Cuối thế kỷ trước, khi đất nước chìm trong lửa chiến tranh, nhắc đến chiến thắng lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, không thể không đề cập tới vai trò thiết yếu của lực lượng Công an nhân dân. Đúng 50 năm trước, khi cuộc chiến đang ở thời điểm quyết liệt, lực lượng này đã có những đóng góp đáng kể vào chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, từ đó mở ra thời kỳ giải phóng hoàn toàn miền Nam và thống nhất đất nước.
Trong suốt thời kỳ kháng chiến, lực lượng Công an nhân dân đã thể hiện vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh, duy trì trật tự trong mọi tình huống. Không chỉ tập trung vào việc đàn áp các âm mưu của phản động và hoạt động gây bạo loạn của các phần tử chống cách mạng, lực lượng này còn thực hiện nhiệm vụ bảo vệ tuyệt đối an toàn các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cũng như các cơ sở kinh tế, cơ quan, xí nghiệp và các công trình quốc phòng, an ninh, văn hóa – xã hội.
Đặc biệt, trong thời gian đó, lực lượng Công an nhân dân đã thực hiện sự chuyển đổi quan trọng trong tổ chức và hoạt động, tiến hành các hoạt động đấu tranh và chống phá các âm mưu khôi phục và phát triển kinh tế ở miền Bắc. Một ví dụ điển hình là vào cuối năm 1959, lực lượng Công an nhân dân đã phối hợp với Quân đội nhân dân thành công trong việc đập tan các mưu đồ gây bạo loạn và cướp chính quyền tại tỉnh Hà Giang.
Không chỉ hoạt động ở miền Bắc, lực lượng Công an nhân dân tại miền Nam cũng đã tích cực phát động phong trào ‘Bảo mật phòng gian’, kết hợp với các lực lượng vũ trang trên các chiến trường, đồng thời mở ra nhiều chiến dịch quan trọng, vô hiệu hóa các cuộc tấn công và lấn chiếm của kẻ địch. Lực lượng điệp báo và tình báo Công an nhân dân cũng đã thực hiện nhiều nhiệm vụ bí mật, tiến sâu vào các hang ổ của địch, thu thập và cung cấp nhiều tin tức chiến lược quan trọng, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân lần lượt đánh bại các chiến lược của đế quốc Mỹ.
Cạnh đó, công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân luôn được Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm xây dựng, củng cố và phát triển. Lực lượng Công an nhân dân được xây dựng và trở thành công cụ chuyên chính mạnh mẽ, trung thành với Đảng. Hàng trăm tập thể và cá nhân cán bộ, chiến sĩ đã được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và danh hiệu ‘Dũng sĩ diệt Mỹ’. Những chiến công đặc biệt xuất sắc của lực lượng Công an nhân dân trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ đã góp phần viết thêm vào những trang chói lọi trong truyền thống của Công an nhân dân Việt Nam.
