Trong bối cảnh thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực tái định hình diện mạo thương mại đô thị, các chợ truyền thống, mặc dù không còn là trung tâm chính trong chuỗi cung ứng hiện đại, vẫn giữ vai trò quan trọng không thể thay thế. Để bảo tồn và phát triển đúng vai trò của mình, việc hiện đại hóa và tái cấu trúc các chợ theo định hướng quy hoạch đô thị mới là điều cần thiết.
Ông Lê Trường Sơn, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, đã chỉ ra rằng việc hiện đại hóa chợ truyền thống không hề đơn giản. Vướng mắc lớn nhất hiện nay nằm ở cơ cấu sở hữu và vận hành hiện tại, vốn bị phân mảnh, phân tán và thiếu định hướng đầu tư bài bản. Một giải pháp được đề xuất là phân loại chợ thành hai nhóm chính: chợ đa năng như chợ Bến Thành, phục vụ cả mua sắm, du lịch và văn hóa; và chợ địa phương, đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho cộng đồng, đặc biệt là người lao động và nhóm thu nhập thấp.
Bên cạnh đó, việc nâng cấp hạ tầng là yêu cầu cấp bách, khi nhiều chợ trung tâm như Bến Thành đang xuống cấp nghiêm trọng. Số hóa hoạt động chợ cũng là một hướng đi hiệu quả. Thay vì áp đặt một mô hình cứng nhắc, có thể học kinh nghiệm từ Indonesia – nơi cho phép tiểu thương tự lựa chọn công cụ số phù hợp, từ đó chủ động ứng dụng trong quản lý hàng hóa và thanh toán, tránh rào cản công nghệ hoặc tâm lý e ngại ban đầu.
Tái cấu trúc không gian thương mại trong siêu đô thị mới cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Ngành Công Thương TPHCM đã xác định 5 định hướng trọng tâm trong giai đoạn sắp tới, bao gồm phát triển không gian thương mại – dịch vụ gắn với đô thị đa trung tâm, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, tái cấu trúc chuỗi cung ứng cho các ngành hàng chiến lược, phát triển hạ tầng thương mại – logistics thông minh, và thúc đẩy liên kết vùng.
Cuối cùng, để khai thác hiệu quả thị trường, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ đặc thù tiêu dùng từng vùng, tránh triển khai dàn trải hoặc áp dụng chung một mô hình. Đầu tư bài bản, quy hoạch hợp lý và linh hoạt trong chuyển đổi số là những bước đi cần thiết để không chỉ giữ mà còn phát huy vai trò đặc biệt của các chợ truyền thống trong một đô thị hiện đại, đa trung tâm và hướng tới phát triển bền vững.
Saigon Co.op đang nỗ lực để hiện đại hóa các chợ truyền thống, tạo điều kiện cho các tiểu thương và người dân tiếp cận với các tiện ích và dịch vụ hiện đại.
Trong khi đó, chính phủ Indonesia đã áp dụng thành công mô hình số hóa hoạt động chợ, giúp các tiểu thương dễ dàng quản lý và kinh doanh.
Một số chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc liên kết vùng trong việc phát triển thương mại và kinh tế.
