Thị trường trong nước với dân số lên đến 100 triệu người đang là một tiềm năng lớn cho ngành thủy sản, tuy nhiên sức tiêu thụ hiện tại vẫn chưa tương xứng với kỳ vọng. Ông Huỳnh Minh Tường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cho biết xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đã đạt hơn 10 tỷ USD mỗi năm, phục vụ hơn 170 quốc gia và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, thị trường nội địa vẫn còn nhiều thách thức cho các doanh nghiệp xuất khẩu.
Thực tế, các doanh nghiệp xuất khẩu đang gặp khó khăn tại thị trường xuất khẩu, trong khi thị trường trong nước đang có nhu cầu cao về sản phẩm chất lượng cao. Ông Tường cho rằng các doanh nghiệp cần có chiến lược mới để phát triển thị trường trong nước một cách bài bản và chuyên nghiệp. Đại diện Công ty Baseafood cho biết sản phẩm của công ty có giá cao hơn các cửa hàng khác do tuân thủ nghiêm ngặt về chất lượng và an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, khách hàng của công ty chủ yếu là những người đã biết đến thương hiệu hoặc có nhu cầu mua để biếu tặng.
Ông Lê Văn Quang, Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn thủy sản Minh Phú, cho rằng bán sản phẩm trong nước rất khó vì giá thấp hơn xuất khẩu đến 30%. Hiện nay, các nước nhập khẩu kiểm soát kháng sinh trong tôm rất chặt, nên tôm mua xuất khẩu giá cao, lượng hàng còn lại bị đổ ra thị trường trong nước với giá rẻ. Ông Quang cũng phản ánh hiện nay có tình trạng thương lái thu gom tôm bệnh và bán cho người tiêu dùng với giá rẻ hơn 20-30%. Trong khi đó, hơn 80% doanh số của các doanh nghiệp đến từ kênh xuất khẩu, nên doanh nghiệp không thể “đánh đổi” chất lượng để sử dụng nguyên liệu giá thấp bán riêng cho thị trường trong nước.
Ông Nguyễn Nam Vinh, Phó Giám đốc Công ty TNHH Huy Nam, cũng cho rằng thị trường nội địa không dễ dàng như tưởng tượng. Không chỉ vấn đề giá cả, bán hàng ở thị trường nội địa còn gặp nhiều khó khăn khác, như thanh toán chậm… Các doanh nghiệp xuất khẩu cho biết để khai thác thị trường trong nước, sản phẩm tiêu thụ nội địa cần được điều chỉnh phù hợp khẩu vị và thị hiếu tiêu dùng trong nước.
Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, thông tin từ năm sau, tất cả hàng hóa nội địa phải xác thực và truy xuất nguồn gốc. Doanh nghiệp cần có chiến lược riêng cho thị trường nội địa, phù hợp nhu cầu thị hiếu từng vùng miền. Ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, đề xuất hình thành một chiến lược khuyến khích người tiêu dùng Việt Nam sử dụng thủy hải sản thay cho các sản phẩm giàu đạm khác. Hiện tại, tỉ lệ tiêu dùng thủy hải sản của Việt Nam chỉ đạt 20,1% trong tổng tiêu dùng thực phẩm hằng ngày.
Người Việt chuộng hàng tươi sống, với 60% người dân dùng thủy sản tươi sống. Đây là trở ngại cho phân phối bởi hàng đông lạnh, hàng chế biến thuận lợi cho vận chuyển, bảo quản hơn. Để tiếp cận thị trường nội địa, các doanh nghiệp thuỷ sản cần nắm bắt và thích nghi với những đặc thù trong tiêu dùng của người Việt, từ đó đưa ra những chiến lược tiếp cận và phân phối sản phẩm hiệu quả hơn.
