể, các doanh nghiệp chuyển đổi sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm liên tiếp, bắt đầu từ năm đầu tiên phát sinh thu nhập chịu thuế.

Đây được xem là một cú hích mạnh mẽ nhằm khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình, mở rộng quy mô và tăng cường tính minh bạch trong quản lý và kê khai thuế. Trong trường hợp doanh nghiệp không phát sinh thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu kể từ khi có doanh thu, thời gian miễn thuế sẽ được tính từ năm thứ 4. Điều này giúp các doanh nghiệp mới có thêm thời gian để ổn định hoạt động và tích lũy.

Nếu trong kỳ tính thuế đầu tiên mà doanh nghiệp chỉ hoạt động dưới 12 tháng, doanh nghiệp có thể lựa chọn miễn thuế ngay trong kỳ đó hoặc đăng ký chuyển sang kỳ tiếp theo. Trong trường hợp chọn chuyển, doanh nghiệp vẫn phải thực hiện kê khai và nộp thuế theo quy định cho kỳ đầu tiên. Sau thời gian miễn thuế, nếu doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư thuộc ngành, nghề hoặc địa bàn ưu đãi, sẽ tiếp tục được hưởng các chính sách ưu đãi khác như thuế suất thấp hoặc miễn, giảm thuế theo quy định pháp luật.

Kết thúc toàn bộ thời gian ưu đãi, doanh nghiệp sẽ áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp chung theo luật hiện hành. Để đủ điều kiện miễn thuế, hộ hoặc cá nhân kinh doanh phải hoạt động liên tục tối thiểu 12 tháng tính đến thời điểm được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu. Đồng thời, doanh nghiệp thành lập mới phải đảm bảo là đăng ký kinh doanh lần đầu tiên.

Bộ Tài chính cũng nêu rõ, chính sách này không áp dụng với các doanh nghiệp mà người đại diện pháp luật (nếu họ không phải là thành viên góp vốn, thành viên hợp danh, hoặc người có tỷ lệ vốn góp cao nhất) đã từng giữ vai trò tương tự ở một doanh nghiệp khác đang hoạt động hoặc đã giải thể chưa quá 12 tháng. Như vậy, không phải mọi hộ kinh doanh hay cá nhân kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp đều được hưởng ưu đãi thuế.

Việc tuân thủ đầy đủ điều kiện, giữ vững tính minh bạch và trách nhiệm trước pháp luật là chìa khóa để không bỏ lỡ chính sách hỗ trợ thiết thực này. Bộ Tài chính kỳ vọng rằng chính sách này sẽ tạo thêm động lực mạnh mẽ để các hộ kinh doanh chuyển đổi, góp phần nâng cao tính chính thức của nền kinh tế, tăng thu ngân sách và đẩy mạnh phát triển bền vững.

Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong 2 năm liên tiếp kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp (DN) được thành lập mới từ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Chính sách này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính trong giai đoạn đầu khởi nghiệp mà còn tạo động lực để các hộ kinh doanh từng bước hòa nhập vào hệ sinh thái kinh tế chính thức.

Tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNDN, Bộ Tài chính đề xuất quy định về miễn Thuế TNDN đối với DN chuyển đổi từ hộ, cá nhân kinh doanh. Cụ thể, DN được thành lập mới từ hộ kinh doanh và có doanh thu không quá 50 tỷ đồng/năm sẽ được miễn thuế TNDN trong hai năm liên tiếp kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế.

Thời gian miễn thuế được tính liên tục từ năm đầu tiên DN có thu nhập chịu thuế. Nếu DN không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu, thời gian miễn thuế sẽ được tính từ năm thứ tư. Trường hợp DN có thời gian sản xuất, kinh doanh được miễn thuế dưới 12 tháng trong kỳ tính thuế đầu tiên, DN có thể lựa chọn hưởng miễn thuế ngay kỳ tính thuế đó hoặc đăng ký với cơ quan thuế thời gian bắt đầu được miễn thuế từ kỳ tính thuế tiếp theo.

Sau khi hết thời gian miễn thuế và thời gian hưởng ưu đãi thuế (nếu có), DN sẽ thực hiện mức thuế suất thuế 15% với doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm và 17% với doanh thu từ trên 3 tỷ đến 50 tỷ đồng/năm.

Để được hưởng miễn thuế, DN thành lập mới phải là DN đăng ký kinh doanh lần đầu. Các trường hợp thành lập DN mới nhưng người đại diện theo pháp luật hoặc người có tỷ lệ vốn góp cao nhất đã từng tham gia điều hành DN khác đang hoạt động, hoặc DN đã giải thể chưa quá 12 tháng trước đó, sẽ không thuộc diện được hưởng chính sách miễn thuế.

Nhiều chuyên gia đánh giá cao chính sách này, cho rằng đây là một chính sách hợp lý, đúng thời điểm và cần thiết để thúc đẩy tiến trình chính thức hóa khu vực kinh tế phi chính thức. Chính sách miễn thuế không chỉ mang lại lợi ích tài chính trực tiếp cho hộ kinh doanh mới chuyển đổi mà còn tạo động lực để họ từng bước tiếp cận hệ sinh thái doanh nghiệp chính thức, minh bạch hơn trong giao dịch, dễ dàng hơn khi tiếp cận tín dụng, mở rộng thị trường và tăng khả năng cạnh tranh lâu dài.

Nếu được triển khai đồng bộ với cải cách thủ tục hành chính thuế, kế toán đơn giản và hỗ trợ tư vấn pháp lý, chính sách miễn thuế 2 năm không chỉ giúp tăng số lượng DN mà còn nâng cao chất lượng khu vực kinh tế tư nhân trong dài hạn.

Tính đến đầu năm 2025, cả nước có hơn 940.000 DN đang hoạt động. Để đạt mục tiêu có 2 triệu DN vào năm 2030, cần phải có thêm gần 1,1 triệu DN mới trong vòng 5 năm tới. Giới chuyên gia kinh tế cho rằng, để có một lực lượng DN hùng hậu, rất cần có những đòn bẩy để tạo động lực cho khu vực DN nhỏ và vừa phát triển, trong đó số lượng hộ kinh doanh cá thể bổ sung vào cộng đồng DN là hết sức quan trọng.